Murat Obenler

“Mülk” adaletli paylaşılırsa güzel

Yönetmen Daniel Bandeira’nın dünya prömiyerini 2023 Berlin Film Festivali’nin Panorama bölümünde yapan son filmi “Mülk”, Brezilya’nın kırsalında bir çiftlikte bir hayatta kalma mücadelesini en sert haliyle bizlere sunuyor.

Bir yanda yaşadığı saldırı sonrasında travma geçiren bir kadın bir yanda ise uzun yıllardır çalıştıkları çiftlikte emek harcayarak hayatta kalan tarım işçileri vardır. Filmin zengin kesimini temsil eden işinsanı Roberto yaşadığı travma sonucunda psikolojik sorunlar yaşamaya başlayan eşi Teresa’yı rahatlaması için aile çiftliğine götürmeye karar verir ama aynı zamanda aldığı çiftliğin arazisini satarak burayı otele çevirme kararı her ikisinin de hayatlarında hiç karşılaşmayacakları bir işçi ayaklanması ile karşılaşmalarına sebep olacaktır. Kaybedecek hiç birşeyleri kalmayacağını anlayan işçiler bu insan unsurunu dışarıda tutan kapitalist kar hırsı dolu karara örgütlü bir şekilde isyan ederek karşılık verirler. Çiftliğe gelen patronun çalışma ve barınma haklarını(mülk) talep eden  işçilere silahla ve polise haber vermekle karşılık vermesi üzerine film zengin ve fakirlerin birbirine bitmeyen karşılıklı nefrete dönüşüyor. Başlangıçta en masum hatta mağdur kişi olarak filmde duran Teresa da karşısındaki öfkeli işçilere karşı eşinin kendisine hediye aldığı zırhlı-ultra lüks kategorideki arabanın içinde kendini gerçek bir hayatta kalma savaşı içinde bulur.  İki zıt dünyanın çatıştığı bir "hayatta kalma gerilimi" olarak tanımlanan film için Brezilyalı yönetmen "İşgücü, ırk ve sınıf ilişkilerimizi birtakım kadim kurallar belirliyor. Toplumumuzda şiddet ve korkunun hükmü böyle süregidiyor," diyor. Yönetmen sinemaseverleri  elitist bencilliğin esiri olan zengin kesim ile kollektif öfkenin hakim olduğu fakir kesimler arasındaki bir atmosfere davet ediyor.

Betonun imparatorluğundan ormanın derinliklerine bir yolculuk

Yönetmen Bas Devos’un senaryosunu da yazarak çektiği Belçika yapımı filmde yolları rastgele kesişen iki farklı insanın ormanın sonsuz mikrokozmosunda dolaştıkça hayata bakışlarının yakınlaşması ve kendi dünyalarındaki yalnızlıklarına doğanın üstün gücünün de etkisiyle formüller üretme çabası konu ediliyor. 2023 Berlin’in Karşılaşmalar bölümünün En İyi filmi ve  FIPRESCI Ödülü sahibi olarak İstanbulda seyirciyle buluşan film sessiz,sakin ve dingin yapısıyla kendine bol bol seven ve sevmeyen seyirci buldu. Kurmacayla belgeselin buluştuğu film insanı hem beton hakimiyetinde süregiden inşaat furyası ve emlak sektörü ile sonsuz enerjiye sahip Doğa Ana’nın en güzel yaratımlarından ormanların arasında bir değerlendirmeye çağırırken inşaat işçisi bir Romanyalı erkek ve bitkiler üzerine doktora yapan (ve bir restoranda çalışan) bir Belçikalı-Çinli kadının doğayı keşfi sırasında kendilerini de keşif yolculuğunu mücizevi görüntülerle beziyor.  “Burada” festival kitapçığındaki ifadeyle “gündelik yaşamın sakinliğiyle ilerleyen, iki insan arasındaki dile gelmeyen bağ, insanın dünyadaki konumu, aidiyeti ve geçiciliği üzerine naif ve güçlü bir film.”

Ozon’dan “kız kardeşliğin zaferi” hakkında bir dönem komedisi

Fransızların  şahsına münhasır sinemacılarından  François Ozon bu kez de seyircisini 1930’ların Fransası’na götürüyor ve tabi ki kadınların tarafını tutan bakışıyla iki okumuş ama iş bulamadığı için fakirlik çeken genç kadının (ve daha sonra bu kadınlar 3 oluyor) dünyasına bakıyor.” Suç Bende” adlı komedide Ozon, işlenen bir cinayet soruşturmasında açıkça oyuncu Madeleine ile avukat Pauline’in tarafını tutuyor ve erkek egemen Fransız devleti,toplumu,elitleri ve medyasına karşı sinemasıyla savaşa başlıyor. Bir tarafta savcılık ve polis, meraklı muhafazakar komşular, Madeleine’nin sevgilisinin zengin babası, sansasyonel manşetlerle tiraj peşindeki bugünün boyalı basını ve kalemşörler, bir yandan da medyatik yapımcı cinayetinde sanık olarak suçlanan Madeleine ve avukat arkadaşı Pauline

Cinayei fırsata çevirmek isteyen iki genç kadın çok sağlam bir savunma ile kadın hakları konusunda örnek bir dava süreci yürütürler ve hem meşhur olurlar hem de oyunculuk ve avukatlık konusunda talihleri açılır. Daha üst bir sınıfa sıçrayan ikilinin karşısına bu kez öldürülen eski kocasını öldürdüğünü iddia eden tecrübeli oyuncu eski eş çıkınca kapanan mesele kadınlar arası bir mal-mülk kavgasına dönüyor. Dönemin uçuk Amerikan komedilerinden esinlenen Ozon’un “nihayetinde kız kardeşliğin zaferi hakkında” diyerek tarif ettiği Suç Bende, iki iyi arkadaş, Madeleine ile Pauline’in, etraflarında dönen erkeklerin saflık ve aptallıklarından faydalanmalarını konu alıyor.
Dönemin uçuk Amerikan komedilerinden esinlenen Ozon’un “nihayetinde kız kardeşliğin zaferi hakkında” diyerek tarif ettiği Suç Bende, iki iyi arkadaşın etraflarında dönen erkeklerin saflık ve aptallıklarından faydalanmalarını konu alıyor. Filmin en güzel sürprizi harika oyunuyla filme ortasında eski eş olarak dahil olan eşsiz Isabelle Huppert.