Feminist Atölye
[email protected]

Kadınlar, Barış ve Güvenlik konularına ilişkin BMGK 1325 Kararının Uygulanması Konusunda GAT’ın (Toplumsal Cinsiyet Danışma Kurulu) Önerileri – II

MÜLKİYET

İlkeler:
1. Her iki kurucu devletin yasalarında ve federal yasada kadınlara mülk, toprak mülkiyeti ve mirasa eşit erişim hakkı sağlanmalıdır.
2. Mülkün yönetilmesi konusunda kadın hakları eşit olarak garanti altına alınmalıdır.
3. Her iki kurucu devlette ve federal düzeyde kadınların mülkiyet haklarının istismar edilmesini engelleyecek mekanizmalar uygulamaya konulmalı ve toplumsal cinsiyet eşitliği yaygınlaştırılmalıdır.

Evlilik ve Boşanma:
4. Gerek kurucu devlet düzeyinde gerekse federal düzeyde evlilik ve boşanmada kadınların mülkiyet hakları garanti altına alınmalıdır.
5. Kadının mülkiyet hakkının yanı sıra eş ve çocuk nafakası hakkının korunması için polis gücü, adli ve ekonomiyle ilgili kurumlar arasında etkili bir işbirliği garanti altına alınmalıdır.
6. Evlilik süresince ve boşanma da dâhil olmak üzere, aldatma ve baskıyla mülk edinme suç sayılmalıdır.
7. Sivil partnerlikte mülkiyet hakkının korunması sağlanmalıdır.
8. Evlilik süresince kadının hiçbir ücret karşılığı olmaksızın harcadığı emek, mülkün tahakkukuna katkısı dolayısıyla, boşanma durumunda mülk tahsisine yansıtılmalıdır.

Korunmasız Topluluklar:
9. Azınlıkların ve diğer korunmasız toplulukların mülkiyet hakkı yasa tarafından denetlenmeli ve etkili mekanizmaların kurulmasıyla garanti altına alınmalıdır.
10. Azınlıkların mülkiyet hakkı ve kültürel gruplar/ topluluklar adına mülkü yöneten dini ya da kültürel kurumların mülkiyet hakkı konularında var olan/ oluşturulacak olan karar verme mekanizmalarında kadınların etkili bir şekilde temsil edilmesi sağlanmalıdır.
11. Yoksul kadın ve çocukların ve/veya mülksüz kadınların korunması için yasal güvence eşit olarak sağlanmalıdır.
12. Korunmasız kadınların sahip oldukları mülklerin hile yoluyla ellerinden alınması tehlikesine karşı korunmaları sağlanmalıdır.
13. İflas, kamulaştırma, borç vb. konulara ilişkin yasalara toplumsal cinsiyete duyarlı hükümler dâhil edilmelidir.

Varlık Yönetimi:
14. Varlık yönetimi kurumlarında toplumsal cinsiyet ayrımcılığı ve dışlamaya karşı politikalar öne sürmek amacıyla, kadınların eşit temsilini denetleyecek kurumlar oluşturulmalıdır.

Mülteciler ve Çatışma Sonrası Yeniden Yapılandırma:
15. Her türlü tazminat hükmü, mülkün kamulaştırılmasıyla ilgili olan hükümler de dâhil olmak üzere, toplumsal cinsiyet konusunda önyargılı olmamalıdır.
16. Çatışma sonrası yeniden yapılandırmayla ilişkili olarak, yasalarda toplumsal cinsiyet politikalarının yaygınlaştırılması ve bu politikaların uygulanması için oluşturulan kurumlarda kadınların temsili etkili bir şekilde güvence altına alınmalıdır.

