Zekai Altan

1998 yılında atılan bir adım. Galatya’da. Ekonomik geçim kaynağı olarak. Evlerinde ekmek, çörekli pilavuna, şinno ve kafes gibi Kıbrıs damak tadı geleneksel ve kültürel özellik taşıyan ürünlerle üretime başlayan bir çift. Celal Kandili ve eşi Hayriye hanım. Küçük fırınları ile ürettikleri un ürünleri Kıbrıs damak tadı ürünlerini önce Galatya köyü içerisinde sonra da bölgedeki civar köy halkına satış yaparak işe başladılar. Adeta bir yaşam öyküsü gibi. Emekleri ve üretkenlikleri ile.  Zaman içerisinde Kıbrıs mutfağına özgü un ürünleri üretimlerini kuralına göre üretmeleri, taleplerini artıran en önemli ayrıntı oldu. Kalite, lezzet ve kuralına göre üretim. İşin sırrı. Bugün ülkede yavaş yavaş yok olan ve yok olmaya yüz tutan Kıbrıs kültürü ürünlerine sahip çıkan Celal ve Hayriye çifti zaman içerisinde de bir markalaşmaya gittiler. Ve zaman içerisinde de Çayırova –Galatya kavşağında yeni mekânlarını yani fırınlarını açtılar.

Kültür erozyonu

Celal ve Hayriye çifti 2008 yılında yani işe başladıkları tarihten on yıl sonra Çayırova- Galatya kavşağındaki fırınlarını açtılar. Bu fırın bir anlamda tüm topluma ve Karpaz’a seyahat edenlere yönelik açılan bir fırın oldu. Ve zaman içerisinde de aranan ve sorulan bir fırın. Yerli, yabancı Kıbrıslı Rum herkesin de uğrak yeri oldu. Ciddi bir başarı. Bugün Kıbrıs mutfağı ekmeğini, çöreğini, pilavunasını, kafesini ve benzeri birçok ürünü marketlerde de bulabilirsiniz. Tabii diğer taraftan da çok önceleri Lefkoşa gibi büyük kasabalarda arabacıklarda satılan çörek, helva ve çakızdez kültürü ve damak tadı yerine artık simit arabacıklarını görürsünüz. Seyyar satıcıların arabacıklarında satılan ekmeğimiz ve çöreğimiz yok olurken marketlerde satılanlar da raflarda yalnızca bir çeşit olarak teşhir edilip satılmaktadır. Birçok ürün de Kıbrıs mutfağı damak tadını vermiyor. Bu yok oluşu hala daha normal bir yok oluş olarak görenler vardır. Bu yok oluşu olağan olarak yorumlayanlar vardır. Kıbrıs mutfağı kültürü üzerine yapılmayan kalmadı. Kullanılan malzemelerden isimlerine kadar her şeyin değiştirilmesi sürecini yaşamaktayız. Marketlerde satılan yüzyıllık pastırmanın “sucuk” adı ile değiştirilmesine kadar. Tahınlıdan zeytinliye (bullaya) kadar birçok ürün de kuralına göre veya daha doğrusu olması gereken malzeme kullanılmadan üretilip satılmaktadır. Bu şekilde satılması yanında bir de bayat olarak satılması ayrı bir sıkıntı.

Kandili’de Kıbrıs damak tatları

Kandili Ekmek Fırını’nda Kıbrıs damak tatlarını ve günlük olarak üretilen ürünleri bulursunuz. Kandili Ekmek fırını Mehmetçik yol güzergâhı üzerinde. Yüksekçe bir rampa üzerinde. Hemen göze batar. Yanında Mehmetçik Belediyesi’nin Cittaslow Marketi görülür. Fırının ön alanı açık ve çardaklı. İç alan oldukça geniş. Ekmek gibi ürünlerin teşhir edildiği ve satıldığı alan. Arka alan geniş bir salon ve üretim yeri fırın. Fırın ürünleri dışında burada köy halkının ürettiği, bal, reçel, çakızdez, garavolli, el makarnası, gullurugya, betmez gibi ürünler de kavanozlarda satılmaktadır. Bir anlamda kırsal alan köy dayanışması. Buraya gittiğinizde ekmek gibi ürünlerin yanında farklı köy üretimi ev yapımı ürünler de satın alabilirsiniz. Burada Kandili kalitesinde güven içerisinde satın alabileceğiniz Kıbrıs kültürüne özgü ürünlerin üretildiği bir fırın. İşin başında Celal bey ve esşi Hayriye hanım. Buradaki ürünler ekmek, zeytinli yani bulla, kafes, şinno bitta, kabak böreği, el makarınası, gullurugya, kayık pasta, içi dolu ve çakızdes gibi ürünleri bulabilirsiniz. Fiyatları da makul. Yolunuz Karpaz’a düşerse yol üzerinde soluklanacağınız bir fırın mekânı. Mutlaka uğrayın. Tavsiye ederim. Kısa bir mola ve ihtiyacınız olan Kıbrıs fırın ürünlerinden damak tadınıza göre seçenekleri değerlendirip satın alıp yolunuza devam edebilirsiniz. Bugün Kandili Ekmek Fırını bu kültürü ve Kıbrıs mutfağını yaşatan bir mekân. Ülkede bu kültürü yaşatanların sayıları parmak sayısı kadar az. Sahip çıkmak gerekir. Celal beyi ve eşini kutlamak gerekir. Sahip çıkılabilecekse, bu da demografik yapıya bağlı!