Bu yılsonuna dek hayata geçmesi için takvimlendirilen çalışmalar arasında yer alan birçok madde hala sonuçlandırılmadı. Kimisinin süresi çoktan geçen, kimisi ise kasım ve aralık aylarında sonuçlanması ön görülen; Eğitim, Tarım, Bayındırlık ve Ulaştırma, İçişleri gibi çeşitli alanlarda pek çok konu başlığı hayata geçirilmeyi bekliyor.

Fehime ALASYA

Türkiye ile KKTC arasında imzalanan mali işbirliği anlaşmasında “2019 yılı Aralık ayına dek hayata geçmesi gereken” birçok çalışma ve icraat konusunda adım atılmadı.

Protokolde yer alan ve eylül, ekim, kasım ve aralık aylarına dek yapılması planlanan fakat buna karşın sadece sözde kalan önemli maddeler arasında kamuda geçici istihdam yapılmaması, Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Referandum Yasası ve İş Yasası’na ilişkin değişiklik yasa tasarılarının Meclis’e sevk edilmesi, Ek mesai harcamalarına ilişkin çalışma, KIB-TEK faaliyetlerine ilişkin çalışmalar, Telekomünikasyon Dairesi’nin yapılandırılması çerçevesinde Kamu-Özel işbirliği modeli ile ihale ilanına çıkılması, Kooperatiflerin bankacılık lisansı almalarının sağlanması veya bu faaliyetlerinin durdurulması gibi başlıklar yer alıyor.

Protokolde öngörülen buna karşın hayata geçmeyen bazı yasal düzenlemeler:

• Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Referandum Yasası ve İş Yasası’na ilişkin değişiklik yasa tasarı, (2019 Boyunca) – (YAPILMADI)
• Öğretmen başına düşen öğrenci sayısının OECD kriterleri hedefiyle düzenlenmesi, (Eylül 2019) – (YAPILMADI)
• Yükseköğrenim Strateji Belgesinin Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe girmesi, (Eylül 2019) – (YAPILMADI)
• YÖDAK Denetim Tüzüğünün Yürürlüğe Girmesi,  (Eylül 2019) – (YAPILMADI)
• Üniversitelerin Stratejik Plan Yapması İçin Yasal Zeminin Hazırlanması, (Eylül 2019) – (YAPILMADI)
• Turizm Teşviklendirme Esasları Tüzüğü’nün Denetim ve Kapsam Açısından Gözden Geçirilip Yenilenmesi, (Eylül 2019) – (YAPILMADI)
• Kredi Kartı İle Harcamanın Özendirilmesine İlişkin Düzenlemenin Yapılması, (Ekim 2019) – (ÖTELENDİ)
• Banka Yönetiminin Profesyonelleştirilmesi ve Fasıl 114 Kooperatif Şirketler (Değişiklik) Yasası’nın Çıkartılması, (Ekim 2019) – (YAPILMADI)
• Belediyeler ve Belediyelerin Birleştirilmesi Yasası'nın Meclise Sevk Edilmesi, (Ekim 2019) – (YAPILMADI)
• Özel Eğitim Tüzüğü'nün çıkarılması, (Ekim 2019) – (YAPILMADI)
• Enerji Dairesi Yasası'nın yürürlüğe girmesi,  (Ekim 2019) – (YASA TASARISI KOMİTEDE OLDUĞU HALDE YAPILMADI)
• Enerji Verimliliği Yasa tasarısının hazırlanması, (Ekim 2019) (YAPILMADI)
• K.T. Liman İşçileri Şirketi İmtiyazını Kaldıracak Yasanın Yürürlüğe Girmesi, (Ekim 2019) – (YAPILMADI)
• Araç muayene istasyonlarının Kamu - Özel işbirliği ile işletilmesi ihale ilanına çıkılması, (Kasım 2019) – (ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR)
• Mağusa Limanı Dönüştürme Projesi İle Girne Antik ve Turizm Limanlarının Gelişmesini İçeren Projelere İlişkin Fizibilite Çalışmasının Tamamlanması, (Kasım 2019) – (ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR)
• Tarım Entegre Kayıt Sistemi'nin oluşturulması ve Tarım sektöründe Standartların uygulanması, (Aralık 2019) (ÇALIŞMALAR DÖRTLÜ KOALİSYON DÖNEMİNDE BAŞLATILMIŞTI GELİŞME VAR MI BİLİNMİYOR)
• KIB-TEK faaliyetlerinin fonksiyonel ayrıştırılmasının, (üretim - iletim - dağıtım) tamamlanarak, muhasebelerinin ayrı ayrı takibinin yapılması, (Aralık 2019) – (HİÇBİR ÇALIŞMA YOK)
• Telekomünikasyon Dairesinin yapılandırılması çerçevesinde Kamu - Özel işbirliği modeli ile ihale ilanına çıkılması, (Aralık 2019) –  (BİLİNMİYOR)
• 2019-2020 Öğretim yılında okulöncesi eğitimde tam gün uygulamaya başlanması, (2019 Boyunca) – (HENÜZ YAPILMADI)
• Şehirlerarası ve şehir içi toplu taşımacılık analizleri yapılacaktır. İlgili paydaşlarla işbirliği içerisinde güzergâh, duraklar, zaman çizelgesi, fiyatların düzenlenmesi, gelir projeksiyonlarına yönelik analizlerin tamamlanması. (2019 Boyunca) – (ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR)

