İhalede 'yeterlilik' gerilimi
2020 yılının Şubat ayından beridir gündeme gelen fakat henüz ihalesi bile sonuçlanamayan Girne Hastanesiyle ilgili süreç uzadıkça uzadı. İhaleye çıkıldığı açıklanan proje bu kez de ‘yeterlilik belgesi’ tartışmalarıyla gündeme geldi.
Fehime ALASYA
2020 yılının Şubat ayından beridir gündeme gelen fakat henüz ihalesi bile sonuçlanamayan “Girne Hastanesiyle” ilgili süreç uzadıkça uzadı. İhaleye çıkıldığı açıklanan projede bu kez de ‘yeterlilik belgesi’ tartışmalarıyla gündeme geldi.
Girne Amerikan Üniversitesi'nin borçlarına karşılık devlet tarafından alınan yarım inşaatın tamamlanmasına ilişkin ihale süreci mahkemeye taşınıyor.
Bazı firmalar İnşaat Müteahhitleri Birliği (KTİMB) Başkanı Cafer Gürcafer öncülüğünde ihalede 'devre dışı kaldıklarını’ iddia ederek, ihalenin iptal edilmesi talebiyle yargıya başvuracağını belirtirken ihalede yer alacak olan iki firma ise sürecin yasal zeminde ilerlediğini belirtti.
15 firmanın haksız yere ihaleye alınmadığını savunan İnşaat Müteahhitleri Birliği (KTİMB) Başkanı Cafer Gürcafer ise yeterlilikle ilgili tüzükte boşluk olduğunu söyleyerek, tüm müteahhitlerin adil olarak yarışması için ihalenin iptalini istedi.
Gürcafer, Girne Hastanesi ihalesinde hakkı yenen 15 firmanın Müteahhitler Birliği öncülüğünde ihale süreci için hukuki süreç başlatacağını belirtti.
Yeterlilikle ilgili tüzükte yasal boşluk olduğunu ifade eden Gürcafer, bundan yararlanılarak 15 firmanın ihale dışı bırakıldığını, adil rekabet ortamının ortadan kaldırıldığını iddia etti.
İhale sürecinde yeterlilik belgesiyle ilgili yetkili kurum olan İnşaat Encümeni Yönetim Kurulu’ndan sözü geçen tüzükle ilgili bir bilgi alınamazken, kurumun bağlı olduğu Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı Suat Yeldener tüzükle ilgili bazı düzenlemelerin geçmiş bakanlık döneminden beridir çalışıldığını vurguladı.
Yeldener, söz konusu ihaleyle ilgili itirazları dinleyeceklerini ve tüzükte sakıncalı yerler varsa düzeltileceğini, bununla ilgili çalışmalar yürütüldüğünü belirtti. Buna karşın söz konusu ihaleyle ilgili “Ama şimdi var olan yasayı uygulamak durumundayız” dedi.
Taraflar görüşlerini paylaştı…
İhaleye katılıp da yeterlilik belgesi alamayan bazı firmalar, YENİDÜZEN’e konuştu. Yapılan eleme ile adaletsizlik yaratıldığı, sadece 2 firmanın ihaleye katılımına izin verilerek adil yarışın ortadan kaldırıldığını kaydeden firmalar, yasal yolla hakkını arayacağını belirtti.
Söz konusu ihalede yarışacağı ifade edilen iki firma ise yasal yolla sürecin işlediğini ifade ederek, ‘ihale süreçlerini farklı beklentilerle kriz noktasına taşımanın’ üzücü olduğunu dile getirdi.
Başbakanlık ve Meclis’e gittiler…
İhaleye katılıp da yeterlilik belgesi alamayan bazı müteahhit firmalar İnşaat Müteahhitleri Birliği (KTİMB) Başkanı Cafer Gürcafer öncülüğünde önceki gün Başbakan Ersan Saner’e yaptığı ziyaretin ardından dün de Meclis Birleşimine katıldı, burada yapıla istişareler ile de sesini duyurmaya çalıştı.
Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı Suat Yeldener:
“Şimdi var olan yasayı uygulamak durumundayız”
Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı Suat Yeldener, söz konusu ihaleyle ilgili itirazları dinleyeceklerini ve tüzükte sakıncalı yerler varsa düzeltileceğini, bununla ilgili çalışmalar yürütüldüğünü belirtti. Buna karşın söz konusu ihaleyle ilgili “Ama şimdi var olan yasayı uygulamak durumundayız” dedi.
