Serap ŞAHİN

Küresel enflasyon ve Türk Lirası’nın döviz karşısında giderek erimesiyle birlikte pandemi döneminden bu yana oluşan hizmet sektöründeki kalifiye eleman açığı giderek büyüdü, nitelikli işçi bulmak zorlaştı.

YENİDÜZEN’e konuşan inşaat, esnaf ve turizm sektörü temsilcileri; Türkiye’de yaşanan deprem felaketi ve asgari ücretin yükselmesiyle birlikte iş imkânlarının arttığını, Kıbrıs’ın kuzeyinin tercih edilmediğini söyledi. Pakistan, Bangladeş gibi üçüncü ülkelerden işçi alımı yapıldığını belirten sektör temsilcileri, bu ülkelerden de iş gücü tedarikinin istenilen noktada olmadığını söyledi, işçilik kalitesinin düştüğüne dikkat çekti.

Hükümetin meslek liselerine önem vermesi gerektiğine işaret eden sektör temsilcileri; yetişen kalifiye eleman olmadığını vurguladı, önlem alınmadığı takdirde hizmet sektörünün tümüyle dışa bağımlı olacağını söyledi. Sektör temsilcileri, ara eleman yetiştirebilmek için eğitim politikalarının şart olduğunu vurguladı.

Müteahhitler Birliği Başkanı Cafer Gürcafer:

“Hükümet, mesleki eğitimle ilgili eğitim planlamasını gözden geçirmeli”

Kalifiye eleman açığının pandemiden bu yana devam ettiğini belirten Müteahhitler Birliği Başkanı Gürcafer, hükümetin mesleki eğitimle ilgili eğitim planlamasını ciddi şekilde gözden geçirmesi gerektiğini vurguladı. Dünyanın ara eleman yetiştirme, meslek okullarından eleman mezun etmede çok farklı noktalara ulaştığına işaret eden Gürcafer, “Eğitimle istihdamı birleştirecek ve istihdam garantisi verecek modellemeler geliştirip ihtiyacımız olan ara elemanın büyük bölümünü kendi ülkemizde, kendi insanımızdan sağlamanın yolunu bulmamız lazım” şeklinde konuştu. İhtiyaç duyulan iş gücünün kendi insanımızdan tedarik etmenin mümkün olmayacağına dikkat çeken Gürcafer, şirketlerdeki çekirdek kadroyu oluşturan ve kurumsallaşmayı etkileyen elemanların Kıbrıslı olarak yetiştirmenin mümkün olduğunu belirtti.  

“İşçiliğin kalitesi de düşüyor”

Türkiye’de yaşanan depremden dolayı Kıbrıs’ın kuzeyine işçi gelmediğini söyleyen Gürcafer, iki ülke arasındaki asgari ücret farkının da neredeyse kapandığını söyledi. Bu nedenlerle Türkiye’den iş gücünün Kıbrıs’ın kuzeyini tercih etmediğine dikkat çeken Cafer Gürcafer, “Biz de Pakistan, Bangladeş gibi ülkelere yönelmeye başladık. Bu ülkelerden de iş gücü tedariki istediğimiz noktada değildir,  yasal düzenleme eksiğimiz var. Bunları tamamlamamız lazım” dedi.

Kalifiye eleman eksikliği nedeniyle işçilik kalitesinin düştüğüne de dikkat çeken Gürcafer, Pakistan ve Bangladeş’te kaliteli elemanlar olduğunu;  Dubai, Katar Suudi Arabistan, Kuveyt’in işçi konusunda bu ülkeleri tercih ettiğini belirtti. Gürcafer “Onlar bin 500 dolar maaş ödüyorlar ve kaliteli elemanlar da bu ülkeleri tercih ediyor. Geriye kalan da bize kalıyor” ifadelerini kullandı.