Protokol ‘istihdam’la ilgili ne diyor hükümet ne yapıyor?

Protokolde yer alan “2019 yılı sonuna kadar kamuda yeni geçici işçi istihdamı yapılmaması” maddesine karşın UBP-HP hükümetinin gerek sözleşmeli, gerekse geçici işçi statüsünde kamuya istihdam yaptığı kayıtlara geçti.

Resmi gazetede yayımlanan sözleşmeli personel istihdamı yanında, Piyangolar Birimi’ne de iki kişinin geçici işçi statüsünde kamuya alındığı öğrenildi.

Ek mesailer…

Protokolde yer alan bir diğer madde de ek mesai harcamalarının temel hizmetleri aksatmayacak şekilde 2018 yılı gerçekleşmesini aşmamasının yer alamsına karşın, kamuda ödenen ek mesai ücretlerinin her yıl katlanarak arttığı görüldü. Kıbrıs Gazetesi’nin dünkü sayısında ek mesailere ilişkin haberde bu mesailerin son 4 yıldaki artış oranı yüzde 119 olarak verildi. Devletin, 2018’de ek mesailer için 145 milyon TL ödediği belirtilirken, 2019 sonu harcama tahminine göre ise bu ödemelerin 195 milyon TL’ye ulaşması bekleniyor denildi.

Kıb-tek ayrıştırılması yapılacaktı…

Kurumun özelleştirilmesinin önünü açtığı gerekçesiyle sürekli olarak  gündeme gelen ve karşı çıkılan KIB-TEK’e ilişkin maddeyle ilgili de hiçbir adım atılmadı.

Protokol öngörüsüne göre Aralık ayı sonunda neticelenmesi gereken, KIB-TEK faaliyetlerinin üretim - iletim – dağıtım olarak fonksiyonel ayrıştırılmasının tamamlanarak, muhasebelerinin ayrı ayrı takibinin yapılması konusunda henüz bir çalışma yapılmadı.

Protokolde hayata geçmesi istenilmeyen olumsuzluklar

Protokolde yer alan fakat çalışma yaşamını, sendikal hak ve özgürlükleri altüst edeceği için veya özelleştirmeyle ilgili kapıları araladığı, yanı sıra kooperatifleri zora sokacak olan öngörüler için tepki toplayan bazı maddeler ise hala hafızalarda. Buna göre; 

Yeni Toplu İş Sözleşmesi imzalanamadığı durumlarda eski Toplu İş Sözleşmesi’nin getirdiği ek tahsisatların geçerliliğinin devam etmemesini sağlamak amacıyla 24/1996 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Referandum Yasası ve 22/1992 İş Yasası´na ilişkin değişiklik yasa tasarılarının hazırlanıp meclise sevk edilmesi yer alıyordu.

Telekomünikasyon Dairesi'nin yapılandırılması çerçevesinde Kamu - Özel işbirliği modeli ile ihale ilanına çıkılması,
Kooperatifleri işlevsizleştirmeye çalışıldığı gerekçesiyle karşı çıkılan maddelerden biri olan “Bankacılık faaliyeti yaptığı tespit edilen kooperatiflerin bankacılık lisansı almalarının sağlanması veya bu faaliyetlerin durdurulması” yönündeki maddeyle ilgili de hiçbir çalışma yapılmadığı gözlemlendi.

Bunun yanında protokoldeki “Banka Yönetiminin Profesyonelleştirilmesi ve Fasıl 114 Kooperatif Şirketler (Değişiklik) Yasası’nın Çıkartılması” konusu da askıda kaldı.