Yeldener, tüzükte bazı sıkıntıların olduğu iddialarını YENİDÜZEN’e yanıtladı. Söz konusu tüzükle ilgili Tolga Atakan döneminden var olan bazı çalışmalar bulunduğunu belirten Yeldener, bu çalışmaların sürdüğünü kaydetti.
Var olan tüzük ve yasalara uymak zorunda olduklarının altını çizen Yeldener, “Burada teknik ekip çalışıyor. Ne var olanı yok edebiliriz ne de var olanı yok edebiliriz.” yorumunda bulundu.
İhalenin açılmış olduğunu da dile getiren Yeldener, iptali durumunda da yasa dışı hareket edilmiş olunabileceğini belirtti, “Tüzüğe bakmak gerek. Nasıl ilerleyeceğimiz yasal zeminde karar verilecek” dedi.
İnşaat Müteahhitleri Birliği (KTİMB) Başkanı Cafer Gürcafer:
“İhale iptali için yargıya başvuracağız”
İnşaat Müteahhitleri Birliği (KTİMB) Başkanı Cafer Gürcafer, Girne Hastanesi ihalesinde sadece iki firmanın yeterlilik belgesi alarak ihaleye çıkmasını, geriye kalan 15 firmanın yeterlilik belgesi alamadığı gerekçesiyle ihaleye katılamamasını yargıya taşıyacaklarını belirtti.
İhaleden elenen firmaların yasal mücadelesinde Müteahhitleri Birliği olarak öncü olacaklarını anlatan Yeterlilikle ilgili tüzükte yasal boşluk olduğunu ifade eden Gürcafer, bundan yararlanılarak 15 firmanın ihale dışı bırakıldığını, adil rekabet ortamının ortadan kaldırıldığını iddia etti.
En önemli sorunun yasa ile tüzüğün çelişmesi olduğuna dikkat çeken Gürcafer, yasaya ve tüzüğe aykırı gelişmiş olan bu ihale sürecinde 17 müracaatçıdan 15’inin elenip sadece 2 kişiye imkan verildiğini dile getirerek bu durumu eleştirdi.
Burada çok ciddi adaletsizlik olduğunu savunan Gürcafer, “Biz bu 17 müteahhidin de katılabileceği bir ihale süreci olmasını istiyoruz. Bu firmaların tümü de birinci sınıf yapı karnesine sahiptirler ve yasa bu firmaların sınırsız büyüklükte iş yapabileceğini söylüyor.” dedi.
Yakın Doğu Hastanesi’ni yapan müteahhit yeterlilik belgesi alamadı veya Başbakanlık binasını yapan müteahhit yeterlilik belgesi almadı… Bunlar olur şey değil” yorumunda bulundu.
“Yasa ile tüzük arasındaki çelişki adaletsizliğe neden oluyor”
Yasa ile tüzük arasındaki çelişkinin adaletsizliğe neden olduğunu anlatan Gürcafer, bunu birçok kez dile getirdiklerini ama ülkedeki siyasi istikrarsızlık nedeniyle bunun çözüme kavuşturulmadığını belirtti.
İhaleye çıkılırken de istenilen detayların aslında ihaleyi kazanan firmalardan istenmesi gereken detaylar olduğunu anlatan Gürcafer, bunun da düzeltilmesi gereken bir yanlışlık olduğunu kaydetti.
Gürcafer, ihaleye katılan firmaların mağdur edildiğini, ihalenin iptal edilip, gereken tüzük değişikliğini yaparak yeniden 17 firmanın katılabileceği düzenleme ile ihaleye yeniden çıkılabileceğinin altını çizdi.
Devlet olarak bu 17 firmanın ihale katılımına olanak sağlanması durumunda her firmadan %20 kar elde edileceğini de savundu.
Bayındırlık Ulaştırma Bakanlığı, İhale Komisyonu ile Planlama İnşaat Dairesi’nin aylardır bu değişiklik ve yetkiyle ilgili bir birine sorumluluk atarak çözüm bulamadığını da anlatan Gürcafer, Savcılığın görüşünün de yasanın ilgili maddesine sadık kalınması yönünde olduğunu ve ihale sürecinin iptal edilmesi gerektiğini işaret ettiğini anlattı.