EKONOMİ

İlkeler:
1. Kadınların ekonomik olarak ileriye gitmesi, ekonomik planlama ve kaynak tahsisinde öncelikli konu olmalıdır.
2. Ekonomik politikalar, doğrudan ya da dolaylı olarak kadınların aleyhine olmamaları için iyice irdelenmelidir.
3. Ekonomik karar alma süreçlerinin her aşamasında kadınlar ve onların menfaatleri temsil edilmelidir.
4. Yoksulluğun dişileştirilmesi, toplumsal cinsiyet ayrımcılığı, cam tavan gibi sorunların ve kadınların ekonomik olarak güçlenmesinin önündeki diğer yerleşik engellerin üzerine gidilmelidir.

Araştırma, Denetleme ve Eğitim:
5. Federal devlet, toplumsal cinsiyete duyarlı bütçelendirme girişimlerinde bulunmalıdır. Bu amaçla, toplumsal cinsiyet verilerini yansıtan bölünmüş istatistikler derlenmelidir.
6. İstihdam alanında toplumsal cinsiyete dayalı ücret eşitsizliği ve sosyal güvenceye erişim noksanlığı da dâhil olmak üzere, ekonomi alanında ortaya çıkan toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri bertaraf edilmelidir.
7. Kıbrıs’ta neoliberal ekonomi politikalarının toplumsal cinsiyet üzerine etkileri araştırılmalıdır.
8. Okullarda toplumsal cinsiyet eşitliği öğretilmelidir. Kız çocuklarına liderlik becerileri eğitimi verilmelidir.
9. İş alanında eğitim, yönetim ve pazarlama konuları kamu eğitimi içine uyarlanmalıdır.

İstihdam ve Sosyal Güvenlik:
10. Enformel ve düzenli olmayan istihdamın yanı sıra ev işi de dâhil olmak üzere her türlü emek için sosyal güvence olanaklarına erişim garanti altına alınmalıdır.
11. İşyerinde uygulanan ücret politikaları, iş imkânları ve işten çıkarılma koşulları da dâhil olmak üzere toplumsal cinsiyet ayrımcılığı yasalar tarafından yasaklanmalıdır.
12. Yerli ve göçmen işçiler için makul çalışma ortamının yanı sıra makul çalışma süreleri de sağlanmalıdır.
13. Sosyal güvenlik politikaları ve reformlarının tasarlanmasında ve uygulanmasında toplumsal cinsiyet boyutu göz önünde bulundurmalıdır.

Varlık Yönetimi:
14. Federal devlet, şirket kurullarında toplumsal cinsiyetin temsili için kota ve hedef belirleyen yasal önlemler almalıdır.
15. Serbest meslek sahibi kadınların kredi, tarımsal girdiler ve toprak gibi ekonomik kaynaklara erişimini kolaylaştıran önlemler alınmalıdır.
16. Serbest meslek sahibi kadınların kooperatifler içinde yer almalarını teşvik etmek amacıyla politikalar tasarlanmalı ve bu konuda yasalar hazırlanmalıdır.

Feminist Atölye olarak sayfamız aracılığıyla dört haftadır, BMGK 1325’i ve GAT’ın ona dair belirlenen önerilerini sizinle paylaştık. Bu haftaki bölümde önerilerin son iki başlığında yer alan düzenlemeleri yayınlıyoruz. Kıbrıs’ın yeniden birleşmesi için yürütülen iki toplumlu görüşmelerin, toplumsal cinsiyet eşitliğini gözeten bir yönde şekillenmesine duyduğumuz özlem, her geçen gün mücadelemizi körüklüyor. Uzun yıllardır yürütülen görüşmeler, hiçbir dönemde kadınların karar alma mekanizmalarında yer aldığı bir alan olarak kurgulanmadı. Bu sebeple eşitlik, adalet ve özgürlük temelinde inşa edilecek bir barış sürecinden bahsetmek mümkün değildir. Barışın sadece erkeklere bırakılmayacak kadar önemli bir değer olduğunun bilinciyle hareket eden feministler olarak, uluslar arası hukukun da tespit ettiği ilkeler doğrultusunda barış sürecine müdahil olmak istediğimizi haykırıyoruz.

Federal Çözüm ve Feminizm Hemen Şimdi…