Eylül ayında sonlanması gereken çalışmalar

Eylül ayında sonlanması gereken çalışmalar arasında; Sendikaların ‘öğretmen eksiği feryadına’ karşın, yasada yer alan Öğretmen başına düşen öğrenci sayısının belli kriterler hedefiyle düzenlenmesi, Yükseköğretim Strateji Belgesinin Bakanlar Kurulu Kararı ile Yürürlüğe girmesi, YÖDAK Denetim Tüzüğünün yürürlüğe girmesi, Üniversitelerin Stratejik Plan Yapması İçin yasal zeminin hazırlanması, Mezbaha kriterlerinin belirlenmesi, Turizm Teşviklendirme Esasları Tüzüğü’nün denetim ve kapsam açısından yenilenmesi, Turizm Strateji Planı Çerçevesinde Eylem Planı İzleme Komisyonunun Kurulması, Kırsal Kalkınmaya Yönelik Mikro Kredi Programlarının Oluşturulması, uzun vadeli Ekonomik ve Stratejik Kalkınma Planı’nın hazırlık çalışmaları çerçevesinde çalışma komitelerinin oluşturulması yer alıyordu.

Geçtiğimiz ay sonuçlanması öngörülen bazı başlıklar

Ekim ayında yapılması öngörülen ve bir arpa boyu yol kat edilmeyen bazı başlıklar arasında ise; 

24/1982 Sayılı Gelir Vergisi Yasası Kapsamında Değişiklik Yasa Tasarısı’nın Meclis’e Sevk Edilmesi, Kredi Kartı ile harcamanın özendirilmesine ilişkin düzenlemenin yapılması, Belediyeler Yasası’nın, Belediyelerin Birleştirilmesi Yasası'nın Meclise sevk edilmesi, Özel Eğitim Tüzüğü'nün çıkarılması, Gıda ve yem güvenilirliği alanındaki yetkilerin Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı bünyesinde toplanarak gıda ve yem güvenirliliğini teminat altına alan bir denetim sisteminin oluşturulması çalışmalarının başlatılması, Dörtlü hükümet döneminde Meclis’e gönderilen Enerji Dairesi Yasası'nın yürürlüğe girmesi ve Enerji Verimliliği Yasa tasarısının hazırlanması yer alıyordu.

Yine ekim ayında sonuçlanması ön görülen projeler arasında son olarak Liman İşçileri Şirketi İmtiyazını Kaldıracak Yasanın Yürürlüğe Girmesi yer alıyordu. Burada ise çalışılan yasa geçtiğimiz hafta Meclis’e sunularak üç yıl sonraya ötelendi.

Ulaştırma ve İçişleri’nde bazı çalışmalar sürüyor

Protokolde, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı bünyesinde bulunan ve Kasım ayında yapılması ön görülen maddeler arasında ise  “Araç muayene istasyonlarının Kamu - Özel işbirliği ile işletilmesi ihale ilanına çıkılması” ve “Mağusa Limanı Dönüştürme Projesi İle Girne Antik ve Turizm Limanlarının Gelişmesini içeren projelere ilişkin fizibilite çalışmasının tamamlanması” yer alıyordu. Bu alanda yürütülen çalışmalar zaman zaman bakanlık tarafından basın yolu ile paylaşılıyorken, Kasım ayı sonuna dek sonlanıp sonlanmayacağı merak konusu.

Yine Kasım ayı içerisinde tamamlanması öngörülen ve görüşmelerin yapıldığı “Kırsal Kalkınma Planlarının Oluşturulması ve Uygulanması” ile AR-GE Teknopark Yasalarının tüzüklerinin çıkarılması, kuralların oluşturulması ve mevzuatın yürürlüğe girmesi” yer alıyordu.

Önümüzdeki ay tamamlanması öngörülen çalışmalar

Önümüzdeki ay ise hayata geçmesi planlanan projeler arasında yer alan ve hiçbir çalışmanın bulunmadığı şu konu başlıkları dikkat çekiyor:

İyi tarım uygulamalarına ilişkin mevzuatın hazırlanması ve yürürlüğe girmesi, Turizm Stratejik Planının Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe girmesi, Tarım Entegre Kayıt Sistemi'nin oluşturulması, Tarım sektöründe Standartların uygulanması,

2019-2020 Öğretim yılında okulöncesi eğitimde tam gün uygulamaya başlanması, Ekim 2016 tarihinde imzalanan Enerji İşbirliği Anlaşması çerçevesinde elektrik ve gaz enterkoneksiyon projeleri çalışmalarına devam edilmesini içeriyor.

