"İskele-Mağusa belirleyici oldu"
Siyaset Bilimci Bilge Azgın, gazeteci Artun Çağa ve Aysu Basri Akter seçim sonuçlarını YENİDÜZEN için değerlendirdi
Aygün Bahar ÖKMEN
Seçim sonuçlarını değerlendiren Siyaset Bilimci Bilge Azgın, bu seçimin adil şartlar altında yapılmadığını belirtirken, sonucu ikinci turda sandığa giden 19 bin seçmenin saptadığını ifade etti. Gazeteci Artun Çağa, farklı bir iddiayı gündeme taşıdı, Türkiye’de Ersin Tatar ve Fuat Oktay’ın basın toplantısında açıklanan 117 Milyon TL’nin bütçeye girmediğini söyledi. Gazeteci Aysu Basri Akter, UBP içindeki geleneksel karizmatik lider özelliklerine sahip olmayan Ersin Tatar’ın süreç içerisinde, özellikle Türkiye’de iktidar çevrelerinin desteğiyle öne çıktığını belirtti.
Siyaset Bilimci Doç. Dr. Bilge Azgın:
“Sonucu ikinci turda ortaya çıkan seçmenler belirledi”
Doç. Dr. Bilge Azgın, “Bu seçimde adil şartlarda yarışılmadığını herkes biliyor” dedi. “Ancak bununla birlikte şunu görmek lazım; 2.tura 19 bin yeni seçmen katıldı. Yani aslında seçimin sonucunu belirleyen, ilk turda sandığa gitmeyen ve ikinci turda sandığa giden bu seçmenlerdi” şeklinde konuştu.
Bilge Azgın, “UBP küskünlerini toplayabilirse seçimi kazanabilir demiştik geçen hafta. Bugün genel seçim olsa UBP’nin kendi oyu zaten %38-40’tır. %10-11 de diğer partilerden destek almıştır. Böylece %51.7 almıştır” ifadelerini kullandı.
“Bu şartlarda Akıncı iyi bir oy aldı”
Bu şartlar altında Akıncı’nın aldığı %48.26 oyu iyi bir oran olarak gördüğünü ifade eden Azgın, “Ama seçim aslında ikinci turda kazanıldı. Dikkat ederseniz, bu stratejiyi kuranlar, Türkiye’den de tabii destek geldi, Tatar’ı ikinci tura taşıyarak, küskünleri de topladı” dedi.
Azgın, “O yüzden ilk tura giderken Maraş sahilinin açılması, dokuz aylık su sorununu aşarak bunu Ersin Tatar’la açıklamak, 2000 liralık sosyal yardım gibi atraksiyonlar gündeme geldi” şeklinde konuştu. Bilge Azgın, “Tüm bunlar, ilk turda Ersin Tatar’ı birinci çıkartarak, ikinci turda küskünleri ve sandığa gitmeyen seçmeni arkalarına almak içindi” yorumunda bulundu.
“Kitle partisi özelliği
“Birinci turda kâğıt üstünde Akıncı %30, Erhürman %21 idi” diyen Azgın, “Akıncı kâğıt üstünde avantajlı görünüyordu. Ancak ikinci tura giderken UBP uzun yıllardır kitle partisi olma özelliğini konuşturdu” ifadelerini kullandı.
Bilge Azgın seçim sonucunun yalnızca “Bu iş Türkiye yaptı, kazandı” üzerinden açıklanamayacağını belirtti, sözlerini şöyle sürdürdü:
“UBP farklı partilerden insanlara da gitti. Size nasıl yardımcı olabiliriz diye sordular. Böyle bir çalışma stili var UBP’nin. Kitle partileri bunu yapar. Geniş halk kitlelerine ulaşır. UBP bunu ikinci tura giderken çok iyi kullandı ve seçimi kendi lehine döndürdü.”
Seçimde esas belirleyici olan unsurun Akıncı’nın Lefkoşa’daki üstünlüğüne karşı, Tatar’ın İskele ve Mağusa’daki üstünlüğü denklemi olduğunu dile getiren Azgın, “Akıncı Lefkoşa’da güçlüydü ancak ikinci turda Lefkoşa’da %55 alabildi. Tatar da %45 bir oy aldı ve %10’luk fark oluştu. Bu fark, Ersin Tatar’ın İskele ve Mağusa’da açacağı farkı kapatmaya yeten bir fark olmadı” dedi.
