Süt Endüstrisi Kurumu (SÜTEK) Müdürü Mehmet Karadayı, öncelikli hedeflerinin süt üretiminde kaliteyi, hijyeni ve verimliliği artırmak olduğunu söyledi.

Yazılı açıklama yapan Karadayı, “Ülke olarak hedefimiz çiğ sütün Avrupa Birliği gıda güvenliği mevzuatı ve standartlarına uygun olarak en iyi şartlarda toplanmasını ve fabrikalara ulaştırılmasını sağlamaktır. Bu sayede hellimle ilgili de ürünün kalitesi artacaktır” ifadelerini kullandı.

Süt üretiminin dengeli ve istikrarlı bir yapıya kavuşabilmesi için sektörle ilgili gerekli çalışmaların yapıldığını dile getiren Karadayı, kontrolsüz büyümenin önüne geçilmesinin hedeflendiğini söyledi.

“Her litre süt, SÜTEK tarafından ince elenip, sık dokunarak analizleri yapılır”

Karadayı, SÜTEK’in 2020 yılında 186 ülkede geçerli olan Kalite Yönetim Sistemi ISO 9001: 2015 sertifikası ile süt alımı, kalite kontrol faaliyetlerini sürdürdüğünü, kurumun yeni kurduğu süt analiz laboratuvarında çok hızlı sonuçlar alabildiğini kaydetti.

Karadayı, “SÜTEK her litre sütü ince eleyip, sık dokuyarak analizlerini yapıyor, sütün temiz çıkması halinde süt işlenmek üzere imalathanelere gönderiliyor’’ dedi.

Her testin kendine göre bir süresi olduğuna dikkat çeken Karadayı, gelen numunelerin kimyasal analizlerinin 30-40 saniye içerisinde, bakteri vs gibi analizlerinin 5-10 dakikada, antibiyotik sonucunun 7 dakika içerisinde alınabileceğini vurguladı.

“Sütte şüphe görülürse alım durur”

Ülkedeki sütlerin sıkı bir kontrolden geçerek toplandığını belirten Karadayı, imalathanelerinde sütü kontrol ettiklerini ve herhangi bir şüphede SÜTEK’i bilgilendirerek, süt alımını durdurduklarını belirtti.

Karadayı, sütün imalathanelere ulaştırılması konusunda şu bilgileri paylaştı:

“Soğuk süt nakliyecileri tarafından sütler toplanır. İlk aşamada görsel ve duyu şeklinde süt kontrol edilir. Daha sonra süt tankere çekilirken numunesi alınır ve bu numune her gün bize gönderilir. Buradaki laboratuvarımızda kimyasal analizleri yapılır. Tabi ki bunun fabrikaya teslimi sırasında da imalathaneler de süt alımında sütü kontrol etmek zorundadır. Sütte herhangi bir şüphe gördüğü anda Süt Endüstrisi Kurumu’nu ararlar, süt alımı durur. Oradan alınan numunenin kurumda gerekli analizleri yapıldıktan sonra sütün imha edilmesi mi yoksa tekrar imalathaneye gönderilmesi gerektiği memurlarımız tarafından kendilerine iletilir. Yani özetleyecek olursak her litre süt, Süt Endüstrisi Kurumu tarafından ince elenip, sık dokunarak analizleri yapılır.”

Her testin kendine göre süresi olduğunu kaydeden Karadayı, “Önce hızlı test yapılır ve o test bize bir ipucu verir. Eğer aflatoksin şüphesi görülmüşse bu yalnızca Devlet Laboratuvarı’nda ve bizde olan cihazlarda analizi yapılır” dedi.

Karadayı, şu ifadeleri kullandı:

“Gelen numunelerin kimyasal analizine bakılacaksa 30 ya da 40 saniye, bakterisine vs. bakılacaksa 5 ya da 10 dakikada, antibiyotik sonucu ise 7 dakikada çıkar. Aflatoksin 15 dakikada hızlı sonuç verir ancak herhangi bir şüphe görülürse süt alımını durdururuz. Tankerleri de kontrol ederiz. Tankerlerde bir şüphe görürsek eğer üretici bazına ineriz. Tek tek üretici numunelerine bakarız. Üretici numunelerinden yüksek gördüğümüz üreticiyi hemen durdururuz. Üretici limitlerin üzerinde çıktığında üreticiye haber vererek, Hayvancılık Dairesi’ni konuya ilişkin bilgilendiririz. Süt alımını beklenen limite düşene kadar takip ederiz. Bizim aldığımız veya tanker şoförünün aldığı numunelerde antibiyotik tespiti olursa o üreticiyi tespit eder ve süt alımını durdururuz. Ta ki temiz olduğunu ispat edene kadar kontrollerimize devam ederiz

Öte yandan laboratuvarda kimyasal analiz olarak; laktoz, protein, kazein, yağ, kuru madde, yağsız kuru madde, hs asitlik, donma noktası, % serbest yağ asidi, % sitrik asit, yoğunluk, pH, acetone, BHB, temperature, cond., urea ve kanlı süt analizleri yapılmaktadır. Ayrıca toplam bakteri sayımı ve somatik hücre sayımı da Devlet Laboratuvarı desteği alınarak pestisit ve ağır metal-kurşun analizleri de yapılmaktadır.’’

