YENİDÜZEN-Özel

İskele bölgesinde giderek tırmanan yabancı emlak yatırımları, yerli vatandaşın ev sahibi olma hayallerini de rafa kaldırdı.

 Bölgede stüdyo tarzı, bir odalı daire fiyatları 90 bin Sterlin ila 120 bin Sterlin’den başlarken, iki yatak odalı dairelerin fiyatları ise 120-160 bin Sterlin aralığında.

Üç yatak odalı bir dairenin fiyatı 160 bin Sterlin ile 250 bin Sterlin arası değişirken, müstakil evler için en az konuşulan rakam 350 bin Sterlin.

Bölgede, geliri Türk Lirası olan yerli vatandaşların günümüz ekonomik şartlarında konut sahibi olması neredeyse imkansız bir hal alırken, bölge emlakçıları sektördeki bazı sıkıntılar yanında halkın alım gücünün düşük olmasıyla bu sonuçların ortaya çıktığına vurgu yapıyor.

Emlak piyasasında İskele bölgesinin yüzde 20-25’inin yabancı yatırımcı himayesine geçtiğini anlatan sektör temsilcileri, bölgede kontrolsüz bir satış ve yapılaşma olduğundan dert yandı.

İsrail, Almanya, Ukrayna, İran, Kazakistan, Rusya gibi ülkelerden çok fazla yatırımcı olduğunu ifade eden emlakçılar, Karpaz, Kayalar, Esentepe gibi belli başlı bazı noktalarda çok fazla yabancı yatırımı bulunduğunu belirtti.

‘Kayıt dışı emlakçılar’ hem devletten hem sektördeki emekçilerden çalıyor...

İskele ve bölgesindeki yabancı yapılaşma beraberinde bazı sorunları da getirmeye devam ediyor. Uzun süredir yabancı nüfusun artmasıyla birlikte eğitim sendikalarının dile getirdiği eğitim alanındaki sıkıntılar yanında şimdi de ‘kaçak emlakçılar’ ortaya çıktı.

Denetimsizlikten dert yanan bölgedeki emlak şirketleri, bu sorunun önüne geçilmesini istedi.

Kaçak emlakçıların hem devlete hem de bu sektörden geçimini sağlayan kayıtlı emlak şirketlerine zarar verdiğini anlatan bölge emlakçıları, ortada büyük bir maddi kayıp olduğunu anlattı.

“Fiyatlar yüksek, tedbir alınmalı”

Bölgede emlakçılık yapan Cyprus Loft Estate Direktörü Mustafa Tan, “Kıbrıslı yerli halk ev bulamaz hale geldi. Her sektörden iş kuran yabancılar var ve sadece kendi aralarında alışveriş yapıyorlar. Bu topraklarda yarın, öbür gün yabancı olacağız” diyerek, özellikle ikinci el konut satışlarına devletin acilen müdahale etmesi gereken noktalar olduğunu anlattı.

Günümüzde yabancılar yapılan satışlarda ‘toprak kaybının’ çok fazla olmadığını, nüfus artışıyla ilgili sıkıntı yaşandığını anlatan Emlak Dünyası İskele Direktörlerinden Hasan Efe de ‘tedbir alınamaması’ durumunda, ileri vadede toprak kaybının yaşanmasının kaçınılmaz olduğuna değindi.

Efe, “Devlet yasalarıyla, halkına 30 yıldır sadece tarımsal alan için izin verip, toprağına 10 bin Sterlin veriyorken, yabancılar gelip bu 10 bin Sterlin tarlaya 100 bin Sterlin verirse, alım gücü düşük olan ve yıllardır tarlasını değerlendiremeyen yerli halk da bunu tabi ki satar. Bunun önü alınmazsa 10 yıl sonra yabancılaşacağız” dedi.

Bölgedeki satış fiyatlarının çok yüksek olduğunu anlatan Estate Point Direktörü Salih Bozkurt ise halkın buy fiyatlara ev alamadığını ifade ederek, kaçak emlakçılığın boyut değiştirdiğini de anlattı.

Bozkurt, açıklamasında “İskele taraflarında olan yeni yapılarda kiralar bile internet üzerinden yapılıyor ve devlete bir geliri yok. Yerli halk yatırım yapamıyor, halkın alım gücünün, refahının yükseltilmesi gerek”

Bölgedeki en büyük sorunu ‘kaçak emlakçılık’

Cyprus Loft Estate Direktörü Mustafa Tan:

“Kıbrıs’ın her bölümünden yabancılar arazi topluyor, kontrolsüz bir satış ve yapılaşma var, bunların önüne geçilmeli”

“Genel olarak ülkedeki çarpık yapılaşma her yerde var. Yabancıların ülkedeki kontrolsüz yapılaşması ve arazi sahibi olması hızla devam ediyor. Devlet eliyle bu yasalara aykırı olarak yapılıyor. Parası olan, herhangi bir ülkeden kişiye vatandaşlık veriliyor ve bununla yabancı ortaklığında şirketler kuruluyor. Bir kişi vatandaşlık alıyor ama onlarca yabancı uyruklu şirket kuruluyor. Kıbrıs’ın her bölümünden yabancılar arazi topluyor, kontrolsüz bir satış ve yapılaşma var, bunların önüne geçilmeli. Ada genelinde kaçak, ofisi olmayan İranlı emlakçı, yüzlerce Rus ve kaçak emlakçıları var ve ada genelinde bu sorun var, sadece İskele’de değil... İskele’nin %25’i yabancıların. Devlet bu konuyu incelemeye almalı, ada genelinde bu araştırılmalı. Karpaz, Kayalar, Güzelyurt, her bölgeden yabancılar birçok arsa alıyor.