“…birileri de nasıl ihale alacağının hesabını yapıyordu”
Ekonomik olarak ülkenin yangın yeri olduğunu ifade eden Gürcafer, Girne Hastanesi İhalesinde ve önceki benzer sorunlu ihalelerde yaşanan sıkıntıları bir örnekle şöyle özetledi: “Ülkede bir deprem olduğunu düşünün birileri enkaz altında olanları kurtarma, hastaneye yetiştirmeye falan çalışırken birileri de yağmalamaya çalışıyor. Bu dönemde salgının içinde insanlar yanlarında çalıştırdığı işçilere nasıl maaş bulacağının hesabını yaparken birileri de nasıl ihale alacağının hesabını yapıyordu.”
“Birinci sınıf yapı karnesi olan tüm müteahhitler yeterli olmalı”
Geçmiş yıllarda da buna benzer durumlar yaşandığını anımsatan Gürafer, söz konusu yasal boşluk ve bununla ilgili yürütülen çalışmaları YENİDÜZEN’e anlattı. Gürcafer, konuyla ilgili özetle şunları dile getirdi:
“Kamu İhaleleri önceleri Kamu İhale Tüzüğü ile yapılıyordu. Ardından AB Uyum Yasaları çerçevesinde birliğimizin de dâhil olduğu çalışmalarla Kamu İhale Yasası çıktı. Tüm ihalelerde bu yasaya uygun olup olunmadığına bakıyoruz. Uygun değilse müdahale ediyoruz. Tek endişemiz tüm üyelerimize fırsat eşitliği verecek ve belli bir disiplin çerçevesinde bu üyelerimizin belli bir disiplin çerçevesinde yarışmasına olanak sağlamak amacındayız.
Kamu İhale Yasası tüzüğündeki bir madde diyor ki ‘4 bin asgari ücretin üzerindeki büyük işlerde sınıf karnesi ötresinde Bayındırlık Bakanlığı tarafından yeterlilik belgesi gerekmektedir’ diyor ama bu madde aslında yasaya aykırıdır. Bu madde uzun yıllar dikkate alınmadı ve kullanılmadı. Ardından tamamen menfaat amaçlı bazı art niyetli kişilerce bu madde gündeme getirildi. Bu geçmişte BTHK ihalesinde yaşanmıştı. O zaman bu ihale için müracaat eden firma içinde birçoğu yeterlilik alamamıştı. Çünkü aslında yeterlilikle ilgili tüzüğün de ülke koşullarına uygun olmadığı görülmüştü. Bu bağlamda tüzüğü düzeltmek için girişim yapılmıştı. Bu arada birinci sınıf yapı karnesi olan tüm müteahhitler yeterlidir denmişti ve bu haliyle ihaleye çıkılmıştı.
İnşaat encümenleri olarak tüzük hazırladık, bu tüzük de yetkili olarak Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı yetkili kılınmıştı. Hala yetkili Ulaştırma Bakanlığı görülüyor ve orada da gerekli ilgi gösterilmediği için bu iş savsaklanıyor.”
Merkezi İhale Komisyonu Başkanı Halis Üresin:
“Bana yazılı iptal talebi gelmedi, ihale süreci işliyor”
İhalenin iptali ile ilgili bakanlıktan kendisine yazılı bir iptal talebi gitmediğini kaydeden Merkezi İhale Komisyonu Başkanı Halis Üresin, “Yasal mevzuat neyse onu uyguladım. Yine gelen talepler doğrultusunda da yasal mevzuatı uygulamaya devam edeceğim” dedi.
İhale sürecinin işlediğine dikkat çeken Üresin, yeterlik belgesinin verilmesiyle ilgili olan değişikliklerin ise Ulaştırma ve Çalışma Bakanlığı tarafından ortak kurulan komisyonda görüşülmeye devam ettiğini kaydetti.
