Kıbrıs Cumhuriyeti, tüm Avrupa Birliği (AB) ülkeleriyle birlikte Avrupa İlaç Ajansı (EMA) onaylı aşılama programını başlatırken “Avrupa Komisyonu Covid-19 Aşılama Prosedürü”nü içeren “AŞI EYLEM PLANI”nı da yayımladı.

Kuzeye gönderilecek aşılarla ilgili de olumlu gelişmeler var.

Avrupa İlaç Ajansı (EMA) onaylı aşılara yönelik Kuzeydeki çalışmalar nelerdir?

Kuzeyin “Aşı Planı” sunuldu, online eğitim çalışması yapılacak
 

 Kıbrıslı Türk uzmanların kuzey için hazırladığı Aşı Planı, talep edilen revizelerle birlikte İki Toplumlu Teknik Sağlık Komitesi’nin Kıbrıslı Rum Eş Başkanı ve Birleşmiş Milletler yetkilisine geçtiğimiz Çarşamba günü gönderildi.

 İki adet eksi (–) 75 derece aşı muhafaza buzdolabı da geldi, ayrıca, ülkede mevcut bir aşı buzdolabı daha yer alıyor. Tümünün kapasitesi 300 bin doz aşıyı muhafaza etmeye yeterli oluyor.

İki Toplumlu Sağlık Teknik Komitesi bu hafta online toplantı yapacak, ayrıca, kuzeydeki yetkili ve uzmanlara yönelik online bir eğitim çalışması yapılacak.

 Kıbrıslı Türkler için hazırlanan Aşı Eylem Planı’na göre aşıların kuzeye ne zaman gönderileceğine yönelik takvimin Birleşmiş Milletler aracılığı ile paylaşılması bekleniyor.

Cenk Mutluyakalı

Kıbrıs Cumhuriyeti, tüm Avrupa Birliği (AB) ülkeleriyle birlikte Avrupa İlaç Ajansı (EMA) onaylı aşılama programını başlatırken “Avrupa Komisyonu Covid-19 Aşılama Prosedürü”nü içeren “AŞI EYLEM PLANI”nı da yayımladı. Kuzeye gönderilecek aşılarla ilgili de olumlu gelişmeler var.

YENİDÜZEN “Kıbrıs Aşı Eylem Planı”nın detaylarına ulaşırken,  adanın kuzeyinde bu yönde atılan adımları da takibi sürdürüyor. Avrupa Birliği aşılarının, Birleşmiş Milletler aracılığı ile adanın kuzeyine gönderilmesi için önemli mesafe alındı.

Kıbrıslı Türk sağlık uzmanlarınca hazırlanan kuzeye yönelik aşı planı, istenen revizelerin de tamamlanması sonrası İki Toplumlu Sağlık Teknik Komitesi’ne sunuldu. Şimdi EMA onaylı uzmanların da yer alacağı online eğitim çalışması gündeme geldi. Bu süreçlerle birlikte, Avrupa Birliği ve Kıbrıs Cumhuriyeti makamlarının, Birleşmiş Milletler aracılığı ile kuzeye gönderilecek aşılarla ilgili takvimi paylaşması bekleniyor.

Kıbrıslı Türk uzmanların hazırladığı Aşı Eylem Planı’nın incelenmesi ve kuzeydeki uzmanların online eğitimi ile birlikte bu takvim de oluşturulacak. Daha sonra Kıbrıslı Türklerin, hangi prosedüre göre aşılanacağı da belirlenecek.

Güneyde ‘Aşı Eylem Planı’ sisteme kayıtlı tüm hekimlerle paylaşılırken, kuzeyde bu yönde bir uygulama henüz yapılmadı.

Covid-19 Kıbrıs Aşı Eylem Planı’nın orjinalini görmek için tıklayınız
 

Detaylı çalışma

Kıbrıs’ın güneyinde aşı anlaşması imzalanan şirketler Astra Zeneca Jj (Janssen) Sanofi & Glaxo Biontech/Pfiser Curevac Moderna Novavax olarak açıklandı. Ayrıca, her aşıdan kaç adet, doz ve hangi dönemde geleceği, nasıl ve kimlere uygulanacağı da ‘Aşı Eylem Planı’ ile belirlendi.

Her bir aşının hangi tarihte ülkeye geleceği, saklama koşulları, koruyuculuk süreleri, dağıtım, ihtiyaç planı ve hangi sürede, ne kadar doz aşı dağıtılacağı “Kıbrıs Aşı Eylem Planı”nda yer alıyor.

