Kalamar ve Çakıstez
Kıbrıs mutfağı, zengin lezzetleri ve kültürel mirasıyla dokunaklı bir mozaik oluşturur. Bu mutfağın incisi olan lezzetlerden ikisi ise kalamar ve hellim böreğidir.
Tuğçe SOYADLI-Damla KARADAYI
Kıbrıs mutfağı, zengin lezzetleri ve kültürel mirasıyla dokunaklı bir mozaik oluşturur. Bu mutfağın incisi olan lezzetlerden ikisi ise kalamar ve hellim böreğidir. Bu yemekler, geleneksel malzemeleri çağdaş bir dokunuşla birleştirerek Kıbrıs'ın gastronomi mirasını yansıtır. Kıbrıs mutfağının derinliklerine doğru bir yolculukta, tarih, yenilik ve yerel malzemelerin kutlamasıyla dolu bir yemek serüveni keşfedilir. Bu haftaki yazımızda da bu lezzetleri bizim nasıl yaptığımıza bakacağı keyifli okumalar dileriz.
Kalamar
Kıbrıs mutfağının karakteristik özelliklerinden biri, deniz ürünlerini özenle işleyerek lezzetli yemekler ortaya çıkarmasıdır. Bu bağlamda kalamar, Kıbrıs mutfağında önemli bir yere sahiptir. Genellikle kızartma veya ızgara olarak hazırlanan kalamar, taze limon ve zeytinyağı gibi Akdeniz'in karakteristik malzemeleriyle harmanlanır. Bu birleşim, hem doğallığı hem de Akdeniz'in taze ve zengin lezzetlerini sofralarımıza taşır. Kıbrıs mutfağının kalamarla buluşması, yöresel tatları deneyimlemek isteyenler için enfes bir lezzet şöleni sunar.
İçindekiler
Cacık için (eskilerin deyimi ile talatur)
- 2 diş ince doğranmış küçük sarımsak
- 1 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 küçük salatalık
- 250 gram yoğurt
- 1 çay kaşığı kuru nane
- 1 çay kaşığı taze sıkılmış limon suyu
- Tatlandırmak için tuz ve karabiber
kalamar için
- 500 gram kalamar
- Bir kase Un
- büyük bir kase süt
- Kızartmak için sıvıyağ
- Tatlandırmak için taze sıkılmış limon suyu, tuz, karabiber ve kekik
Nasıl Yapıyorum?
Salatalık-Sarımsak-Yoğurt Sosu (Cacık, eskilerin deyimi ile talatur)
1. Orta boy bir kapta sarımsakları zeytinyağı döktüğüm bir kaba doğruyorum.
2. Küçük salatalığı ince ince rendeliyorum. Daha sonra rendelenmiş salatalığı en az 15 dakika süzüyorum. Rendelenmiş salatalığın üzerine biraz tuz serpiyorum, bu fazla suyunu dışarı atmasını sağlıyor.
3. Sarımsak ve zeytinyağına yoğurt, salatalık, nane, limon suyu, tuz ve karabiberi ekliyorum. İyice karıştırıyorum. Karışım cıvık görünüyorsa bir miktar daha yoğurt ekleyebilirsiniz.
Kızarmış Kalamar (“Kalamar”)
- Kalamarımı temizleyerek hazırlıyorum. Eğer balıkçıdan taze kalamar aldıysam, kızartmaya hazırlamasını istiyorum.
- Kalamarı yaklaşık 2 parmak büyüklüğünde halkalar halinde kesiyorum. Kalamarlar eğer buzluysa kağıt havlu üzerine koyarak fazla suyunu çekmesini sağlıyorum ve yaklaşık 10 dakika bu şekilde bekletiyorum.
- Daha sonra, un ve süt içeren kabımı hazırlıyorum. Unun içine biraz tuz ve karabiber serpip karıştırıyorum.
