KKTC‘de,  2024 Haziran ayı enflasyonu, yüzde 4.48 olarak açıklandı. Yıllık enflasyon ise, ( Geçen Haziran’dan bu Haziran’a) yüzde 83.17’ e ulaştı. Böylece, yılın ilk 6 aylık toplam  enflasyonu da yüzde 32.99 olarak gerçekleşti.Son 2 aydaki enflasyon ise yüzde 10 civarında..

Geçen yıl bu dönemdeki yıllık enflasyon ise yüzde 65.43 olmuştu.Görüldüğü üzere, bu dönemdeki yıllık enflasyon rakamları, geçen yıla göre çok daha yüksektir.

6 aylık gıda enflasyonu da, yüzde 31.17 oranında gerçekleşti. Ülkedeki pahalılık, Mutfağı da yangın yerine çevirmiş durumdadır.

Türkiye’de ise, Haziran ayı enflasyon oranı yüzde 1.64, yıllık enflasyon oranı ise, yüzde 71.60 olarak gerçekleşti. Aynı para birimi kullanmamıza rağmen, Türkiye’den çok daha pahalı olduğumuzu, yıllık enflasyonlar arasındaki farktan da görebiliyoruz.

Kamudaki maaş, emekli maaşları, sosyal sigorta emekli maaşlarına ve asgari ücrete, Mayıs ayı sonunda yüzde 22.98 oranında zam yapılmıştı. Mal ve hizmetlere devamlı zam yapılması, kısa sürede artan asgari ücreti ve diğer maaşları da  eritmekte ve satın alma gücü yeniden düşmektedir.

Asgari ücret artışları, piyasadaki mal ve hizmetlere zam olarak yansımaktadır.Oysa, işletmelerin maliyetini  sadece personel giderleri artırmamaktadır.

Kira giderleri, elektrik ,akaryakıt, vergi vb diğer giderler de satılan malın maliyetini artırmaktadır.Bahse konu bu giderler sabitken ve kurlar dengede iken, sadece asgari ücret ve personel maaş artışlarından dolayı, mal ve hizmetlere zam yapılması düşündürücüdür.

Hükümet’in piyasa denetimlerini düzenli olarak gerçekleştirmemesi, pahalılık ve enflasyonu günden güne artırmaktadır.

Özellikle, elektrik ve  akaryakıt fiyatlarına  yapılan zamlar, üretim maliyetlerini de artırmakta, bu da piyasaya, çarşıya zam olarak yansımaktadır.

Öte yandan, açlık sınırı rakamının arttığını ve net asgari ücrete yaklaştığını hep birlikte görmekteyiz. Asgari ücret, gıda harcamalarına bile yetmemektedir.

Haziran  ayında elektriğe yüzde 13 zam yapılmıştır. Gelen yüksek faturalardan vatandaş perişan olmuş durumdadır. Hükümet, özellikle akaryakıt, gaz, elektrik zamlarını halka daha  az yansıtmalı, yapılacak elektrik zamlarının bir kısmı, vatandaşa ve piyasaya ağır yük getirmeden, Maliye Bakanlığı tarafından karşılanmalıdır. Bu durum, enflasyonu da bir nebze olsun azaltacaktır.

Hükümet, özellikle gıda, ilaç, temizlik malzemelerinde ithalat vergilerini, KDV ve fonları düşürerek, enflasyonla mücadele etmelidir.

Ülkedeki pahalılık, maaş, emekli maaşları, ve asgari ücrete yapılan artışları kısa sürede erimekte, insanlar geçinemeyince, kredi kartlarına yüklenmekte ve böylece  borçları da artmaktadır.

Döviz kurlarında ve petrol fiyatlarında görülebilecek düşüşlere istinaden, başta akaryakıt, gaz ve  elektrik gibi temel maddelerde indirim yapılması gerekmektedir.Mademki, bu ürünlerde gerektiğinde zam yapılıyorsa, fiyatlar düşünce de, indirimler  gecikmeden yapılmalıdır. Ne hikmetse, bizim ülkede indirimler yapılmamakta, sadece zamlar yürürlüğe girmektedir...

Enflasyon artışları, pahalılığını da artırmakta, bu da, devletin yılda 3 defaya çıkan hayat pahalılığı ödeneğini yükseltmektedir.Bu bağlamda, enflasyon düşürülmediği zaman, devletin bütçe açıkları da artmaktadır.

Bütçe açıklarının artması, devletin borçlanmasının artması demektir. Devletin borçları arttığı zaman da, Hükümet, kontrolündeki vergi, resim ve  harçlara zam yapmakta, bu da vatandaşın satın alma gücünü düşürmektedir.

Son olarak bir konuya daha değinmek istiyorum. İstatistik Kurumu verilerinin Gerçeği Yansıtıp Yansıtmadığının Araştırılmasına İlişkin Meclis  Araştırma Komitesinin raporu, geçtiğimiz günlerde Meclis Genel Kurulu tarafından  oy birliği ile kabul edildi.

Rapordaki bulgu ve tespitler sonrasında, İstatistik Kurumu, enflasyon hesaplamasında dikkate alınan 829 Madde Çeşidinin, 97'sinin fiyatının bir yıl boyunca sabit tutulduğunu ve enflasyonun yanlış hesaplandığını kabul etmiştir.

Bu bağlamda, bahse konu rapordaki tespit ve sonuçlara göre, İstatistik kurumu ve Hükümet, yanlış hesaplamadan dolayı oluşan eksik enflasyon rakamları ile ilgili ne yaptığını veya ne yapacağını, açık ve net olarak kamuoyuna açıklamalıdır.

Bu konuda, Muhalefet partileri de, bu açıklamanın yapılması için konunun takipçisi olmalıdır. Zira, sivil toplum örgütlerinin, sendikaların ve halkın, izlenecek süreçle ilgili bir resmi açıklama beklentisi vardır.İstatistik Kurumunun zedelenen güvenilirliğinin tesisi için de, bu şarttır.