Aşı Eylem Planı’nda dağıtım sırasında oluşturulacak “soğuk zincir”in koşulları belirtildi, ayrıca mobil izleme yazılımları oluşturuldu.

38 Aşı Merkezi kurulurken, aşılamanın 08:00’den 18:00 saatleri arasında mutlaka randevulu yapılması, her ünitede 100-120 aşılama olması öngörüldü.

Aşılama merkezlerinde hemşire, ayrıca doktor, destek ve güvenlik görevlilerinin kimler olacağı da AŞI EYLEM PLANI’nda yer aldı.

38 merkez, özel web portalı

Kayıt, takip ve randevu sistemi için yazılım oluşturulurken, her aşılama merkezinin internet portalı yapıldı, web üzerinden takip ve randevu sistemi kuruldu.

Aşı prosedürü

Aşı Eylem Planı’nda yurttaşların nasıl aşılacağına yönelik prosedür de anlatıldı.

Buna göre, aşı yapılacak yurttaşlar bilgilendirilecek, aşılacak gruplar web portalında listelenecek, aşı randevusu verilecek ve sms ile teyit edilecek, aşılama merkezinde işlem gerçekleştirilecek.

Birinci ve ikinci doz aşılara sisteme işlenecek.

Önce kimler aşılanacak?

Aşılama için oluşturulan 1. Grup’ta yaşlı evlerinde yaşayanlar, bu merkezlerde görev yapanlar ve kronik hastalıkları bulunanlar yer alıyor.

2’nci grupta ise öncelik Covid-19 merkezlerindeki hekim ve hemşireler, ambulans bölümü olmak üzere sağlık çalışanlarına verildi.

3’üncü grup 80 yaş ve üzeri, 4’üncü grup 75 yaş üzeri, 5’inci Grup yüksek risk grubundaki 16 yaş üzerindeki kişiler olarak belirlendi.

Yüksek Risk Grubu için tüm hastalıklar da ayrı ayrı tanımlandı.

Bunların ardından mülteciler, mahkûmlar, göçmenler de aşılanacak, daha sonra yaş gruplarına göre aşı, nüfusun geneline yayılacak.

Hangi aşılar geliyor?

Astra Zeneca aşısının 2 - 8 derecede saklanması gerekirken, bu aşıdan toplamda 1 milyon 192 bin 43 adet ülkeye geleceği açıklandı.

Şu ana kada Kıbrıs’a 119 bin 204 adet Astra Zeneca aşısı geldi. Tüm markalar içerisinde en yüksek sayıda alınacak ilgili aşının Kıbrıs’a gelişi 2022’nin ortalarında tamamlanacak.

Johnson & Johnson (JJ / Janssen) aşısından 200 bin kişiye göre sipariş verildi; yılın ikinci çeyreğinde 55 bin, üçüncü çeyreğinde 120 bin, son çeyreğinde de 25 bin kişi için JJ aşısı gelecek.

Sanofi & Glaxo 2 ile 8 derecede korunacak şekilde, 600 bin adet olarak sipariş edildi. Bu aşı Kıbrıs’a bu yılın üçüncü ve dördüncü çeyreğinde 300’er yüz bin adet gelecek.

En bilinen aşı

En fazla tanınan Pfizer/BioNTech aşısı ise -75 derecede muhafaza edilecek şekilde adaya 391 bin 637 adet gelecek. Aşı Eylem Planı’na göre şu ana kadar 48.955 adet aşı Kıbrıs’a ulaştı ve aşılama başladı. Bu yılın ilk çeyreğinde 78 bin 327, ikinci çeyreğinde 117 bin 491, üçüncü çeyreğinde 146 bin 864 aşı adaya ulaşmış olacak.

Curevac aşısı iki farklı türde planlanıyor. Bu aşıdan, 6 ay etkili olan aşı 2-8 derecede, 24 ay etkili olanı da -60 derecede korunacak şekilde, 250 bin adet getiriliyor.

Bu yılın ilk çeyreğinde 16 bin 667, ikinci çeyreğinde 44 bin 444, üçüncü çeyreğinde 55 bin 555, dördüncü çeyreğinde 66 bin 667 adet gelmesi planlıyor.

Yine dünyada çok konuşulan Moderna aşısından 156 bin 668 adet alınması planlanıyor.

Bu yılın ilk çeyreğin 19 bin 584, ikinci çeyrekte 68 bin 542, ikinci ve üçüncü çeyrekte ise 68 bin 542’şer adet aşı gelerek dağıtım planı tamamlanacak.

Aşı Eylem Planı’ndaki son aşı markası ise Novavax’tan 200 bin adet sipariş edildi, ancak, henüz anlaşma imzalanmadı.