Hüseyin ÖZBARIŞCI

Kıbrıs’ın kuzeyinde ihracatta önemli bir yere sahip olan narenciye sektöründe zor günler yaşanmaya devam ediyor. Geçtiğimiz aylarda hasadına başlanan king mandora ürününün ihracatta değil, sıkma için kullanılacağı belirtilirken, narenciye üreticileri bu duruma isyan ediyor. YENİDÜZEN’e konuşan bazı narenciye üreticileri geçen yılki sorunların bu yıl da devam ettiğini aktararak, “Bizim güvencemiz olan Cypfruvex neden pazar bulamıyor?” diye soru yöneltti. Üreticinin sadece üretimle ilgilenmesi gerektiğini belirten narenciye üreticileri, her yıl sezon içerisinde yaşanan sorunlardan dolayı büyük sıkıntı yaşadıklarını ve artık üretimden kopmak üzere olduklarını söyledi.

YENİDÜZEN’e konuşan Cypfruvex Ltd. Yönetim Kurulu Başkanı Ratip Sobutay, king mandorada Pazar konusunda bir sıkıntı yaşanmadığını ama yaşanan  sıkıntının maliyetlerin yüksek olmasından dolayı rakebet edilememesi olduğunu dile getirdi. King mandora alınımında geç kalınmadığını da söyleyen Sobutay, geçtiğimiz yılda da mandora alımı bu dönemde başlandığını dile getirdi.

Konuyla ilgili YENİDÜZEN’e açıklamalarda bulunan CTP Güzelyurt İlçe Başkanı Çağlar Gulamkadir ise, yaşananlardan hem UBP-DP-YDP Hükümeti, hem de Cypfruvex Ltd. yetkililerini sorumlu tuttu, “Cypfruvex ve hükümet edenlerin pasif oluşu sektörün tamamını çıkmaza soktu” dedi.

Sezon başladıktan sonra yaklaşık 1 ay önce görevden alınan Cypfruvex Ltd. Eski Genel Müdürü Cemal Redif’in 1 aydır yerine birinin atanmaması da dikkat çeken bir başka unsur oldu.

Cypfruvex Ltd. Yönetim Kurulu Başkanı Ratip Sobutay:

“Maliyet konusunda sıkıntı yaşadık”

Kıbrıs Meyve ve Sebze İşletmecilik Ltd. (Cypfruvex) Yönetim Kurulu Başkanı Ratip Sobutay limon ve greyfurt ürünlerinde hasat döneminin bittiğini, şu anda ise king mandora ütününün hasadına geçildiğini söyledi. King mandorada hasadın gecikmediğini belirten Sobutay, geçtiğimiz yılda da bu günler içerisinde hasat yapılmaya başlandığını söyledi. Kendisine yönetilen “Pazar sıkıntısı var mı?” sorusunu da yanıtlayan Cypfruvex Ltd. Yönetim Kurulu Başkanı, “Yaşadığımız sıkıntı aslında pazar sıkıntısı değil, maliyetler çok yüksek ve rekabet edebilirlik sorunu var. Şu anda limon ve greyfurt ürünleri işleniyor. King mandoranın da hasadının başlamasıyla fabrikada işlenmeye başlayacak” şeklinde konuştu. Önümüzdeki aylarda başlayacak olan valensiya ürüne de değinen Ratip Sobutay,

“Valensiya ürününde bu yıl ihracat sıkıntısı olmayacak. O konuda eksiklikler giderildi ve eski sisteme dönüldü” ifadelerini kullandı. Valensiya ürününde geçtiğimiz yıl ‘Yeşilleme’ hastalığı iddiasıyla Türkiye’ye ihracat gerçekleşememiş, birçok üreticinin ürünü uzun süre dalında kalmış ve yaz aylarının gelmesiyle birlikte 1 yıl büyük emekler harcanarak üretilen ürün dalından yere düşmüştü.

Fiyat konusunda çalışmaların sürdüğünü aktaran Sobutay, önümüzdeki süreçte fiyatı açıklayacaklarının altını da çizdi.

“İşleyişte bir sorun olmadı”

Narenciyede sezon başladıktan sonra Bakanlar Kurulu tarafından görevden alınan Cypfruvex Ltd. Eski Genel Müdürü Cemal Redif’in 1 aydan beridir yerine birinin atanmaması hakkında da konuşan Cypfruvex Ltd. Yönetim Kurulu Başkanı Sobutay, Redif’in olmayışının işleyişi çok etkilemediğini ifade etti. Sobutay, “Cemal bey siyasi bir atamaydı ve siyasi bir karar olarak görevden alındı. 1 aydır o mevkide biri yok ama bu durum işleyişi pek etkilemedi. Buradaki insanlar ne yapabileceğini çok iyi biliyor. Biz de Yönetim Kurulu olarak görev bilincimizi biliyoruz. Ama yine prosedür gereği bu atama da bir an önce yapılmalı” dedi.