Azgın sözlerini şöyle tamamladı:
“İlginç bir istatistik olarak da şu söylenebilir ki, ilk turda seçime katılmayıp ikinci turda Mağusa’da sandığa giden seçmen sayısı 5600. İskele’de bu sayı 2400. Lefkoşa’da ise 5300 kişidir. İlk turda Lefkoşa’da %28 oy alan Ersin Tatar, ikinci turda %45’e çıktı. Lefkoşa’da beklenen oyu alamayan Akıncı da az bir farkla seçimi kaybetmiş oldu.”
Gazeteci Artun Çağa:
“18 bin oyun bir anda ortaya çıktı”
Seçim sonuçlarına bakıldığı zaman geçmişte yapılan değerlendirmelerin ne kadar doğru olduğunu ifade eden Gazeteci Artun Çağa, “Toplum ikiye bölündü. Bir kesim ‘Türkiye karşıtları ve Türkiye yanlıları’ diye lanse etti. Bir kesim ise ‘Biatçılar ve isyancılar’ olarak lanse etti” şeklinde konuştu.
“Burada öncelikle CTP’ye karşı büyük bir saldırı vardı. Ama CTP’ye oy verenlerin neredeyse tümünün sandığa gidip Sayın Akıncı’yı desteklediğini ve onun yanında yer aldığını gördük. Halkın önemli bir kesimi, %48’in biraz üzerinde bir kesimin de takdir ettiği bir uygulama idi” ifadelerini kullandı.
“İkinci turda dikkati çeken şey, yaklaşık 18 bin oyun bir anda ortaya çıkması oldu” diyen Çağa, “Bu oyların büyük çoğunluğu da Mağusa ve İskele bölgelerinden olması da başka bir dikkat çekici unsurdu” yorumunda bulundu. “Sayın Akıncı dört ilçede seçimi almasına rağmen, iki ilçede seçimi kaybetti. Özellikle İskele bölgesinde UBP adayının aldığı oyun farkı seçimlerde ortaya çıkan farktan da fazlaydı” dedi.
“117 Milyon TL, bütçeye neden girmedi?”
“İkinci turda oy veren insan sayısında anormal bir artış oldu” diyen Çağa, “Bunun tahlil edilmesi, incelenmesi gerekir ama Sayın Akıncı seçim sonuçlarına itiraz etmeyeceğini dile getirdi ve konu orada kaldı” ifadelerini kullandı.
Artun Çağa sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu noktada birçok bilinmezlikle karşı karşıyayız. Bu insanlar mezardan çıkıp gelmediklerine göre, 18 bin oy nereden çıktı? Eğer bunlar küskün iseydi, bu insanlar nasıl ikna edildi? 29 Eylül tarihinde Türkiye’de Sayın Tatar ve Sayın Fuat Oktay’ın toplantısında açıklanan 117 Milyon TL, bütçeye neden girmedi?” sorularını yöneltti.
Çağa, “Bütçenin Eylül rakamları içerisinde böyle bir para yok. Cari bütçeye yapılması planlanan bir katkıydı bu. Esnaflara, zanaatkârlara, turizmcilere, sanayicilere gitmesi gereken para ile devletin hazinedeki yamalarının yapılabileceği bir paraydı ama bütçe içerisinde böyle bir para yok. Bu da birçok şüpheyi beraberinde getiriyor” ifadelerini kullandı.
“UBP içerisinde parti başkanlığı için kılıçların çekildiği haberleri geliyor”
“Soru işaretlerinin geride kaldığı bir seçim oldu” diyen Çağa, “Yeni güne ise bir hükümet krizi ile uyandık” ifadelerini kullandı. “Ersin Tatar’ın milletvekilliği dün 3 itibari ile düştü mazbatasını aldıktan sonra. UBP’nin milletvekili sayısında bir azalma olacak” şeklinde konuşan Çağa, “Meclisteki şu an Sayın Tatar’ı destekleyen aritmetik yeni bir hükümet kurmaya uygun değil” dedi. “Bu da önümüzde bir hükümet krizi olduğunu işaret ediyor” yorumunda bulundu. “Aynı zamanda UBP içerisinde Sayın Hasan Taçoy, Sayın Oğuzhan Hatipoğlu ve Sayın Faiz Sucuoğlu’nun parti başkanlığı için kılıçlarını çektiği haberleri geliyor. Seçim bitti ama artçı sarsıntılar daha uzun süre devam edecek gibi görünüyor” ifadelerini kullandı.