Yine Aralık ayında tamamlanması öngörülen; Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı bünyesinde çeşitli çalışmaların yürütüldüğü “Şehirlerarası ve şehiriçi toplu taşımacılık analizlerinin yapılması, buna bağlı çeşitli düzenlemeler ve analizlerin tamamlanması” yer alıyor.

Protokolde takvimlenmiş öngörülen bazı yasal düzenlemeler:

• Öğretmen başına düşen öğrenci sayısının OECD kriterleri hedefiyle düzenlenmesi, (Eylül 2019) – (YAPILMADI)
• Yükseköğrenim Strateji Belgesinin Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe girmesi, (Eylül 2019) – (YAPILMADI)
• YÖDAK Denetim Tüzüğünün Yürürlüğe Girmesi,  (Eylül 2019) – (YAPILMADI)
• Üniversitelerin Stratejik Plan Yapması İçin Yasal Zeminin Hazırlanması, (Eylül 2019) – (YAPILMADI)
• Mezbaha kriterlerinin belirlenmesi,(Eylül 2019) – (YAPILMADI)
• Turizm Teşviklendirme Esasları Tüzüğü’nün Denetim ve Kapsam Açısından Gözden Geçirilip Yenilenmesi, (Eylül 2019) – (YAPILMADI)
• Turizm Strateji Planı Çerçevesinde Eylem Planı İzleme Komisyonunun Kurulması (Eylül 2019) – (YAPILMADI)
• Kırsal Kalkınmaya Yönelik Mikro Kredi Programlarının Oluşturulması (Eylül 2019) – (YAPILMADI)
• Uzun Vadeli Ekonomik ve Stratejik Kalkınma Planı’nın Hazırlık Çalışmaları Çerçevesinde Çalışma komitelerinin Oluşturulması (Eylül 2019) – (YAPILMADI)
• 24/1982 Sayılı Gelir Vergisi Yasası Kapsamında Emeklilik vb. Vergiden İstisna Edilmiş Gelir Elde Edenlerin, İkinci Bir Geliri Olması Durumunda Yasada Öngörülen İndirimlerin Verilmemesi İçin Değişiklik Yasa Tasarısı’nın Meclis’e Sevk Edilmesi, (Ekim 2019) – (YAPILMADI)
• Kredi Kartı İle Harcamanın Özendirilmesine İlişkin Düzenlemenin Yapılması, (Ekim 2019) – (ÖTELENDİ)
• Banka Yönetiminin Profesyonelleştirilmesi ve Fasıl 114 Kooperatif Şirketler (Değişiklik) Yasası’nın Çıkartılması, (Ekim 2019) – (YAPILMADI)
• Belediyeler Yasası’nın Meclise Sevk Edilmesi, (Ekim 2019) – (YAPILMADI)
• Belediyelerin Birleştirilmesi Yasası'nın Meclise sevk edilmesi, (Ekim 2019) – (YAPILMADI)
• Özel Eğitim Tüzüğü'nün çıkarılması, (Ekim 2019) – (YAPILMADI)
• Gıda ve yem güvenilirliği alanındaki yetkilerin Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı bünyesinde toplanarak gıda ve yem güvenirliliğini teminat altına alan bir denetim sisteminin oluşturulması çalışmalarının başlatılması, (Ekim 2019) – (ÇALIŞMALAR DÖRTLÜ KOALİSYON DÖNEMİNDE BAŞLATILMIŞTI GELİŞME VAR MI BİLİNMİYOR)
• Enerji Dairesi Yasası'nın yürürlüğe girmesi,  (Ekim 2019) – (YAPILMADI)
• Enerji Verimliliği Yasa tasarısının hazırlanması, (Ekim 2019) – (YAPILMADI)
• K.T. Liman İşçileri Şirketi İmtiyazını Kaldıracak Yasanın Yürürlüğe Girmesi, (Ekim 2019) – (11 EKİM’DE MECLİS’TE GEÇEN YASAYLA ÖTELENDİ)
• Araç muayene istasyonlarının Kamu - Özel işbirliği ile işletilmesi ihale ilanına çıkılması, (Kasım 2019) – (ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR)
• Mağusa Limanı Dönüştürme Projesi İle Girne Antik ve Turizm Limanlarının Gelişmesini İçeren Projelere İlişkin Fizibilite Çalışmasının Tamamlanması, (Kasım 2019) – (ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR)
• Kırsal Kalkınma Planlarının Oluşturulması ve Uygulanması, (Kasım 2019) – (ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR)
• Bilişim Sektörü; AR-GE Teknopark Yasalarının tüzüklerinin çıkarılması, kuralların oluşturulması ve mevzuatın yürürlüğe girmesi, (Kasım 2019) – (YAPILMADI)