Derya ULUBATLI

Değişen tarifeden sonra gelen kabarık elektrik faturaları birçok kesimi isyan noktasına getirdi, özellikle fabrika, butik ve restoran sahibi yerli üreticiler ‘kapatma noktasına geldik’ dedi.

Fazla KW harcamasının faturaya da katlanarak yansıyacağı haberi birçok kişiyi tasarruf tedbirleri almaya yönlendirdi, elektriği ‘birincil gider’ olarak nitelendiren büyük işletme ve fabrika sahipleri işlerinin aksamaması için tasarrufa gidemeyeceklerini söyledi, fazla KW kullanımıyla üçe katlanan faturalarından yakındı. YENİDÜZEN’e konuşan işletmeciler, “Hükümet bu gidişe dur demezse, kısa sürede kapanma noktasına geleceğiz” ifadelerini kullandı.

İşletmeciler: Hükümet üreticinin yanında olsun, çözüm üretsin…

Elektriğe gelecek zamdan haberdar olduklarını ve 3 ay önceden gelecek faturayı düşünmeye başladıklarını söyleyen Gloria Jeans Coffee Sorumlusu Güliz Kaner, şu an edilen şikayetlerin ‘gecikmiş bir isyan’ olduğunu savundu, “Önceden ses çıkarılmalı, bunun önü alınmalıydı” dedi. Faturalara bakmaya korktuğunu söyleyen Derya Butik Sahibi Derya Alp ise artık yurtdışından ürün getirmekte bile zorlanmaya başladıklarını belirtti, “KKTC’nin kuruluşundan beri yapılan yanlışları bugün halk ödüyor” ifadelerini kullandı. Öte yandan elektrik faturasının beklediklerinden 3 kat fazla geldiğini dile getiren Oza Kahve Yetkilisi Akan Oza, bunu fiyatlara yansıtmamak için direndiklerini ancak bu şartlarda yerli üretimin ayakta kalmasının günden güne zorlaştığını söyledi. Bu masraflarla kimsenin başa çıkamayacağını ifade eden Super Kola Yöneticisi Melih Eyüpoğlu ise “hükümetin bu başarısızlığı günün sonunda bizim de başarısız olmamızı sağlayacak çünkü biz de önümüzü göremiyor ve maliyetlerimizi hesaplayamıyoruz” dedi. Rakamsal olarak ne geleceğini tahmin ettiğini ancak faturayı eline almanın daha farklı bir his olduğunu söyleyen Icy Su Genel Koordinatörü Hüseyin Ruso da, özellikle su sektöründe elektriğin birinci gider olduğunu ve bu faturayla başa çıkmanın kendileri için zor göründüğünü belirtti. Öte yandan gıda sektöründeki iki isim Şefler Pastanesi Yöneticisi Dilek Türker ve Civisilli Gıda Direktörü Ekrem Civisilli yapılan artış bir an önce düzenlenmezse, birkaç ay içinde küçülmeye gitmeleri gerekeceğini dile getirdi, hükümete ‘acil çözüm üretme’ çağrısı yaptı.

İşletmeciler ne dedi?

Gloria Jeans Coffee Sorumlusu Güliz Kaner:

“3 ay önceden, gelecek faturanın derdini çekmeye başladık”

Elektriğe gelecek zamdan haberdar olduklarını ve 3 ay önceden gelecek faturayı düşünmeye başladıklarını söyleyen Gloria Jeans Coffee İşletmecisi İş insanı Güliz Kaner, şu an edilen şikayetlerin ‘gecikmiş bir isyan’ olduğunu savundu. Kaner şöyle devam etti: “İsyan etmek için illa ki bu faturayı görmemiz mi gerekiyordu? Ben sorunu önce kendimde arıyorum. Yıllardır bu elektrik kurumunun ne halde yönetildiğini hepimiz biliyoruz ve bunun için hiçbir şey yapmadık. Yollara dökülmedik, isyan etmedik. Enerji konusunda bir önlem almadık, yenilik getirmedik. Günü geldiğinde taşıyamayacağımız bu maliyetler için hiçbir şey yapmadık. Hep aynı kişiler seçildi, getirildi. Bence hak ettiklerimizi yaşıyoruz”.

“Bu isyan faturalar gelince başlamamalıydı, çok daha önceden ses çıkarılmalıydı”

Şirket olarak solar enerjileri de olduğunu ve bunun izinlerini alana kadar da çok uğraştıklarını dile getiren Kaner, “Tüm ülkeler bu solar enerjiyi savunurken biz buna bile geçemiyoruz” dedi. KKTC hükümetinin artık battığını savunan Kaner, halkı çok mutsuz olduğunu ve bunun sadece elektrik faturalarıyla değil, ülkede yolunda gitmeyen birçok şeyle alakası olduğunu ifade etti. Ticaret Odası’nın da ülkedeki özel sektörü ayakta tutabilmek için hiçbir adım atmadığından yakınan Kaner sözlerini şöyle sürdürdü: “Biz her ay bu parayı nereden bulup ödeyeceğiz? Personel giderleri de var. Elektrik faturası dışında birçok sorun var. İsyanlar bu fiyat arttıktan sonra başlamamalıydı, çok daha önce bunun önlemleri alınmalıydı, halk buna ses çıkarmalıydı”.

