Levent Özdağ

Filiz Erkoç yani ‘Filiz Çiçekçilik’ 26 yıldır çiçekçilik sektöründe Lefkoşa’da yer alan bir esnaf. Yıllardır hediye olarak verilen çiçeklerin, buketlerin, hediye paketlerinin içinde geçen 26 yıl…

• Çiçekçilik ülkemizde ne kadar gelişti? Ne durumdadır şu an Kıbrıs’ta?
• “Kıbrıs’ta şu anda her reel sektörde olduğu gibi geriliyor. Yani özellikle küçük esnafın durumu her geçen gün geriye gidiyor. Bu da zincirleme olarak gelir düzeyi ile bağlantılı bir şey, insanlar bir şekilde yani memur bir şekilde kazanırsa o esnafa yansır. Kazanmazsa gün geçtikçe reel sektörün durumu da geriye gider. Çünkü kapalı devre yayın yapıyoruz burada. İnsanların refah düzeyi yüksekse ticaret de gelişir. Son yıllarda belirsizlikten dolayı tasarruf ve gayrı menkule girme olayı. Araba satışı bile durma noktasında. Küçük esnafın durumu daha da gerilemeye devam ediyor. Nasıl eskiden bir memur daha çok refah içinde yaşayabiliyorsa istediklerini yapabiliyorsa şu an esnaf için de durum iç açıcı değil.”

• Sizce esnaflar için devlet ne yapmalı?
• “Devlet sürekli kredi veriyor ama bu krediyi senin işini geliştirmen için veriyor. Olmayan bir sektörü nasıl geliştireceksin. Doğrusu pasta belli… Kredi çeksem 10 lira değil 20 kazanmam lazım ki o krediyi ödeyebileyim. Devletin şu anda yaptığı küçük esnaf kredileri… o da çok da cazibesini yitirmiştir.”

BÜYÜK MARKETLER

• Özel günlerde insanlar en çok ne satın alır?
• “Genelde insanların bu özel günlerde sevdiklerine gidecekleri için bir şeyler aldığı oluyor. Genelde ama 15-20 TL gibi bir bantta oluyor yapılan alış veriş. Burada çok önemli bir faktör var. Çiçekçilik sektöründen bahsedersek geriye gitmesinin bir nedeni de bugün büyük marketlerin her işe el atmasıdır. Sevgililer günü başta olmak üzere, yılbaşı, anneler gününde marketler normal zamanda satmadığı çiçeği o gün rafa koyuyor. Markete giden gelmişken her şeyini oradan alıyor. Tabii bu kasaplar için de geçerli, ayakkabı için de geçerli, ev araba dışında her şey satılıyor. Bu da tekelciliği ortaya çıkarıyor. Mesela küçük esnaf bu sektör marketlerin çiçek satmasından dolayı zorda kalıyor. Biz burada vergi, kdv her şeyi ödüyoruz. Çiçekçilik ile uğraşan insan en az Lefkoşa’da 400 kişi bu işten ekmek yiyor. Büyük marketler de kazansın kazanmasın demiyorum ama bu konuda biraz daha hassas olmalı diye düşünüyorum. Günümüzde herkes her işi yapıyor. Avrupa’da büyük marketler çiçek filan satmıyor. Her sektörde olduğu gibi emekli olunca dükkân açma olayı var.”

• En mutlu olduğunuz gün nedir?
• “İşten çıktığımda eve gittiğimde mutluyum. İşteyken stres çok fazla oluyor, iş stresli bir iş. Bir de esnafın her zaman kafasında her zaman satış kaygısı var. Dövizden etkilenen bir toplumuz. Döviz yükseldiği zaman insanlar eve çekilir.”

“İŞİN KAZANCI İLETİŞİM”

• Hep bu dükkanda mı yer aldınız?
• “1990 yılından bu yana bu işi yapıyorum. İlk Dereboyu’nda yer alıyordu dükkân. İlk babam açtı, 1993 yılından itibaren şu an yer alan dükkândayım.”

• Esnaflık hayatınız size neler kazandırdı?
• “Bu sektörde 26 senedir varım. İşimin sevdiğim yönü insanlarla bire bir iletişime girmek. Her şeyden haberdar olmak da güzel.”