Kayıplar Komitesi yetkililerinin geçtiğimiz Pazar günü (5 Kasım 2023) Baf’ta Neaboli Üniversitesi tarafından düzenlenen bir panele konuşmacı olarak katıldıkları ve “Kayıpların bulunmasında işbirliğinin önemine” dikkat çektikleri belirtildi.

Kıbrıs Haber Ajansı’nın dağıttığı ve Cyprus Mail’in yayımladığı haberi, okurlarımız için özetle derleyip Türkçeleştirdik. Haber, özetle şöyle:

***  Kayıplar Komitesi’nde Kıbrıslırum toplumu ve Kıbrıslıtürk toplumu temsilcileri olan Leonidas Pandelidis ve Hakkı Müftüzade, Pazar günü kayıp şahısları insani bir konu olarak ele alırken, işbirliğinin öneminin altını çizdiler...

***  Pandelidis ve Müftüzade, Baf’taki Neaboli Üniversitesi’nin “kayıplar” konulu bir günlük seminerinde deneyimlerini aktardılar... Pandelidis, komitenin karşı karşıya bulunduğu zorlukları aktarırken 2006’dan bu yana 1,200 “kayıp” şahıstan geride kalanlara ulaşmış oldukları halde bunlardan bir kısmının henüz kimliklendirilmemiş olduğunu, bazı kemiklerin halen inceleme altında olduğunu belirtti. Pandelidis halen yedi kazı ekibinde her iki toplumdan insanların çalışmakta olduğunu ve tüm Kıbrıs çapında kazıları yürüttüklerini, kayıplarla ilgili gelen bilgiler üzerine kazıları yaptıklarını bildirdi.

***  Pandelidis ayrıca Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis’in bu göreve seçilmesi ardından yaptığı görüşmede, kazı ekiplerinin sayısını ondan istediğinden de söz etti ve Hristodulidis’in geçtiğimiz günlerde Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Kayıplar Komitesi’ne maddi katkılarının arttırılacağını duyurmuş olduğuna da dikkati çekti.

***  Pandelidis, Kayıplar Komitesi’nin karşı karşıya kaldığı zorluklardan da söz ederek işbirliği için büyük bir ihtiyaç olduğunu, işbirliği ve ortak çaba olmaksızın, Kayıplar Komitesi’nin çalışmasının zaten mümkün olamayacağını ifade etti. Pandelidis ayrıca, Kayıplar Komitesi’nin “kayıplar” konusunu, siyasi boyuttan izole etmiş olduğuna da dikkati çekti.

***  Etkinlikte konuşan Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üyesi Hakkı Müftüzade ise “kayıp” yakınlarına seslenerek, Kayıplar Komitesi’nin “kayıp şahısların kalıntılarını bulabilmek için komitenin elinden gelen herşeyi yapacağına” söz verdi. Müftüzade, “Bu hassas insani konuya biz kutsal bir görev olarak bakmaktayız” dedi.

***  Müftüzade, kayıplar konusuyla ilk kez nasıl karşılaştığını da anlatarak şöyle dedi: “Kayıp şahıslar konusuna dair ilk deneyimim 1964 yılında yaşandı, öğretmenimin eşi iki arkadaşıyla birlikte gitmiş olduğu Lefkoşa’dan geri dönmedi...” Kayıplar Komitesi’nin ilk kurulduğu günlere de dikkat çeken Müftüzade, “iki taraf sürekli olarak tali konuları tartışmaktaydılar ve ilerleme kaydedemiyorduk” dedi.

***  “Kayıp şahıslar listesinin oluşturulması için iki liderin 1981’den 1997’ye kadar çalıştıklarını” hatırlatan Müftüzade, “2006 yılında komite işbirliğine girişebildiğimiz iki toplumlu bir kurum rolünü üstlendi” dedi.

***  Hakkı Müftüzade şöyle dedi: “Araştırma görevlileri istihdam ettik, bunlara bir de emekli polis ile tam zamanlı çalışan psikolog dahildir. Araştırmalarımız daha başarılı olmaya başladı. Meslektaşım Sayın Pandelidis ile birlikte, şahitlerle bizzat kendimiz görüşmekteyiz. Yakın geçmişte Girne, Afanya ve Çatoz’da insanlarla görüşmeye gittik. Bir şahidi Çatoz’da iki yere götürdük. Orada bazı kalıntıların bulunabileceği konusunda umutluyduk. Girne’de çok yoğun bir çocuk parkında kazı yaptık, kalıntılar aradık. Ne yazık ki bunları bulamadık. Şahitlerden biri 95 yaşındaydı, belki yaşı nedeniyle kafası karışmıştı...”