Derya Butik Sahibi Derya Alp:

“Bu günlerin geleceğini biliyorduk ancak bu kadar erken beklemiyorduk”

Faturalara bakmaya korktuğunu söyleyen Derya Butik Sahibi Derya Alp, “Henüz bakmadım ancak bakmaya da zaten gerek yok, ne geleceği çok belli” dedi. Alışverişlerde normal şartlarda tükettikçe indirim alındığını dile getiren Alp, elektrik konusunda daha fazla tüketenden daha yüksek paralar alındığını ve bunun kesinlikle yanlış bir tutum olduğunu ifade etti. Alp şöyle devam etti: “Biz sanki keyfimizden mi daha çok harcıyoruz? Üretim yapıyoruz, ürün satmaya çalışıyoruz. Dükkan işletiyoruz. Ben giyim sektöründeyim. Hem yazda, hem kışta klimalar çalışmadığı sürece insanlar kabinlere girip kıyafet denemiyor. Öyle olunca satın alma miktarı da düşüyor. Bu şekilde sürdürülebilir bir mantıkla hareket etmek mümkün değildir. Ben bu günlere geleceğimizi biliyordum ancak bu kadar çabuk gelmemizi beklemiyordum”.

“KKTC’nin kuruluşundan beri yapılan yanlışları bugün halk ödüyor”

KKTC’nin kuruluşundan beri yapılan yanlışların bedelini bugün halkın ödediğini söyleyen Alp, hükümetteki kişilerin sadece kendini düşündüğünü ve çarpık yapılanmayla bugün bu hale gelindiğini belirtti. Alp şunları aktardı: “Artık bu gemi ilerlemiyor. Az önce İstanbul’daki firmamızla görüştük, onlara sonumuzun Titanik gemisi gibi olmasından korktuğumu söyledim. Yurtdışından ürün getirmekte bile zorlanmaya başladık. Artık bu ülkedeki herkes tek bir yürek olarak toplumsal seferberlik ilan etmeli ve buna karşı durmalı ancak kimsede bunu yapacak güç de yok ne yazık ki”.

Oza Kahve Yetkilisi Akan Oza:

“Bu şartlarda üretimi sürdürmek günden güne zorlaşıyor”

Elektrik faturasının beklediklerinden 3 katı fazla geldiğini dile getiren Oza Kahve Yetkilisi Akan Oza, bunu fiyatlara yansıtmamak için direndiklerini ancak bu şartlarda yerli üretimin ayakta kalmasının günden güne zorlaştığını söyledi. Oza şunları aktardı: “Şimdilik bu fatura ürün fiyatlarımıza yansımayacak ancak bizi çok zorlayacak. Bir şekilde direnmeye çalışıyoruz. Ne yazık ki ayakta kalmamız günden güne güçleşiyor. Elektriğin bu şekilde olması tüm piyasayı çok olumsuz etkileyecektir. İleride ne olacak bilemiyoruz ama toparlanabilmemiz için fiyatlarda muhakkak bir düşüş olması gerekiyor”.

Super Kola Yöneticisi Melih Eyüpoğlu:

“Bu masraflarla hangi şirket başa çıkabilir bilmiyorum…”

Super Kola Yöneticisi Melih Eyüpoğlu, bu süreçte zaten yurtdışı kaynaklı hammadde tedariklerinde sıkıntı yaşarken, iç piyasada yaşanan sıkıntılarla daha da zora girdiklerini belirtti. Yerli üretimin dış sorunlarla uğraşırken elektrik gibi bir konuda hükümetten daha çok destek görmeyi beklediğini ancak bunun gerçekleşmediğini söyleyen Eyüpoğlu sözlerini şöyle sürdürdü: “Hükümet hiçbir şekilde yanımızda olmuyor, sorunlarımıza çözüm getirmiyor. Şu an kaç şirket bu masraflarla başa çıkabilir bilmiyorum. Bu kararlar hiçbir plan program yapılmadan alınıyor. Hükümetin bu başarısızlığı günün sonunda bizim de başarısız olmamızı sağlayacak çünkü biz de önümüzü göremiyor ve maliyetlerimizi hesaplayamıyoruz. Üretimle uğraşmak yerine maliyet hesaplarıyla uğraşıyoruz. Bu gibi durumlarda hükümetten daha planlı adımlar beklerdik ama ne yazık ki olmadı”.

“Hükümetin başarısızlıklarının bedelini biz ödememeliyiz”

Bu ay gelen faturanın her şirket gibi kendilerini de çok zorladığını ifade eden Eyüpoğlu, yerli markaların yerli istihdam için var olduğunu ve bu şirketler ayakta durduğu sürece istihdam sağlanabileceğini ifade etti. Eyüpoğlu “Bu tarz yönetimsel başarısızlıkların bedelini biz ödememeliyiz” dedi.