YETERLİLİK BELGESİ ALAMAYAN VE İHALEDEN ELENEN FİRMALAR:
“Hükümet adil davranmalı”
Yeterlilik belgesi alamadığı için ihaleye katılamayan bazı müteahhit firmalar da YENİDÜZEN’e konuştu… Firma yetkilileri şu görüşleri paylaştı:
Asin İnşaat Şirketi- Taşkın Ürel: “Bu konu bir kez daha bize adaletin olmadığını anlattı”
“Bu ülkede bir devlet varsa önce ülkede yaşayan vatandaşını korumakla yükümlüdür. Önce adalet buradan başlar. Bu konu bir kez daha bize adaletin olmadığını anlattı. Acaba geleceğimizi bu ülkede mi görmeliyiz yoksa bu ülkeyi hırsızların eline mi teslim edip çoluk çocuğumuzla kaçmamız mı gerekir? Başbakan bize ‘ben de sizin yerinde olsaydım sizin gibi davranırdım ama bir şey yapamam’ dedi. Bunun üzerine ne yapılabilinir ki? İki kişiyle yarışa girilmesi burnumuza hiç güzel kokular getirmiyor. Adaletin olmadığı yerde işimizi gücümüzü bırakıp çekip gitmeli miyiz artık o aşamaya geldik…”
Gülenay İnşaat Ltd. - Mehmet Çıldır: “15 firmaya haksızlık yapılıyor”
“Bu ihalede çok ciddi şaibe ve adaletsizlikler var. 17 firma arasında 2 kişiyle Milyon TL’lik ihaleye girilmesi hiç de adil değil. 15 firmaya haksızlık yapılıyor. Yasal olarak tüm haklarımızı arayacağız, birlik olarak da mücadele vereceğiz. Bu işi en kısa zamanda düzeltilmesi gerek.”
Emek İnşaat- Erol Kahveci: “Gerekli değişiklikler yapılmalı, yasal çerçevede hakkımızı arayacağız”
“Başbakanlıkla da bu konuyu görüştük, eşit yarışma ortamı olmadığını anlattık. Koskoca firmalardan sadece 2 firmanın yeterliliği olduğu belirtildi. Bu kabul edilmez. Tüzükte olan bazı anomaliler hemen değiştirilmeli. Ne gerekiyorsa yapılmalı. Umarım gerekli değişiklikler yapılır. Yasal çerçevede de her şekilde hakkımızı arayacağız.”
Tel-Za Construction Ltd. Yakup Tel: “Rekabetçi bir ortam yaratılmalı, devlet de bundan kar etmeli”
“Burada yeterlilik belgesiyle ilgili bir sorun oldu. Burada anlamsız bir sorun çıktı. Bu sayede iki müteahhide yeterlilik verildi. Bu rekabeti öneldi, hem bizim hakkımız yeniliyor hem de devlet aslında kaybediyor. Bu tüzüğün sıkıntılı bir şekilde uygulanması yanlış. Bu adil bir yolla yapılmadı. Bize hala neden yeterlilik belgesi alamadığımızı da söylemediler. İş güvenliğiyle ilgili yeterlilik belgesi alamadığını öğrenen 13 firma var, bu çok gereksiz. Bu şartın ihaleyi aldıktan sonra gündeme gelmesi gerekiyordu. Çok detaylı ve gereksiz nedenlerle elemeler yapıldı. Kıstaslar doğru konmadı. Çok sıkı denetimlerle iş güvenliklerini sağlıyor AB normlarında güney ile benzer ölçüde çalışıyorken bu ihalede iş güvenliği nedeniyle elemelerin yapılması çok saçma. Yasal yoldan hakkımızı arayacağız. Devlet rekabetçi bir ortam yaratmalı, kendi de bundan kar etmeli. Bundan önce de tüzükteki sıkıntı nedeniyle yine yanı sorun yaşanmıştı, hala giderilmedi. Devlet buna el atıp bunları bir an önce revize edip güncelleştirmeli.”
İhalede yarışacak olan iki firma:
“Yasal yolla süreç işliyor”
Tosunoğlu İnşaat - Hasan Tosunoğlu:
“İhale süreçlerini farklı beklentilerle kriz noktasına taşımak üzücü”
İhale sürecinin işlediğini, bir sorun olmadığını belirten Tosunoğlu İnşaat Direktörlerinden Hasan Tosunoğlu ise önemli olanın ihale sürecinin bir an önce sonlanması ve ülkenin iyi standartlarda bir hastaneye kavuşturulması olduğuna vurgu yaptı.
Tosunoğlu, “Bir yandan biz kendi ülkemizde, kendi müteahhitlerimizle iş yapma kapasitesine sahibiz derken, öte yandan, ihale süreçlerini farklı beklentilerle kriz noktasına taşımak elbette üzücüdür.” dedi.
