Kamuda REFORM yaratması hedeflenen Kamu Görevlileri Yasa Tasarısı görüş ve öneriye açıldı, özellikle KAMUDAKİ İZİN HAKLARI’na ilişkin düzenlemeler tartışılmaya başlandı. Bu tartışma hem kamudaki izin haklarını hem de özel sektördeki izinleri gündeme taşıdı.

Fehime ALASYA

Kamu Görevlileri Yasa Tasarısı’nda, ön görülen değişikliklere göre kamu çalışanlarının haklarının hastalık izni alanında kısıtlandığı ve yıllık izin konusunda belirli kriterlere tabi tutulurken, bunlara karşın doğum ve emzirme hakkı gibi alanlarda ise özel sektör ile eşitlenmesi bekleniyor.

5 Haziran tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan tasarı, görüş ve öneriye açıldı. ‘Yasa Tasarısı' için görüş ve öneriler 20 gün içinde meclis başkanlığına sunulabilecek.

Tasarıda düzenlenen değişikliklere göre kamu çalışanlarının hastalık izinlerinde 24 günlük düşüş yaşanması, yıllık izinlerinin ise belirli kriterlere alınması ön görülüyor.  

Buna karşın tasarı, doğum ve emzirme haklarının toplam 30 gün arttırılarak özel sektör çalışanları ile aynı süreye eşitleneceği, toplamda 80 gün olan izin süresinin 112 güne çıkarılacağı düzenlemeler yer aldı.     

Yasallaşma yolunda Cumhuriyet Meclisi’ne gönderilen ve Kamu yönetimi üzerindeki siyasi etkiyi azaltmak, kamunun hesap verilebilirlik yanında verimliliği de arttırmayı hedefleyen Kamu Görevlileri Yasa Tasarısı içerisinde kamu görevlilerinin yıllık izinleriyle ilgili bazı düzenlemeler olduğu görüldü.

YILLIK İZİNLERE ÇALIŞMA SÜRESİ DÜZENLEMESİ… Kamu görevlilerinin yıllık izinleriyle ilgili yapılan düzenlemede yıllara oranla belirli kriterler düzenlendi. Buna göre; hizmet yılana göre yıllık izin sayısı da artacak. Mevcut yasada, iki yılını tamamlayan kamu çalışanları, her tamamlanmış hizmet ‘ayına’ karşın üç buçuk gün yani yılda toplam 42 gün izin hakkı bulunuyor.  

Yıllık izinlerde ‘çalışma süresi’ düzenlemesi

Tasarlanan yeni yasaya göre, kamu görevlilerinin yıllık izinleriyle ilgili yapılan düzenlemede ise yıllara oranla belirli kriterler devreye konuldu. 

Buna göre öngörülen yasa tasasında kamu görevlilerin yıllık tablosunda;

5 yıla kadar hizmeti olan her kamu görevlisinin yılda 22 iş günü,

6 ila 10 yıl hizmeti olanların yılda 24 iş günü,

11 ila 15 yıl hizmeti olanların 26 iş günü,

16 ila 20 yıl hizmeti olanların 28 iş günü,

21 yıl ve üzeri hizmeti olanların ise 30 iş günü izni olduğu görüldü.

Öte yandan yeni yasada kamu görevlilerinin haftalık çalışma süresi yaz mesaisinde 35 saat, kış mesaisinde ise 40 saat olarak belirlendi.

Yürürlükteki yasaya göre ise bu durum yılık kriterlere göre değil, ilk iki yıllık hizmeti olan kamu çalışanlarının her ay iki buçuk gün artan, yılda toplam 30 gün yapan izin hakkı bulunuyor. İki yılını tamamlayan kamuda çalışanların her tamamlanmış hizmet ‘ayına’ karşın ise üç buçuk gün artan izin hakkı ile ölçülüyor. Yani iki yılı aşkın kamu çalışanlarının yıllık toplam 42 gün izin hakkı bulunuyor. Çalışanlar, izinlerini toplamda 84 güne dek biriktirebiliyor. 84 günü aşan izinler, bir sonraki yıla devredilmeyip yanıyor.

Yeni yasaya göre ise kamu görevlisi bir takvim yılında hak kazandığı yıllık izin süresinde bir yıldan diğer yıla aktarılabileceği izin süresinin 84 günden altmış iş gününe düşürülmesi olarak öngörüldü.  

Kamuda çalışanının kullanması gereken zorunlu iş günü ise her yıl on beş gün ile sınırlı.

