Kıbrıs ve Türkiye’den akademisyen ile aydınlar:

“Barışçıl bir çözüm olanaklıdır”

Kıbrıs Akademik Diyalog tarafından düzenlenen, Kıbrıs ve Türkiye’den akademisyen ile aydınların katıldığı toplantıda, Kıbrıs sorununa barışçıl bir çözüm bulunabileceğine duyulan inanç dile getirildi. Birleşik Federal Kıbrıs’ın acı veren bir uzlaşı değil ahlaki bir siyasal hedef olduğu kaydedilen açıklamada,

Birleşik Federal Kıbrıs’ın kültürel çeşitliliği ve yurttaşların birliğini olduğu kadar siyasal eşitliği ve cinsiyet eşitliğini de tanıması gerektiği kaydedildi.

KIBRIS VE TÜRKİYE’DEN AKADEMİSYEN VE AYDINLARIN ORTAK AÇIKLAMASI

“Kıbrıs Akademik Diyalog (KAD), 19 Kasım 2011 tarihinde Kıbrıs’ın her iki tarafından ve Türkiye’den akademisyen ve aydınların katılımıyla İstanbul’da bir toplantı düzenledi. Toplantıya, İstanbul Kültür Üniversitesi-Küresel Siyasal Eğilimler Merkezi ev sahipliği yaptı. Toplantıya katılanlar aşağıdaki konularda görüş birliğine vardılar:

Kıbrıs sorununa barışçıl bir çözüm bulmak hem acil hem de olanaklıdır. 

Kıbrıs, üzerinde yaşayan tüm toplumların ortak vatanıdır ve tüm bu toplumlar bu ortak vatanda paylaşacakları barış içinde bir geleceğe sahip olmalıdır.

Birleşik Federal Kıbrıs acı veren bir uzlaşı değil, ahlaki bir siyasal hedeftir.

Birleşik Federal Kıbrıs kültürel çeşitliliği ve yurttaşların birliğini olduğu kadar siyasal eşitliği ve cinsiyet eşitliğini de tanımalıdır.

Üç garantör devlet - Türkiye, Yunanistan ve Birleşik Krallık - ve diğer ilgili aktörler (BM ve AB) Kıbrıs’ta barışçıl bir gelecek hedefine ulaşmak için etkili bir şekilde katkıda bulunmakla yükümlüdür.

Kıbrıs’ın her iki tarafındaki ve Türkiye’deki akademisyen ve aydınlar Kıbrıs’ta barışçı bir çözüme katkıda bulunmak için ortak çabalarını artıracaklar ve bu amaçla diğer tüm ilgili aktörler nezdinde girişimde bulunacaklardır.

Kıbrıs sorunu Birleşmiş Milletler - Güvenlik Konseyi (BMGK)’nin ilgili kararları ve Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum görüşmecilerin üzerinde anlaşmaya vardıkları ilkeler temel alınarak çözümlenmelidir.

Birleşik Federal Kıbrıs’ta tüm siyasal organlardaki temsiliyette toplumlar, bireyler ve cinsiyetler arası denge gözetilmelidir.

Kıbrıs sorununun toprağa ilişkin yönleri aşağıdaki ilkeler temelinde çözümlenebilir:

Toprak düzenlemeleri her iki toplumda bu konuya ilişkin temel adalet duygularını tatmin edecek şekilde yapılmalıdır.

Toplumlararası çatışmaların patlak verdiği 1963 yılı öncesinde var olan mülkiyet yapısı dikkate alınmalıdır. 

Toprak düzenlemeleri hem Kıbrıslı Türk toplumunun yaşayabilir bir ekonomi ihtiyacına hem de Kıbrıslı Rum mal sahiplerinin geleneksel olarak Kıbrıslı Rumlara ait olan bazı kasabalara topluca yeniden yerleşme taleplerine uygun olacak şekilde yapılmalıdır. 

Mülkiyet konusu, her iki tarafın da üzerinde uzlaşıya vardığı gibi iade, takas ve tazminat yöntemiyle çözümlenmelidir. Gerek insani ölçütleri gerekse üzerinde uzlaşmaya varılan iki-bölgelilik ilkesini dikkate alarak, mülk sahiplerinin haklarına saygı ve malların şimdiki kullanıcılarının meşru çıkarları arasında sağlıklı bir denge kurulmalıdır.

Güvenlik ve garantilerle ilgili konular aşağıdaki ilkeleri uygulayarak çözümlemek mümkündür:

Mevcudiyetleri uluslararası antlaşmalara dayanmayan tüm yabancı askeri güçler, anlaşmayı izleyen olanaklı olan en kısa sürede geri çekilmelidir.

1960 Garanti Antlaşması’nın revize edilmesi her iki tarafın bugünkü güvenlik ihtiyaçlarına göre yapılmalıdır.

 Kıbrıs’a yerleştirilen Türkiye vatandaşlarıyla ilgili olarak, Kıbrıslı Türk tarafı ve Kıbrıslı Rum tarafı bu konunun hem insani hem de siyasi yönleri bulunduğu gerçeğini görmelidir.

 Kıbrıs sorununa çözüm bulunması Türkiye ve Birleşik Federal Kıbrıs Cumhuriyeti’nin işbirliği yapmalarını ve bölgedeki doğal kaynakları barışçıl bir şekilde kullanmalarını olanaklı kılacaktır.

Görüşülmekte olan konular üzerinde daha fazla yakınlaşma sağlanmasının ardından olanaklı olan en kısa sürede kapsamlı bir anlaşmayı sonuçlandırmak amacıyla uluslararası bir konferans toplanmalıdır.

Birleşik Federal Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulması için bir anlaşmaya ulaşma sürecinde BMGK’nin 1325 (2000) sayılı kararına uygun olarak cinsiyete duyarlı bir dil ve cinsiyetler arası eşitliği  öngören kurallar yer almalıdır.

Kıbrıslı liderler ve siyasal partiler kendi toplumlarını federal bir çözüme ve ortak bir geleceğe hazırlamalıdır.

KIBRIS’TAN KATILANLAR:

Ahmet Sözen (Doğu Akdeniz Üniversitesi)

Aysu Basri (Gazeteci, SIM TV ve Yenidüzen)

Biran Mertan (Doğu Akdeniz Üniversitesi)

Caesar Mavratsas (Kıbrıs Üniversitesi)

Chrysostomos Perikleous (Araştırmacı-Yazar)

Dionisis Dionisiou (Köşe Yazarı) 

Kate Clerides (Chair, Institute for Eurodemocracy)

Maria Hadjipavlou (Kıbrıs Üniversitesi)

Nicos Anastasiou (Inter Napa Kolej)

Niyazi Kızılyürek (Kıbrıs Üniversitesi)

Umut Bozkurt (Doğu Akdeniz Üniversitesi)

Yücel Vural (Doğu Akdeniz Üniversitesi)

TÜRKİYE’DEN KATILANLAR:

Erdal Güven (Gazeteci-Yazar)

Fuat Keyman (Sabancı Üniversitesi),

Hatice Simten Coşar (Başkent Üniversitesi)

İhsan Dağı(Orta Doğu Teknik Üniversitesi)

Levent Köker (Atılım Üniversitesi)

Mensur Akgün(İstanbul Kültür Üniversitesi)

Serdar Değirmencioğlu (Cumhuriyet Üniversitesi)

Sylvia Tiryaki (İstanbul Kültür Üniversitesi)