Önemli olan ülkeye en iyi standartlarda bir hastane kazandırmak, bunun ihale sürecini de siyasetten arınmış teknik yeterlilik ve standartlara uygun olarak yapabilmek olduğuna değinen Tosunoğlu, burada adalet ve teknik yeterliliğin son derece önemli olduğunu belirtti.
Söz konusu ihale sürecini de değerlendiren Tosunoğlu, “Merkezi İhale Komisyonu'nun ve ülkemiz kurumlarının belirlediği yasalar ve tüzüklere göre ihaleye yeterlilik için başvurduk. Geçmişte ülkemizde tam donanımlı bir hastane inşa etmenin de özgüveniyle bu yolda ilerliyoruz.” ifadelerini yer verdi.
Tosunoğlu, ülke müteahhitlerinin de bu anlamda yasa ve tüzüklere saygıyla dayanışma içerisinde olmasını, Müteahhitler Birliği'nin de tüm müteahhitlerin birliği olacak anlayışla, sisteme ve standartlara yoğunlaşmasını dilediğini ifade etti.
“İhale süreci devam etmektedir, bir sorun yoktur, umarım ülkemiz, kendi müteahhidinin elinden topluma yararlı olacak bir tesisi adaletle bir süreç sonunda kazanacaktır." dedi.
Korman Construction Ltd - Günay Çerkez:
“Seçim ülkesinde yaşıyoruz bu nedenle de bu itirazlar haklı haksız hemen ele alınıyor”
Bu ihalede değişik bir yöntem kullanıldığını belirten Korman Construction Direktörlerinden Günay Çerkez, karkas binanın bitirilmesiyle ilgili Aralık ayına kadar yeterlilik belgesi istendiğini, ilk kez önce bir ihalede yeterlilik belgesi istendiğini dile getirdi.
“Bu ihale süreci değişik bir yöntem oldu. Bu bağlamda yeterli bulunan firmalara proje detayları verilecek ve teklif istenecekti.” diyen Çerkez, yeterlilik belgesi sürecinde iki firmanın buna uygun görüldüğünü ifade etti.
Yapılan itirazları da değerlendiren Çerkez, “Yeterlilik sürecinde itirazlar oldu. Seçim ülkesinde yaşıyoruz bu nedenle de bu itirazlar haklı haksız hemen ele alınıyor.” yorumunda bulundu.
Birinci sınıf yapı karnesi olan tüm müteahhitlerin yeterli olması durumunu ise güncellenmesi gereken bir yasa ihtiyacı olarak değerlendiren Çerkez, “Birinci sınıf bir yapı karnesi alabilmek için çok basit gereklilikler var. Örneğin 15 bin Sterlin araç gereci olan bir müteahhit ise birinci sınıf sayılabiliyor. Gerekliliğini yitirmiş yasalar var bunların da önüne geçmek için ek talepler olabiliyor.” dedi.
2020 Şubat’ından beridir tartışmalarla gündemde…
Bitmeyen 'hastane' süreci…
Bir yıl önce Bakanlar Kurulu kararı ile Girne Amerikan Üniversitesi’nin 11 milyon TL sigorta borcuna karşılık devralınan Girne Hastanesi ile ilgili süreç uzadıkça uzadı…
Girne Amerikan Üniversitesi (GAÜ) tarafından projesi hazırlanan ve yapımına başlanan eğitim ve araştırma hastanesi 28 Şubat 2020 tarihinde Maliye Bakanlığı tarafından devralındı.
Karaoğlanoğlu’ndaki arazinin ardından 10 Temmuz 2020’de Sağlık Bakanlığı’na devredildiği açıklandı.
Vakıflar İdaresi’nin, toplam 24.5 dönüm büyüklüğündeki, üzerinde karkas inşaat bulunan arazinin 22 yıllığına yapılan kira sözleşmesinden feragat ederek, alacağı 26 Milyon TL (3 Milyon Sterlin) kira bedelini, Girne hastanesi yapımı için Sağlık Bakanlığı’na bağışladığı ifade edildi.
Bu amaçla imzalanan protokole, imza koyan Sağlık Bakanı Ali Pilli, en kısa sürede ihale sürecine çıkılacağını belirtmişti.