***  Müftüzade komitenin hayati bir öneme sahip olduğuna dikkati çekerek, “bizler bu çalışmalarımızla Kıbrıs sorununun genel çözümüne de katkıda bulunmaktayız. Tüm Kıbrıs çapında kalıntıları aramakta olduğumuz kazılar yürütmekteyiz. Ekiplerimiz birlikte çalışıyor, etnisite ya da topluma bakmaksızın birlikte çalışıyorlar ve ortak yaklaşımımızı kanıtlıyorlar... Yakın geçmişte Ermenistan, Azerbaycan, Suriye ve Çin’den delegasyonlar bizi ziyaret ederek deneyimlerimizden yararlanmaya çalıştılar...” dedi.

***  Müftüzade son olarak Pandelidis’le ilişkileri ve işbirliği konusuna da değinerek, “Birbirimize bağlıyız ve başarılı olmak için işbirliği yapmalı, güven tesis etmeliyiz – tüm bunlar çalışmalarımız için çok önemlidir. Bu ruh, Kayıplar Komitesi çalışanlarına da yayılmıştır, onlar da uyum içerisinde çalışıyorlar. Daha fazla “kaybın” kalıntılarını bulmaya yakın olduğumuza inanıyorum. Girne’de ve Kıbrıs’ın kuzeyinde kazılması gereken yerler belirledik ve umarız buralarda “kayıplar”dan geride kalanları  bulacağız. Meslektaşımın da belirttiği gibi konuyu siyasileştirmekten ve birbirimizi suçlamaktan kaçınıyoruz – bu da başarımızın devamı için yaşamsaldır...”

***  Kayıplar Komitesi’nin yakın geçmişe kadar Üçüncü Üyesi olan Paul Henri Arni de seminere uzaktan bağlantıyla katılarak kısa bir konuşma yaptı.

***  Kayıplar Komitesi iki toplum lideri arasında varılan anlaşma sonucunda 1963-64 yıllarındaki iki toplumlu çatışmalarda ve 1974’te “kayıp” edilen 492 Kıbrıslıtürk üle 1,510 Kıbrıslırum’un gömü yerlerinin bulunup kazılması, kimliklendirilmeleri ve kalıntılarının defnedilmek üzere yakınlarına geri verilmesi maksadıyla 1981 yılında kurulmuştu. Kayıplar Komitesi internet sayfasında 26 Ekim 2023 tarihli verilere göre, 1,510 Kıbrıslırum “kayıp”tan 743’ünün kalıntıları bulunup kimliklendirilmiş ve 767’si hala “kayıp”... 492 “kayıp” Kıbrıslıtürk’ten ise 292’sinin kalıntıları bulunup kimliklendirilmiş ve 200’ü hala “kayıp”... Aynı verilere göre bu yıl içerisinde beş “kayıp” şahıstan geride kalanlar kimliklendirilmiş.

(CYPRUS MAIL’de yer alan Kıbrıs Haber Ajansı haberini özetle derleyip Türkçeleştiren: Sevgül Uludağ/YENİDÜZEN).

***  KAYIPLAR KOMİTESİ’NDEN HABERLER... KAYIPLAR KOMİTESİ’NDEN HABERLER...

Kayıplar Komitesi araştırma görevlilerine İrlanda polisi tarafından eğitim verildi...

Kayıplar Komitesi araştırma görevlilerine, İrlanda polisi tarafından eğitim verildiği öğrenildi. Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi’nden aldığımız bilgilere göre İrlanda Cumhuriyeti’nden Milli Polis ve Güvenlik Servisi’nin “Garda Siohana” adı taşıyan Garda Suçları Araştırma Bürosu’yla Kayıplar Komitesi’nin işbirliğinde düzenlenen “Araştırmacı Görüşme Becerileri ve Eğitim Programı”na Kayıplar Komitesi’nden toplam 28 çalışan katıldı.

Araştırma ve sorgulama teknikleri üzerine planlama, hazırlık, sorgulama, raporlama, tanık gönüllülüğü ve travmaları, hafıza ve konuya hakimiyetleri üzerine verilen eğitim programı 25 Ekim-1 Kasım 2023 tarihleri arasında gerçekleştirildi.

Eğitim programına tüm araştırmacılar, kazı koordinatörleri ve yardımcıları ile iki ekip lideri olmak üzere Kayıplar Komitesi’nin toplam 28 çalışanı katıldı. Eğitim, Lefkoşa’da ara bölgede, Lefkoşa Uluslararası Havaalanı yakınındaki Kayıplar Komitesi laboratuvarında gerçekleştirildi.

İRLANDA’NIN KATKISI...