- Yağı çok yüksek ateşte ısıtıyorum. (Kalamarın düzgün pişmesi için sıcaklığının çok yüksek olması gerekiyor.) Bir parça “kalamar”ı una batırıp dışının ve içinin iyice kaplandığından emin olduktan sonra parçayı hızla soğuk süte batırıyorum. Bu işlemi her tarafının güzelce kaplandığından emin olmak için iki kez tekrarlıyorum.
- Yağ ısınınca,kalamarı birer birer tavamın sığdığı kadar ekliyorum.
- Son derece hızlı pişiyorlar fakat eğer parçalar büyükse biraz daha beklemem gerekebiliyor. Eğer çok uzun süre kavurursam kalamar sert olacak ve yenilmeyecektir. Bu yüzden tam zamanında çıkarmaya özen gösteriyorum.
- Yağdan çıkardıktan sonra fazla yağından arınması için peçete serdiğim bir tabağa koyuyorum.
- Daha sonra taze limon suyunu sıkıp üzerine tuz, karabiber ve kekik serperek hemen servis yapıyorum. Sizin tuzla pek aranız yoksa önce tadına baktıktan sonra tuz eklemenizi tavsiye ederim.
ÇAKISTES
Zeytinler, Kıbrıs kültürünün ayrılmaz bir parçasıdır ve eski zamanlardan beri adada tarımı yapılmaktadır. Zeytin ağaçları çok uzun süre yaşayabilmektedir ve 2500 bin yıla kadar varan tarihi olduğu bilinmektedir. Kalkanlı Köyü’nde bulunan en eski Anıtsal Zeytin Ağacı her yıl milyonlarca turist ağırlamaktadır. Zeytin ağaçlarını yetiştirmek ve bakmak belli bir tecrübe seviyesi gerektirmektedir. Bu ağacın meyvelerinden yiyen kişinin dayanıklılık ve direnç kazandığına dair bir efsane bulunmaktadır. Kıbrıs zeytini, adanın iklim ve toprak koşullarının bir sonucu olarak benzersiz bir tat profiline sahiptir. Bu tadın en büyük örneği Çakıstezimizdir. Sofralarınızda küçük bir dokunuşla büyük lezzet alacağınız bir tattır Çakıstez. Kıbrıs’ın benzersiz iklimi ve toprak yapısıyla Ekim zamanı olgunlaşan yerli Kıbrıs zeytininden yapılmaktadır. Geleneksel Kıbrıs kahvaltılarında başrol olarak yer almaktadır. Çakıstez’i sadece kahvaltılık olarak değil salatalarda, ana yemeklerin yanında ve de meze olarak tüketebilirsiniz. Yapımı oldukça basit olan Çakıstez’i nasıl yaptığıma bakalım…
Malzemelerim;
- 1kilo yeşil zeytin
- 1,5 litre su
- 4 yemek kaşığı tepeleme kalın tuz
Servis için;
- 1 diş sarımsak
- Yarım Limon suyu
- Golyandro tohumu
- Zeytinyağı
Nasıl hazırlıyorum?
Yeşil ve iri olan zeytinleri toplayıp bir taş yardımıyla çatlatıyorum. Çatlattığım zeytinlerimi temiz su dolu derin bir kabın içerisine alıyorum. Çakıstezlerin acılığı çıkana kadar 3-4 gün boyunca sularını değiştiriyorum. Daha sonrasında bir kavanoza sularını süzdüğüm Çakıstezlerimi ekliyorum. İçerisine kaya tuzu ile su karışımını ekliyorum. (Tuz ayarını tuzlu suyun içerisine yumurta koyarak ölçebilirsiniz.) Zeytinlerim bu şekilde 2-3 gün daha bekliyor. Hazır olan Çakıstezlerimden birkaç kaşık kadarını bir çukur bir tabağa alıyorum ve üzerine biraz zeytinyağı, yarım limon suyu, bir diş sarımsak ve golyandro tohumu serperek servis ediyorum.