CTP Güzelyurt İlçe Başkanı Çağlar Gulamkadir:

“Cypfruvex ve hükümet edenlerin pasif oluşu sektörün tamamını çıkmaza soktu”

Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Güzelyurt İlçe Başkanı Çağlar Gulamkadir, king mandora ürününde hasadında geç kalındığını aktararak, Cypfruvex’teki sıkma makinelerinin Ocak ayının başında başlaması gerektiğini, geçtiğimiz yıllarda bunun böyle olduğunu söyledi. YENİDÜZEN’e konu hakkında açıklamalarda bulunan Gulamkadir, king madronın önemli bir ihracat ürünü olduğunu ve bu ürün için pazar bulunamamasını da “talihsiz” olarak nitelendirdi. Üreticinin artık yaşanan sıkıntılardan dolayı usandığını kaydeden Gulamkadir, her yıl tekrarlanan sıkıntılardan dolayı üreticilerin üretmekten vazgeçtiğinin altını çizdi.

Gulamkadir şöyle devam etti:

“Cypfruvex’te görevden alınan gelen müdürün yerine, yeni müdür halen atanmadı. Öte yandan hem limon, hem greyfurt, hem de şimdi king mandora alımınına geç başladılar. Özellikle mandorada

oldukça geç kalındı, buna dikkat çekmek isterim. bu ürünün özelliği erkenci üründü ve avantajımızı kaybettirdile. Ürün verimi düşmeye başladı. Bu ürün yaklaşık 2 aylık civarı bir üründür.  Mandora sezonunun tamamlanmasının akabine valensiya alımına başlanacak. Böyle giderse o da geç başlanacak. Ürün geçen yılki gibi ağaçta kalacak ve bunun beedelini vergisini ödeyen halk olacak.  Cypfrvuex fiyat açıklamadı. Paketleme yapıp yapmayacağı da meçhul. Yine olan üreticiye ve paydaşlara olacak. Hükümetin taban fiyat ve teşviği halen açıklamaması sektöre darbedir.  Cypfruvex’in ve hükümet edenlerin pasif oluşu sektörün tamamını çıkmaza soktu, üreticiler perişan oldu.”

Üreticiler ne dedi?

Fahri Darbaz: “Cypfruvex neden pazar bulamıyor?”

“Kesimlerin başlaması gecikti. Bu gecikme büyük kayıplara yol açıyor. Pazar bulunamadığı için King mandora sıkmaya gidecek. Yani 365 gün uğraştığımız, emek verdiğimiz, ihracatlık ürünler sıkmaya gidiyor. Üretici artık bu konulardan dolayı perişan oldu. Yapılanlar tamamen üreticileri üretimden koparmaktan başka bir şey değil. Üretici olarak Cypfruvex benim güvencemdir ama Cypfruvex neden pazar bulamıyor? Bir bakıyorsunuz sezon içerisinde Cypfruvex Genel Müdürü görevden alınıyor. Üretimi, üreticiyi düşünmedikleri buradan bile belli. Karamsar bir hava içerisindeyiz, perişan olduk. Böyle giderse narenciye ülkesi olmamıza rağmen limonu ithal edeceğimiz günler gelecek.”

Olgaç Gence: “Bizi üretimden koparmaya çalışıyorlar”

“Geçen yılki film kaldığı yerden bu yıl da devam ediyor. Yani aynı filmi başa sardık. Bu üretici artık bu konuları konuşmak değil, sorunsuz bir şekilde üretim yapmak istiyor. Sıkmaya başlandı ama paketleme işi şu an için yok. Bütün yıl boyunca uğraşıyoruz ama günün sonunda mağdur olan bizler oluyoruz. Bizi üretimden koparmaya çalışıyorlar.”

Emir Çayan: “İflasın eşiğindeyiz”

“Narenciyede daha iyiye gideceğimize adeta her yıl aynı şeyleri yaşıyoruz. Biz üreticiler olarak artık bunlardan bıktık, usandık. Yavaş yavaş iflasa gidiyoruz. Geçen yıl Nisan ayında verdiğimiz ürünün parasını daha yeni almak bu sektörün devamlılığını ne kadar daha sürdürecek? İflasın eşiğindeyiz, yeter artık.”