Gazeteci Aysu Basri Akter:
“Açık müdahaleye rağmen çözüm, demokrasi ve laiklik yanlıları önemli bir çoğunluktur”
Gazeteci Aysu Basri Akter’e göre seçimi Ulusal Birlik Partisi Adayı Ersin Tatar kazansa da, “açık müdahaleye” rağmen çözüm, demokrasi ve laiklik yanlıları önemli bir çoğunluk sağladı.
Aysu Basri Akter, yarış başladığında Ersin Tatar’ın UBP içindeki geleneksel karizmatik lider özelliklerine de sahip olmadığını söyledi. Akter’e göre Tatar, Türkiye’deki iktidar çevrelerinin de desteği ile oyuna girdi, güçlendi.
Aysu Basri Akter, “Aslında siyasette Ersin Tatar son derece başarılı bir PR çalışmasının sonucu. Bu destek olmasa, kendi doğallığında Tatar’ın Eroğlu’ndan fazla oy toplaması mümkün olmazdı” şeklinde konuştu.
“Bir adaydan yana tavır”
“Özellikle İskele ve Mağusa bölgelerinin belirleyici olduğunu görüyoruz” diyen Akter, “İskele’de Ersin Tatar’ın lehine %70’e 30 gibi bir oran var. Hem nüfus yapısının hem de Türkiye medyasının bu süreçteki bir adaydan yana tavır almasının oldukça etkili olduğunu görüyoruz” şeklinde konuştu.
Akter sözlerini şöyle sürdürdü:
“Özellikle Maraş’la ilgili atılan adımların da bu bölge seçmeni üzerinde bir etki yarattığını, bir güç gösterisi olarak algılandığını ve ekonomik aktivite olarak, pozitif bir adım olarak görüldüğünü anlıyoruz”. İkinci turda katılım oranının yüksekliğine ve yeni seçmen kitlesine baktığımızda daha fazla sağ ağırlıklı ya da sağa eğilimli seçmenin sandığa gittiğini görüyoruz. Aslında birinci turda sandığa gitmekten imtina edilmesi konusunda da düşünmek gerekir. Son bir hafta içerisinde bu kitlenin bir aday lehine yönlendirildiğini de görüyoruz.”
“Acaba kaynak gelmez mi”
Akter, “Tabii seçimi kazanma ihtimalinin de seçmen üzerinde etkili olduğunu görüyoruz” dedi.
Bir grup seçmenin güçten ya da kazanma ihtimali yüksek adaydan yana tavır sergilediğini anlatan Akter şöyle konuştu:
“Türk medyası ve Türkiye yetkililerinin en üst düzeyde bir adaya destek verişi gerek ekonomik kaygılar gerekse geleceğe bir yatırım olarak da ortaya çıkmış olabilir diye anlıyorum. Örneğin kamuda çalışan birçok kişi de eğer Türkiye’nin istediği aday kazanmazsa acaba buraya kaynak gelmez mi, maaşlarımızı alamaz mıyız kaygıları bu süreç içerisinde dile getirdi.”
“CTP destekledi
“CTP’nin Akıncı’ya açık destek verişine genel olarak CTP seçmeninin uyduğunu gözlemledik” diyen Akter, “Oy hareketlerine baktığımız zaman CTP desteklemedi ya da bu çağrıya uyulmadı gibi bir sonuç çıkartmak mümkün değildir” şeklinde konuştu.
Gazete Aysu Basri Akter sözlerini şöyle tamamladı:
“Akıncı’nın aldığı oyları böyle müdahalesi açık ve yüksek bir seçim olmasına rağmen adada çözüm, demokrasi ve laiklik istenci olarak yorumlayabilir ve kayda değer bir başarı olarak değerlendirebiliriz.”