İkinci el ev satışlarını da devlet ikamete kapatmalı, bu satışlarda araştırma yapmalı, bu satışlardan devlet kasasına giren rakamlar arttırılmalı. Devletin ikinci elde kasasına %6 vergi girerken, bu yeni konutlarda %25’tir. Tüm bunlar düşünülmeli... Kıbrıslı yerli halk ev bulamaz hale geldi çünkü yabancıların ikinci el konutlara da talebi arttı. 10 yıl sonra Kıbrıs'ta orta sınıf insan kalmayacak. Esnaflığa soyunan birçok esnaf var, 5 yıl sonra düşünemiyoruz... Her sektörden iş kuran yabancılar var ve sadece kendi aralarında alışveriş yapıyorlar. Bu topraklarda yarın, öbür gün yabancı olacağız. Para için topraklarımızı yabancılara satıyoruz, bugünü düşünüyoruz, yarını değil. Çocuğuna lüks araba alsın diye arsasını satıyor ama torununa bırakacak hiçbir şeyi olmayacak.”

Emlak Dünyası İskele Direktörlerinden Hasan Efe:

“Önünü alamazsak, 10 yıl sonra yabancılaşacağız”

“İskele-Esentepe-Tatlısu pazarında artık hep kaçak ve yabancı emlakçılar satış yapıyor, devlete bir kuruş vergisi yok, kaydı yok, geliri yok.  Kayıtlı olan birkaç emlakçı ardından müteahhit oluyor, her alanda iş kuruyorlar ve yerli şirketlerle çalışmıyorlar.  Almanya, Ukrayna, İran, Kazakistan, Rus, Özbek, gibi ülkelerden çok talep var. İnternetten, telefonla satış yapılıyor. 

Emlak satışında toprak kaybımız çok fazla değil ama nüfus artışında bunu söyleyemeyiz. Toprak kaybımız yok çünkü yüksek katlı binalar yapılıyor, bir dönüm üzerinde yüzlerce apartman yapılıyor. Yüksek kat izni kaldırıldı, eğer toprak satışları artarsa o zaman toprak kaybımız olacak. Kıbrıslı yerli halk ev bulamaz hale geldi, kiralık, satılık daireler alınacak fiyatlarda değil. Yabancılar daire satın alıp yabancı site üzerinden kiralıyor. Ülke genelinde bu sorun var. Devlet yasalarıyla, halkına 30 yıldır sadece tarımsal alan için izin verip, toprağına 10 bin Sterlin veriyorken, yabancılar gelip bu 10 bin Sterlin değerindeki tarlaya 100 bin Sterlin verirse, alım gücü düşük olan ve yıllardır tarlasını değerlendiremeyen yerli halk da bunu tabi ki satar. Halkın refahı yükseltilmeli ki satışlar yabancılara olmasın. Alım gücü yüksek olan yabancı yatırımcı, yıllardır atıl olan 20 bin Sterlin değerindeki tarlaya 200 bin Sterlin verip sahibi oldu. Bunun önü alınmazsa 10 yıl sonra yabancılaşacağız.

Yıllardır bu topraklardan herkes geldi geçti, öyle de olacak, buna çok zor engel olunabilir. Asgari ücretli 100 bin Sterlin’e apartman alamaz, ancak o toprağı satarsa alabilir. Asgari ücret diye bir şey olmamalı, halk refah içinde yaşamalı, yoksa bunların önüne geçemeyiz.”

Estate Point Direktörü Salih Bozkurt:

“Yerli halk yatırım yapamıyor, halkın alım gücünün yükseltilmesi gerek”

“Bölgenin %20 veya 25’i yabancıların oldu. Bunlar kayıtlı olanlar. Devletin yatırım şirketi adı altında açılıp emlakçılık yapan şirketleri denetlemesi gerek. Çok fazla kaçak emlakçılık yapılıyor, emlakçılık kartı olmayan ve bu işi yapanlar var. Hiçbir acenteye bağlı olmadan satış yapanlar var. Satış fiyatları çok yüksek, yerli halk bu fiyatlara ev alamıyor, devlet desteği olmalı. 1 Milyon 200 bin TL 34 bin Sterlin yapıyor ama bu rakama ev yok. Yabancılar yeni evlere yeni yatırımlara talepte bulunuyor, toprak satışları çok fazla, buna bir sınır getirilmeli. Bu durum beraberinde bazı sıkıntıları getiriyor.

İskele taraflarında olan yeni yapılarda kiralar bile internet üzerinden yapılıyor ve devlete bir geliri yok. Yerli halk yatırım yapamıyor, halkın alım gücünün, refahının yükseltilmesi gerek.”