Icy Su Genel Koordinatörü Hüseyin Ruso:

“Bizim bütün giderlerimiz elektrik üzerinden, artık yetişemiyoruz”

Rakamsal olarak ne geleceğini tahmin ettiğini ancak faturayı eline almanın daha farklı bir his olduğunu söyleyen Icy Su Genel Koordinatörü Hüseyin Ruso, özellikle su sektöründe elektriğin birinci gider olduğunu ve bu faturayla başa çıkmanın kendileri için zor göründüğünü belirtti. Ruso şöyle devam etti: “Evlerde elektrik faturalarındaki artışla ilgili alınabilecek önlemler var. Işığı kapatırsınız, televizyonu daha az açarsınız ama bizim tesisimizde öyle bir durum söz konusu değil. Sanayicinin ana kullanımı elektriktir ve biz o olmadan adım bile atamıyoruz. Bu anlamda kesinlikle geleceğimizi göremiyoruz. Çok karışık duygular içerisindeyim. Bu şirketi bu zamana kadar bir şekilde getirdim ancak getirdiğim gibi kapatmasını da bilirim. Bu konuda hiçbir çekincem yok…”

“Geçen ay 49 bin olan fatura, bu ay 172 bin TL… Bunları ödeyebilecek noktada değiliz”

Kendi ürünlerine zam yapmak da istemediğini belirten Ruso, zamlar arttıkça insanların alım gücünün zayıfladığını ve alım gücü zayıfladıkça müşteri sayısının düştüğünü dile getirdi. Bunu bir ‘kısırdöngü’ olarak nitelendiren Ruso, hükümetin bu konuda sanayiciye ‘mantıklı’ çözümler üretmesi gerektiğini savundu. Geçen ay 49 bin olan faturasının bu ay 172 bin TL olarak geldiğini aktaran Ruso, “biz bunları ödeyebilecek pozisyonda değiliz, artık eylem yapmalı ve bu durumu protesto etmeliyiz” ifadelerini kullandı.

Şefler Pastanesi Yöneticisi Dilek Türker:

“Bu gidişle küçülerek yok olacağız”

Faturadaki artışı az çok tahmin ettiklerini söyleyen Şefler Pastanesi Yöneticisi Dilek Türker, önceden 25 bin olarak gelen faturanın 65 bin TL’ye yükseldiğini, bu artışın kendilerini küçülmeye götürebileceğini dile getirdi. Hükümetin vatandaşın isyanını duyarak daha farklı adımlar atması gerektiğini savunan Türker sözlerine şöyle devam etti: “Kesinlikle bir şeyler yapılması şarttır. Hükümetin bu sesleri duyarak ona göre adımlar atması gerekiyor yoksa yavaş yavaş küçülerek yok olacağız. Başka çaresi yok. Eğer durum böyle giderse bizim de bir küçülmeye gitmemiz gerekecek. Dükkana gelen var ancak artan faturaları karşılamak her şekilde zor, gelen kişiler de yeterli değil”.

“Hükümetin bir vizyonu ve planı olsa dayanalım ancak o da yok…”

Ülkenin ‘batık’ durumda olduğunu iddia eden Türker, “bizim yaptığımız sadece devlete haraç vermek” dedi. İnsanların alım gücünün günden güne düştüğünü söyleyen Türker, müşterileri zora sokmamak için ürünlere artış yapmaktan da kaçındıklarını ancak bu durumda kendilerinin zor durumda kaldığını ve artık giderleri karşılamakta güçlük çektiğini aktardı. Elektrik sıkıntısına çözüm bulmak için Solar sistem başvurusu yaptıklarını ancak reddedildiklerini de belirten Türker sözlerini şöyle sürdürdü: “Artık hiçbir şekilde inancımız kalmadı. Hükümetin bir projesi, vizyonu olsa esnaf olarak dayanalım, düzelecek diyelim ancak o da yok. Bir şeylerin düzeleceğine inanmıyorum”.

Civisilli Gıda Direktörü Ekrem Civisilli:

“Böyle devam ederse ayakta kalmamız çok güç”

“Tünelin ucunda ışık yok” ifadelerini kullanan Civisilli Gıda Direktörü Ekrem Civisilli normalde 40 bin civarında gelen faturanın 150 bin TL civarında geldiğini söyledi. Birkaç ay daha böyle devam ettiği takdirde şirket olarak ayakta kalmalarının güç olacağını belirten Civisilli, hükümetin üreticilerini koruması gerektiğini savundu. Civisilli şöyle devam etti: “Ben eğer bu miktarlarda elektrik faturası ödersem, günün sonunda mecburen bunu halka yansıtmak zorundayım. Bu kez vatandaşa yazık olacak. Bu bir kısırdöngü olarak farklı yerlerde kendini gösterecek. Elektrik gerçekten bizler için çok büyük bir ekonomik kriz sebebidir. Üretimin her alanında kullandığımız bir şey. Ben artık kendi çalışanlarımın maaşlarını bile asgari ücretin üzerinde veriyorum çünkü artan elektrik faturaları onların evlerinde de görülüyor ve 6 bin 90 TL ile geçinmeleri mümkün değil. Bu duruma bir an önce çözüm bulmaları gerekiyor”.