İrlanda Cumhuriyeti, Kıbrıs’taki barış çabalarına en başından beridir katkıda bulunuyor. Birleşmiş Milletler Barış Gücü Günü’nde Kıbrıs’taki İrlanda Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada şöyle denilmişti:

“Birleşmiş Milletler Barış Gücü Günü’nde İrlanda, onlarca yıldır hiç kesintiye uğramamış olan İrlanda’nın BM Barış Gücü’ne katkısından gurur duyuyor. 1958 yılından beridir İrlanda’nın BM Barış Gücü’ndeki görevlileri, dünyada 20’den fazla BM Barış Gücü misyonuna katılmış ve 70 bin bireysel turu tamamlamıştır. İrlanda’dan BM Barış Gücü’ne ilk askerler 1964 yılında katılmışlar ve BM Barış Gücü polisine katılımları da bugüne dek geneleksel biçimde devam etmektedir. BM Barış Gücü’nde polisin özgün bir rolü vardır. Biz polisimize “An Garda Siohana” diyoruz, bunun manası da “Barışın gardiyanları”dır. İrlanda, gerek Kıbrıs’taki şimdiki görevimizde, gerekse 1989’dan itibaren Namibya’daki BM görevine 900’den fazla polis göndererek katkıda bulunmuştur. Kıbrıs’ta halen “An Garda Siohana”1 yani “Barışın Gardiyanları”ndan 12 üye görev yapıyor ve polis kadınlar ve polis erkekler arasında tam olarak eşit temsiliyet mevcuttur. İrlanda, BM Barış Gücü’nde kadınların sayısını arttırmaya yönelik BM çabalarını tümüyle desteklemektedir. Bugüne kadar BM Barış Gücü görev turlarında 1,363 tur kadınlar tarafından tamamlanmıştır ancak yapısal ve kurumsal değişikliklere de ihtiyaç vardır...”

BM Barışı Koruma Operasyonları Genel Sekreter Yardımcısı Lacroix’dan Kayıplar Komitesi’ne ziyaret...

Birleşmiş Milletler Barışı Koruma Operasyonlarından Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Jean-Pierre Lacroix 3 Kasım 2023’te, Kayıp Şahıslar Komitesi'ni (CMP) ziyaret etti.

Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üyesi Hakkı Müftüzade, Kıbrıslırum Üyesi Leonidas Pandelidis ve Üçüncü Üye görevini halen vekaleten yürütmekte olan Üçüncü Üye Daimi Sekreteri Bruce Koepke, Lacroix’ya Komite’nin iki toplumlu faaliyetleri hakkında bilgi verdi ve Birleşmiş Milletler’in Kayıplar Komitesi’nin insani çalışmalarına devam eden desteği için şükranlarını iletti.

Kayıplar Komitesi tarafından yapılan açıklamaya göre, Jean-Pierre Lacroix’ya BM Barışı Koruma Operasyonları Avrupa ve Orta Asya Bölümü Direktörü Kayoko Gotoh da eşlik etti.

“Kayıp Şahıslar Komitesi’ne Türkiye Cumhuriyeti’nden 100 bin dolar bağış...”

Türkiye Cumhuriyeti’nin dün, Kayıplar Komitesi çalışmalarında kullanılmak maksadıyla, 100 bin dolarlık bir bağış yaptığı bildirildi. Kayıplar Komitesi tarafından yayımlanan basın bildirisinde şöyle denildi:

“Kayıp Şahıslar Komitesi'nin (KŞK) Kıbrıslıtürk Üyesi Hakkı Müftüzade, 100,000 ABD Doları (94,000 Avro) tutarındaki cömert bağışı için Türkiye'ye en içten teşekkürlerini sunar. Bu bağışla birlikte Türkiye'nin KŞK'ya son on üç yılda yaptığı mali yardım toplam 1,363,000 Avro'ya ulaşmıştır.

KŞK 1981 yılında Birleşmiş Milletler himayesinde Kıbrıslırum ve Kıbrıslıtürk liderler arasında varılan bir anlaşma ile kurulmuştur. Kıbrıs'taki Kayıp Şahısların Mezardan Çıkarılması, Kimliklerinin Tespiti ve Kalıntılarının İadesine ilişkin KŞK Projesi 2006 yılında faaliyete geçmiştir ve Avrupa Birliği tarafından ortak finanse edilmektedir.

2023’te bu fonlar, uzun yıllardır aileleri etkileyen bilinmezlik durumunun sona erdirilmesini amaçlamakta olan Kıbrıs'taki Kayıp Şahıslar Komitesi’nin Genel Kazı, Kimlik Tespiti ve Kayıp Şahısların Kalıntılarının İadesi Projesini destekleyecektir.

Şimdiye kadar her iki Kıbrıs toplumundan 1.034 kayıp kişinin kimliği tespit edildi ve onurlu bir cenaze töreni için ailelerine iade edildi.

KŞK, ilgili ailelerin acılarını hafifleten iki toplumlu projesini uygulamak için bağışçı desteğine güveniyor.”