Taşeronlar Birliği Başkanı Osman Amca:

“Bizden sonra arkadan gelen hiçbir genç yok”

Kalifiye eleman eksikliğinin devam ettiğini belirten Taşeronlar Birliği Başkanı Osman Amca, günlük önlemlerle ihtiyacın karşılandığını ancak Eğitim Bakanı ve Çalışma Bakanı’nın bir karar vererek işe başlama yaşını 18 değil, 15’e almaları gerektiğini belirtti. Gençlerin bu sektörlere de yönlendirilmesi gerektiğini kaydeden Amca, kalıcı önlemin bu olduğunu söyledi. “Arkadan birilerini yetiştirmemiz gerekiyor” diyen Osman Amca, “Gidişat öyle gösteriyor ki eğer 18 yaşından sonra birilerinin mesleğe girmelerini beklersek o yaştan sonra bu mesleğe kimse girmez. Ağaç yaşken eğilir” dedi. Çalışma yaşı geriye çekilmezse hizmet sektörünün üçüncü ülkelere teslim edileceğinin altını çizen Amca, Türkiye’de de işçi açığı olduğunu ve onların da üçüncü ülkelerden işçi getirme yoluna gidebileceklerini söyledi. “Biz kendimiz üretmeliyiz, bir şekilde teşvik ederek sektöre katmalıyız” diyen Amca ülke koşullarına göre işçi yetiştirerek yöntemlerin bulunması gerektiğini belirtti. Amca şu ifadelere yer verdi: “Bizden sonra arkadan gelen hiçbir genç yok. Gidişat gösteriyor ki tümüyle hizmet sektörü dışa bağımlı olacak. Bu yüzden ülkenin en acil sorunlarından biridir bu sorun.”

Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkârlar Odası Başkanı Mehmet Ali Ardıç

“En büyük rakibimiz devlet”

Kıbrıs’ın kuzeyinde en önemli konulardan birinin kalifiye eleman açığı olduğuna işaret eden Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkârlar Odası Başkanı Mehmet Ali Ardıç, “Şu anda Türkiye’den de işçi gelmiyor, üçüncü ülkelerden geliyor” dedi. Sorunla ilgili devletin meslek liselerine ve çıraklık eğitim merkezine önem verilmesi gereğinin altını çizen Ardıç, süratle yapılandırıp gençlerin mesleklere yönlendirilmeleri gerektiğini kaydetti. “En büyük rakibimiz devlet” ifadelerine yer veren Ardıç, meslek lisesinden mezun olan bir gencin devlete çalışmaya girdiğini ve okuduğu bölümün bir anlamı kalmadığını söyledi. Meslek liselerinden mezun olup da mesleği yapanların sayısının çok az olduğuna işaret eden Mehmet Ali Ardıç, “Üniversitelerimiz meslek liselerinden çıkan çocukları farklı bölümlere alıyor ve eleman eksikliği çıkıyor” dedi.

“Kalıpçı, demirci, tesisatçı, elektrikçi yok”

Türkiye’de asgari ücretin yükselmesi ve depremden dolayı iş potansiyelinin artması ve Kıbrıs’ın kuzeyinde hayat pahalılığının yüksek olması nedenlerinden dolayı kalifiye elemanların Kıbrıs’ı tercih etmediklerini belirten Ardıç “Kalıpçı, demirci, tesisatçı, elektrikçi yok” dedi. Burada bulunan kalifiye elemanların bir kısmının da güneyde çalıştıklarını belirten Ardıç, “Artık güney ile bizim aramızda da maaş konusunda çok ciddi farklar yoktur” dedi. Ardıç, “Devlet meslek liselerine sahip çıkmalı. Meslek liselerinden mezun olanları da memur olarak devlete alırsak, o zaman biz 3 yıl neden yetiştirdik bu gençleri? Meslek liselerinden çıkan çocuklar alakasız bölümler okuyorlar ve başarılı da olamayacaklar. Meslek lisesinden mezun olan çocuklara daha fazla avantaj sağlanmalı” şeklinde konuştu.

Kıbrıs Türk Otelciler Birliği Başkanı Dimağ Çağıner

“Eğitim politikaları belirlenmeli”

Turizm sektöründe tesis sayısında artış olduğuna işaret eden Kıbrıs Türk Otelciler Birliği Başkanı Dimağ Çağıner, mevcut otellerde kalifiye eleman açığının zaten olduğunu ve sıkıntının devam ettiğini söyledi. Kalifiye eleman sıkıntısının birçok sektörde olduğunu belirten Çağıner, pandemi sonrası insanların Türkiye’de ve burada iş değişikliğine gittiğini ve sıkıntıların başladığını ifade etti. Eğitim sisteminde ara eleman yetiştirebilmek için eğitim politikası belirlenmesi gerektiğinin altını çizen Çağıner, özellikle meslek okullarının turizm alanında arttırılmasının önemli olduğunu söyledi.