Yasa Tasarısı, kamu çalışanlarının hastalık izinlerinde 24 günlük düşüş, buna karşın doğum ve emzirme izinlerinde ise 30 gün artış öngörüyor…  Öngörülen düzenlemede 42 gün olan hastalık izni 18 güne indirilirken, toplamda 80 gün olan doğum ve emzirme izin süresi ise 112 güne çıkarılacak. 

Kamudaki hamilelik ve doğum izni süresinde artış

Ayrıca hamile kamu görevlilerine yeni yasa tasarısına göre doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta ödenekli hamilelik ve doğum izni verilmesi öngörülüyor. Mevcut yasaya göre ise bu durum doğumdan önce 40 gün, doğumdan sonra 40 gün olmak üzere toplam 80 gün olarak kullanılıyor.

Hastalık izinlerinde 24 günlük düşüş!

Yürürlükteki yasada her kamu görevlisinin yılda 42 gün tam maaşla kısa süreli hastalık izni hakkına sahipken, yeni yasa tasarısında bu hakkın en fazla 18 iş gününe indirilmesi ön görülüyor. Yeni yasa tasarısı ile yürürlükteki yasa arasındaki değişimle kamu görevlilerinin hastalık izninin 24 gün düşürülmesi hedefleniyor.

Özel sektörde ise tam maaşla kısa süreli hastalık izni hakkı ise yılda sadece 2 gün süreyle sınırlı…

Öte yandan yasa tasarısı ile yapılması hedeflenen düzenlemelere karşın bazı noktalarda kamu-özel arasındaki fark yine de göze çarpıyor; Özel sektördeki 15 yıllık çalışanın ‘ücretli izin’ hakkı 25 gün iken, tasarıda, kamuda beş yıllık personelin izin hakkı 22 gün olarak görülüyor. Tasarı, kamuda işe başlayan personelin yıllık iznini bir ay sonra kullanmaya başlamasını belirtirken, özeldeki çalışan 6 ay bekliyor.

Kamu-özel arasındaki bazı farklar hala düşündürücü

Yeni yasa tasarısında ilk kez atanan kamu görevlilerinin yıllık izinlerini kullanabilmesi için en az bir ay çalışmış olması gerekliliği aranırken, özel sektörde ise işe yeni başlayan bir kişinin yıllık izin kullanabilmesi için en az 6 ay gibi bir süre çalışması gerekiyor.

Kamu görevlileri yıllık izin süresinde kullanmak zorunda olduğu on beş iş günü izin süresinden arda kalan izin süresini her yıl biriktirebilecekken, özel sektörde ise birçok iş yeri çalışanına bu hakkı tanımıyor.

Özelde 15 yıllık çalışana 25 gün, devlette 5 yıl çalışana 22 gün izin

Düzenlenen yasa tasarısında yine kamu ve özel arasında ortaya çıkan bir diğer fark ise yıllık izin süreleri…

Özel sektördeki 15 yıllık çalışanın ‘ücretli izin’ hakkı 25 gün iken, kamuda beş yıllık personelin izin hakkı 22 gün.

Kamuda, 5 yıla kadar hizmeti olan her görevlinin yılda 22 iş günü izin hakkı bulunuyor ve bu izin hakkı yıllara oranla artıyorken, özel sektörde çalışan bir personel ise iş yasasına göre 6 aydan 5 yıla kadar olanlara 14 iş günü izin hakkı tanıyor.

Özel sektörde verilen en uzun ‘ücretli’ izin ise 25 gün olmakla birlikte bundan 15 yıl ve daha fazla hizmet veren kesim faydalanabiliyor.

İş yasasına göre;

Özel sektör çalışanlarından hizmet süresi 6 a aydan 5 yıla kadar olanlara 14 iş günü, 5 yıldan fazla 10 yıldan az olanlara 18 iş günü, 10 yıllık ile 15 yıldan az olanlara 22 iş günü, 15 yıl ve daha fazla olanlara ise 25 iş günü ‘ücretli’ izin hakkı veriliyor.  

Hamilelik ve doğum konusunda izin hakları eşitlendi!

Yeni yasa tasarısında hamile kamu görevlilerine tanınan izin hakları ile hamile olan özel sektör çalışanlarının hakları da eşitlenmiş olacak. Buna göre; hamile olan kamu çalışanları da hamile özel sektör çalışanlarıyla aynı zaman dilimlerinde ödenekli hamilelik ve doğum izni kullanabilecek. Hem özelde hem de kamuda, anne adaylarına doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta ödenekli hamilelik ve doğum izni veriliyor olacak.   

Ayrıca hem kamu hem de özelde, annenin isteği ve doktorun onayı ile doğuma iki hafta kalıncaya kadar çalışılması halinde, doğum öncesi istirahat edilmeyip de çalışılan bu süreler, doğum sonrası istirahat süresine eklenebiliyor.