Meclisteki özel komitenin yerel seçimlerde referanduma sunulmak üzere hazırladığı 25 maddelik, 'Anayasa Değişikliğine ilişkin Yasa Önerisi’nin hedefleri açıklandı.  Askerlik yerine kamu görevi, kamu görevlilerine siyaset yasağının kaldırılması, ölüm cezasının kaldırılması gibi önemli konular içeren Anayasa değişiklik paketiyle ilgili CTP milletvekili Tufan Erhürman bir açıklama yaptı. Değişiklik önerileri ile hedefleneni özetleyen Erhürman’ın açıklaması şöyle:

Anayasa Değişiklik Önerisinin Temel Hedefleri
CTP-BG, DP-UG ve TDP’ye mensup bazı milletvekillerinin, 17.4.2014 tarihinde Cumhuriyet Meclisi’ne sunduğu Anayasadeğişiklik önerisinin tam metni bugün bazı gazetelerde yayımlandı. Elbette bu öneri hedeflendiği kadar geniş kapsamlı değildir. Bununla birlikte, yürürlüğe girdiği 1985 tarihinden bu yana bir kez bile değiştirilememiş olan bir Anayasa’nın değiştirilmesini gündeme getirmiş ve özellikle insan hakları ve hukuk devleti açısından son derece önemli hedeflere yönelmiş olması açısından dikkate değerdir.
Öneri Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra tartışmaya açılacak ve değiştirilmesi önerilen maddelerin daha da geliştirilmesi mümkün olacaktır. Bu nedenle, yayımlanan tam metinle nelerin hedeflendiğini olabildiğince özet bir biçimde paylaşmakta, yapılacak tartışmalara katkıda bulunması açısından yarar gördüm. Özet aşağıdadır.

 1. İnsan haklarına ilişkin uluslararası metinlerde yer alan “insan onuru” kavramınınAnayasa’da yer alması.
 2. Meclis’in, temel hakları, Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı bir biçimde sınırlamasının önlenmesi.
 3. Meclis’in, temel hakları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından geliştirilen ölçütlere aykırı bir biçimde sınırlamasının önlenmesi.
 4. Azınlık haklarının Anayasa’da düzenlenmesi.
 5. Ölüm cezasının Anayasa’dan kaldırılması.
 6. Çocuk haklarının Anayasa’da ayrıntılı biçimde düzenlenmesi.
 7. KKTC’de yaşayan herkese, çevre sağlığını korumak, çevreyi geliştirmek ve çevre kirlenmesini önlemek amacıyla dava açma hakkının tanınması.
 8. Kamu görevlilerinin siyaset yasağının kaldırılması.
 9. Yasa koyucuya, yurt ödevinin Silahlı Kuvvetler dışında, kamu hizmetinde gördürülmesini sağlayacak yasal düzenleme yapma yetkisinin verilmesi.
10. İdareye, yurttaşların dilekçelerine en geç 30 gün içerisinde, gerekçeli ve verilen yanıta karşı hangi süre içerisinde nereye başvurulabileceğini açıkça belirten yanıt verme zorunluluğunun getirilmesi.
11. Bilgi edinme hakkının temel bir hak olarak ayrıntılı biçimde Anayasa’da yer alması.
12. Cumhuriyet Meclisi’nin tatil süresinin bir ay kısaltılması.
13. Cumhuriyet Meclisi’nin 17 üyeyle toplanabilmesinin sağlanması, dolayısıyla iktidar milletvekillerinin Meclisin açılmasını engellemesinin önlenmesi.
14. Milletvekili olarak seçilmiş kişilerin servet beyanında bulunmadan önce milletvekili yemini etmesinin engellenmesi.
15. Milletvekillerinin servet beyanlarının Resmi Gazete’de yayımlanarak halka duyurulmasının sağlanması.
16. Servet beyanı vermeyen veya serveti konusunda yalan beyanda bulunan kişilerin yenidenmilletvekili adayı olmalarının engellenmesi.
17. Yasama dokunulmazlığının sınırlandırılması ve milletvekili seçilmeden önce veya seçildikten sonra siyasi nitelikli olmayan bir suç işlediği iddia edilen bir milletvekilinin, milletvekilliği devam ederken yargılanabilmesinin önünün açılması.
18. KKTC mahkemelerinin Anayasa’da yer alan temel hak ve özgürlüklerle ilgili hükümleri Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin konuyla ilgili kararlarına uygun yorumlamasının sağlanması.
19. Usulüne uygun biçimde yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklerle ilgili uluslararası antlaşmalarla KKTC yasalarının çatışması durumunda mahkemelerin uluslararası antlaşmaları esas almasının sağlanması.
 20. Sayıştay’ın yaptığı denetimlerin kesin hesap yasa tasarısı ve uygunluk bildirimi Meclis’e sunulduktan sonra da devam etmesinin sağlanması.
 21. Ombudsmanın seçilememesi sorununun ortadan kaldırılması.
 22. Ombudsmana, (başvuru olmasa da) kendiliğinden harekete geçerek denetim yapma olanağının tanınması.
 23. Ombudsmana yapılan başvuruların dava açma süresini durdurmasının sağlanması, dolayısıyla Ombudsmana başvuran kişilerin dava açma süresini kaçırmasının engellenmesi.
24. Ombudsmana, kendisine başvuran ve haklı olduğunu düşündüğü kişilere, dava açabilmeleri için hukuki ve  maddi yardım sağlama yetkisinin verilmesi.
25. Bir kimsenin üç dönemden fazla belediye başkanlığı yapabilmesinin engellenmesi.
26. Hukuka aykırı işlemleriyle bir yerel yönetimi yıllık bütçesinin en az onda biri oranında zarara uğratan yerel yönetim organlarının ve bu organların üyelerinin yargı kararıyla görevden alınabilmesinin sağlanması.
27. Tüzük ve yönetmeliklerin yasaya aykırı olduğu iddiasıyla Yüksek İdare Mahkemesi’nde dava açılabilmesinin sağlanması.
28. Tüm düzenleyici idari işlemlere karşı yargı yolunun açılması.
29. YÖDAK’a anayasal statü kazandırılması.
30. Sayıştay’ın bağımsızlığının ve mali özerkliğinin anayasal güvenceye kavuşturulması.
31. Yüksek Mahkeme üyesi yargıç sayısının artırılması.
32. Yüksek İdare Mahkemesi’nin Yargıtay gibi istinaf mahkemesi haline getirilmesi, idare mahkemelerin kurulması ve böylece idareye karşı açılan davaların makul sürede sonuçlanmasının ve idari yargının uzmanlaşmasının sağlanması.
33. Çocuk mahkemelerinin, ticaret mahkemelerinin ve iş mahkemelerinin kurulmasına anayasal zemin kazandırılması.
34. İnsan haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişilere Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkının tanınması.
35. Yanlış mahkemede dava açan (davasını açması gereken mahkeme dışındaki bir mahkemede açan) kişinin bu sebeple dava açma hakkını kaybetmesinin engellenmesi.
36. İdareye karşı iptal ve ihmalin sonlandırılması davası açılmasının kolaylaştırılması.
37. İdareye karşı açılan tazminat davalarının çok daha kısa sürede sonuçlanmasının sağlanması.
38. İdare mahkemelerinin ara emri vermesinin kolaylaştırılması.
39. Mahkeme kararlarını yerine getirmeyen idareye karşı açılan davaların çok daha kısa sürede sonlandırılmasının sağlanması.
40. İdare mahkemelerinin dava açma süresinin kaçırıldığı iddiasıyla reddettiği davaların sayısının azaltılması.