 “Süt üretimi 2022 yılında yüzde 3 geriledi”

Yıllık üretilen süt miktarına da değinen Karadayı, süt üretiminin 2022 yılında yüzde 3 gerilediğini söyledi. Karadayı süte yapılan analizler konusunda şu ifadeleri kullandı:

“Süt Kurumu kalite kontrol bölümü, üreticilerden toplanan ve pazarlanan sütlerden sürekli olarak üretici, tanker ve fabrika kazanından süt örnekleri alarak laboratuvarda analizlere tabi tutmaktadır. Süt Kurumu tarafından imalatçılara pazarlanan sütte 2021 yılında, önceki 2 yıla göre yüzde 13’lük bir artış söz konusu iken 2022 yılında yüzde 3’lük bir gerileme görülmektedir. 2021 yılında pazarlanan süt miktarı 163 milyon litreye çıkarken, 2022 yılında bu rakam gerileyerek 157 milyon litrede kalmıştır. Ekonomik kriz ile birlikte özellikle koyun keçi sütünde beklenenin aksine yüzde 1’lik bir gerileme gerçekleşmiştir.

Ülkede üretilen sütün yaklaşık yüzde 65’i başta olmak üzere Kaşar (Mozzarella, eritme peynir, tost peyniri, kahvaltı Peyniri vs) ve diğer süt ürünleri olarak, Türkiye ve 3. ülkelere ihraç edilmektedir. 2022 yılında üretilen 157 milyon litre sütün yaklaşık yüzde 64’ü dış piyasada ihraç edilirken geriye kalan yüzde 36’sı iç piyasada tüketilmiştir.”

“SÜTEK olarak öncelikli hedefimiz süt üretiminde kaliteyi, hijyeni ve verimliliği artırmak”

SÜTEK olarak öncelikli hedeflerinin süt üretiminde kaliteyi, hijyeni ve verimliliği artırmak olduğuna vurgu yapan Karadayı, “Ülke olarak hedefimiz çiğ sütün Avrupa Birliği Gıda Güvenliği Mevzuatı ve standartlarına uygun olarak en iyi şartlarda toplanmasını ve fabrikalara ulaştırılmasını sağlamaktır. Bu sayede hellimle ilgili de ürünün kalitesi artacaktır” ifadelerini kullandı.

Süt üretiminin dengeli ve istikrarlı bir yapıya kavuşabilmesi için sektörle ilgili gerekli çalışmaların yapıldığını dile getiren Karadayı, kontrolsüz büyümenin önüne geçilmesinin hedeflendiğini söyledi.

“Küçükbaş hayvan sütünün ülke üretimi içindeki payının hızla artırılması planlanıyor”

SÜTEK kontrolünde pazarlanan küçükbaş sütün toplam süt içerisindeki payının yaklaşık yüzde 4 oranında olduğunu belirten Karadayı, hellim ile ilgili uluslararası tescil standartları uyarınca küçükbaş hayvan sütünün ülke üretimi içindeki payının hızla artırılmasının planlandığını kaydetti.

Karadayı, ülke genelinde üretilen küçükbaş hayvan sütünün modernizasyonu ve SÜTEK kontrolünde pazarlanması hususunda çalışmalara devam edildiğini ifade etti.

“Yeşil Hat Tüzüğü çerçevesinde, Avrupa Birliği’ne hellim ihracatını gerçekleştirmeye yönelik hastalıklardan arı çiftliklerinde üretilen AB standartlarındaki fabrikaların hellim proseslerine özel tankerlere sevki için SÜTEK’in donanım ve imkanlarını artırmaktadır” diyen Karadayı, hellim üretiminin tescile uygun yapılması yönünde denetim ve çalışmalara destek verdiklerini kaydetti.

Karadayı, açık olarak imalathanelerde süt taşımanın, soğuk zincir ve soğutulmuş süt ürünlerinin üretiminin artırılması ile ortadan kaldırılmasının planlandığını belirtti.