Zekai Altan

Yoğun bir tempo. Yurt dışında önemli bir kurs. İzmir Urla’da. Türkiye Permakültür Enstitüsü tarafından düzenlenen Permakulture Design Sertificate kursu. 15 gün. Uzun bir süre. Kıbrıs’ta kurmaya çalıştığımız bu yaşam felsefesini en iyi bir biçimde yürütmek için bu süreye katlandık. Birçok aydın ve vizyonlu büyük bir grup oluştu. Çoşku ve heyecan içerisinde. Aynı hedefte. Yoğun bir sertifika kursu. Sabah 09.00 akşam 18.00 ve geceleyin de tasarım çalışmaları. Bu tempo içerisinde kısa bir kaçış ile lezzet avına çıkma kararı aldım. Ve dostum Zeki ile birlikte bu bölgeye veya yöreye özgü ne var diye konuştuk. Herkesin bildiği ve Kıbrıs’ta da önceleri yapılıp yenen bir sokak satıcısı ızgarası. Kokoreç. Ve kokoreçi tatmak için yolumuz Urla. Burada kokoreçin çok güzel yapıldığı ve diğer bölgelerden de farklı olduğunu öğrendik. İzmir bölgesinde kokoreç farklı. Ve Türkiye’ye de yayıldığı yer. Kokoreçin kısa bir tarihçesine de bakacak olursak, kokoreç orta çağda yenmeye başlanmış ve bu tarihten sonra insanlar kokorecin gerçek tadına varmışlardır. Yeni çağın başlarında ilk üç tekerlekli kokoreç arabaları boy göstermeye başladı. Bunlar iki öküzün çektiği ağır ve hantal seyyar tezgahlardı. Kokorece tuz ve pul biber ekme denemeleri ise İstanbul'un fethinden sonraya denk düşer. 1960'lı yıllarda Yunanistan'da halkın çok severek tükettiği mundar (bumbar) bağırsak ve içyağından oluşan lezzetli bir yiyecekti. Kokorecin Türkiye'ye gelişi İzmir'den başlayarak bütün Türkiye'ye yayıldıktan sonra vazgeçilmez yiyecekleri arasına girmiştir.
Kokoreçin dünyaya yayılması  ile ilgili birçok rivayetler de vardır. Tarihi Orhon kitabelerinde kokoreçin Ko Tigin ile Kon Han adlı baba oğul tarafından  bir piknik ortamında mangal yaparken buldukları yazılmaktadır. Ve bu süreden sonra da zamanın en işlek yolu olan İpek Yolu’nun güzergahı üzerinde seyyar olarak sattıkları rivayet edilmektedir. Hitler’in yanında bir kokoreççinin olduğu da rivayet edilmektedir. Kokoreç Kıbrıs kültüründe de bilinmektedir. Mehmetcik köyünde Ali Çelebi dostumun da anlattığına göre gaynatasının kokoreci yaptığını ve yediğini anlatmaktadır. Ayrıca başka yerlerde de yenildiği söylenmektedir.

KOKOREÇ LEZZETİ

İzmir’den başlayıp Türkiye’ye dağılan bu lezzeti tatmak için en doğru yerin burası olduğu kanaatine vararak Urla’da bu özel lezzeti tatmak için Sakatatcı Atasu Kokoreç’e gittik. Rehberim ise dostum Zeki. Özbek köyünden. Çarşı içerisinde bir mekân. Oldukça temiz. Sunduğu mönü de et kokoreç, uykuluk ve ciğer. İç alan çok dar ancak dış alan oldukça geniş. Ve hareketli bir mekân. Kokoreç dış alanda herkesin görebileceği bir noktada. Ocak üzerinde yatay olarak pişirilen kokoreçleri porsiyonlayarak servis ediyorlar. Çarşının dokusu da güzel. Arasta olarak bilinen çarşı içerisinden gezerek gideceğiniz bir mekan. Ve çağdaş modern İzmir bölgesi halkının dolaştığı bir çarşı alanı. Kıbrıs gibi. Zeki dostum ile siparişlerimizi verdik. Siparişlerimizin servisi erken yapıldı. Süratli. Personel güleryüzlü ve üniformalı. Mekan gerçekten hijyenik. Güven alacağınız bir imajı vardır. Kokoreçi belki sokak satıcısından yemezsiniz ancak burada seve seve ve lezzetini alarak yiyebileceğiniz bir mekan.  Tattığım kokoreç oldukça lezzetli. Şişe sarılarak pişirilen kokoreç odun ateşinde pişirildi. Kızartılan kokoreçin içerisindeki kekiğin aromasını, lezzetini damak tadınızda hissedersiniz. Kokoreç,  kuzu ya da koyun bağırsağından yapılır. Kokoreçin iç kısmı bumbardan (kalın bağırsak), dış kısmı da ince bağırsaktan sarılarak yapılır. İçerisine ara ara ince yağ tabakaları yerleştirilir.
Bu nefis kokoreçten sonra bir de meşhur uykuluğu tattık. Kızarmış ekmek üzerinde. Kömürde kızartılmış yeşil biber ve domates. Ayrıca üzerinde kırmızı pul biber. Yumuşak ve damak tadında. İzmir ve bölgesinde yapılan kokoreçlerin en önemli özelliği parçaların büyük ve az pişmiş olması ve bir de sebzesiz olmasıdır. Atasu Kokoreçte bu tadı alırsınız. Eğer yolunuz İzmir veya Urla’ya düşerse ve kokoreç tatacaksanız İzmir ve yöresinde yapılan kokoreçin bu özelliklerini bilerek tadın.