Feminist Atölye (FEMA)
[email protected]

Belirli Kategorideki Ev İşçileri İçin Özel Düzenlemeler
Çocuk isçiler, göçmen isçiler gibi özel politikaların izlenmesini gerektiren gruplar için, her üye devlet, aşağıda belirtilen çalışma koşularının ve haklarının sağlanması için gerekli düzenlemeleri yapmakla yükümlüdür.

Çocuk Ev İşçiler (Madde 4):

Çocuk isçiliğine karşı mücadele edilmesi gerektiğinin vurgulandığı sözleşmede, 18 yaşın altında ve istihdam için belirlenen asgari yaşın üstündeki çocukların ihtiyaçları için özel hükümlere yer verilmiştir. Buna göre, 15-18 yaş aralığında istihdam edilen çocuk ev işçilerinin zorunlu eğitimden uzak kalmamaları ve gerekli olan mesleki ve diğer eğitim olanaklarından yararlanmaları için gerekli önlemler alınmalıdır.

Çalıştıkları Evde Yasayan Ev İşçileri (Madde 6 ve 9):
o Ev işçilerinin özel hayatlarına saygı gösterilmelidir.
o Her ev işçisi, çalıştığı evde ikamet etme ya da etmeme konusunda işvereni ile anlaşma yapma özgürlüğüne sahiptir.
o Ev işçileri, yıllık izinlerinde, günlük veya haftalık dinlenme sürelerinde evde kalmaya veya aile fertleri ile birlikte olmaya zorlanamaz.
o Ev işçileri, kimlik ve seyahat belgelerini kendi ellerinde bulundurma hakkına sahiptir.

Göçmen Ev İşçileri (Madde 8):
o Sözleşme hükümlerinin etkin bir şekilde uygulanması için göçmen işçi gönderen ülkeler ile işbirliği yapılmalıdır.
o Göçmen ev işçilerine, istihdam edilecekleri ülkeye göç etmeden önce ulusal mevzuata uygun olarak yazılı iş teklifi veya iş sözleşmesi gönderilmelidir. Sözleşmede veya iş teklifi metninde, bu sözleşmenin 7. maddesinde belirtilen çalışma koşularının ve istihdam şartlarının açık olarak belirtilmesi gerekir.
o İş sözleşmesinin sona ermesi durumunda göçmen isçilerin ülkelerine geri gönderilmesine ilişkin koşulları belirleyen yasal düzenlemeler yapılmalıdır.

Özel İstihdam Büroları (Madde 15): 

Ev işçilerinin istihdamında özel istihdam büroları önemli bir yere sahiptir. Özel istihdam büroları tarafından kötüye kullanılabilecek uygulamalara karsı ev işçilerini korumak için üye devletler aşağıda belirtilen gerekli önlemleri almakla yükümlüdür:
o Özel istihdam bürolarının işe alma ve yerleştirme faaliyetlerinin koşulları belirlenmelidir.
o Ev işçileri tarafından iletilecek şikâyetlerin incelenebilmesi için gerekli izleme ve denetim mekanizmaları kurulmalıdır.
o Özel istihdam bürolarının ev işçilerine yönelik suiistimallerini önlemek için, gerektiği durumlarda diğer üye ülkeler ile işbirliği halinde, gerekli tedbirler alınmalıdır. Bu tedbirler kapsamında, özel istihdam bürolarının ve ev sahiplerinin (işverenlerin) sorumlulukları belirlenmeli ve dolandırıcılık yapmış ve hakları kötüye kullanmış özel istihdam bürolarını yasaklayan kimi cezai önlemler alınmalıdır.
o Bir başka ülkede çalışmak üzere istihdam edilen ev işçilerinin haklarının korunması ve suiistimallerin önlenmesi için ikili, bölgesel veya çok taraflı anlaşmaların yapılması dikkate alınmalıdır.
o Özel istihdam büroları tarafından belirlenen ücretler ev işçilerinin ücretlerinden kesilemez.

Sözleşme Hükümlerinin Uygulanması (Madde 16 ve 17)
Ev isçilerinin haklarını arayabilmesi için üye devletler gerekli koşulları sağlamakla yükümlüdür:
o Ev işçileri, haklarını aramak için, ister bizzat isterse temsilcileri aracılığıyla, tüm diğer işçi grupları ile yanı haklara sahip olarak, mahkemelere veya diğer ihtilaf çözücü mekanizmalara başvurabilme hakkına ve koşullarına sahip olmalıdır.
o Ev işçilerinin başvurabileceği etkin ve erişilebilir şikâyet mekanizmaları kurulmalıdır.
o Ev işçiliğinin özel niteliklerine cevap verecek şekilde, uygun iş denetimi yöntemleri, yaptırımlar ve cezai yöntemler geliştirilmeli ve uygulanmalıdır.

***

İtalya ILO C189'u İmzalayan İlk Avrupa Ülkesi Oldu !

Avrupa Sendikalar Konfederasyonu ETUC tarafından, Avrupa'daki 12 ülkenin tamamının ILO C189'u imzalaması için başlattığı 12x12 kampanyası sonuç verdi ve İtalya, ILO C189'u  imzaladı. İtalya, dünyada bu sözleşmeyi imzalayan 8. Ülke oldu. ETUC'a göre başarı, İtalyan Sendikalarının  hükümet üstünde baskı kurması ile geldi.
ILO'nun ilgili sözleşmesi sayesinde ev hizmetlerinde çalışan ev işçileri de diğer bütün işçilerin sahip oldukları asgari ücret hakkı, sosyal güvenlik hakkı, azami çalışma sınırı ve zorunlu dinlenme günleri gibi haklara sahip olacaklar. Ev hizmetlerinde çalışan işçiler artık haklarını kolektif olarak savunabilecekler. İtalyan yasaları ve toplu sözleşmeler her ne kadar ev hizmetlerinde çalışanları yasal bir kapsama alıyorsa da bunların sadece %50'si sosyal güvenliğe sahip olduğu ve kalanın da %40'ı düzensiz aralıklarla çalıştığı için bu haklardan faydalanamıyorlardı. Sözleşme ile tüm ev hizmetlerinde çalışanlar için insanca çalışma koşulları bakımından  önemli bir adım atılmış olacak. Bu durum özellikle kadınlar ve göçmenler açısından önemli kazanımlar getirecek.
Italya'da ILO 189 Sözleşmesinin imzalanması Uluslararası Göçmenler Günü'ne denk geldiği için ayrı bir anlam ifade ediyor. Ev hizmetlerinde çalışanların büyük bir kısmı göçmen kadınlar ve bunlar hem Avrupa'da hem de dünyanın her yerinde çok kötü ve kuralsız çalışma koşulları altında eziliyorlar. Bütün üye ülkelerin sözleşmeyi imzalamaları ev hizmetlerinde çalışanların insanca çalışma koşullarına sahip olmaları ve durumlarının giderek daha iyi hale gelmesi için atılacak ilk adım olacaktır. ETUC, bütün Avrupa Birliği ülkelerinin İtalya'nın açtığı yoldan gitmeleri için mücadele etmeye devam diyor.

(Kaynak: http://www.kadinlarinimecesi.org/article.php?id=106)