İktisatbank Genel Müdür Yardımcısı Tayfun Balıkcı, bir krediye kefil olurken nelere dikkat edilmesi gerektiğini, ‘kefil’ sıfatının neler içerdiğini ve olası sorunlar karşısında nasıl davranılması gerektiği konusunda açıklamalarda bulundu.

Balıkcı, kefil olmanın, kendi adınıza kredi çekmeye benzediğini vurgulayarak, ‘kefil olduğunuz borcun ödenmemesi durumunda sizin tarafınızdan ödenebilir bir borç olmalıdır’ şeklinde konuştu. ‘Bu borcu hem taksitli olarak hem de gerektiğinde tümünü ödeyebilecek finansal gücünüz olup olmadığını mutlaka iyi düşünün’ diyen Balıkcı, imzalanacak her türlü borç senedi ve sözleşmenin imzalanmadan önce mutlaka okunması gerektiğine dikkat çekti

İşte Tayfun Balıkcı ile yapılan röportaj:

Kefil olmak ne demek?

Bir yakını tarafından aranıp da bir krediye kefil olması istenmeyen kişi yok gibidir. Hepimiz günlük hayatta karşılaştığı bu tip talepler karşısında zor duruma düşeriz. Çünkü aradaki ikili ilişki bozulmasın diye evet demek zorunda hissederiz ama bir yandan da bizimle ilgisi olmayan bir iş için hiç yoktan bir borç ilişkisinin ortasında buluruz kendimizi. Bir krediye kefil olmak demek borçlu borcunu ödemediği zaman bütün sorumluluğu üzerine almak demektir.

Bir krediye kefil olmak kötü bir şey mi?

Kefil olmak kötü bir şey değil. Bankalar finansal sistemde fon fazlası olan tasarruf sahiplerinden borç alırlar. Bildiğiniz gibi biz buna mevduat diyoruz. Sonra bu kaynağı ihtiyaç duyan kişi ya da kuruluşlara kredi olarak satarız. Çevrenizde gördüğünüz işyerleri, evler, arabalar, işletmeler vs hemen her şey için gerekli kaynak finansal sistem içindeki bu temel işleyiş ile aktarılır. Özetle sistemde dolaşan paranın, alınan ve verilen borçların büyük kısmı aslında halkın parasıdır. Borç olarak ödünç aldığınız halkın tasarruflarını ihtiyaç duyan taraflara kredi olarak verirken sağlam teminatlar edinmek, ödenmeme riskine karşı ilave güvenceler almak zorundasınız.  Bu nedenle bankalar müşterilerine sağladıkları kredilerde kredinin geri dönmeme riskine karşı kefil istemek dahil çeşitli teminatlar ararlar. Ancak finansal okur yazar değilseniz, kefalete ilişkin yeterli bilginiz yok ise kefil olmak sizin için büyük bir kabusa dönüşebilir. Biz bankacılar hemen her gün borçlarını ödemeyen asıl borçlular yüzünden mağduriyet yaşayan kefiller ile karşılaşıyoruz. İyi niyet ile başlayan bu borç-alacak ilişkisi kefil sıfatıyla kredinin borçlusu durumuna düşen çok sayıda insanın hayatını maalesef kabusa çeviriyor.  

Bir krediye kefil olmakla hangi yükümlülükleri üstlenmiş oluyoruz?

Bir krediye kefil olduysanız, borcun ödenmemesi durumunda siz de borcunu ödememiş durumuna düşersiniz. Borçlunun ödeme yapmak istememesi halinde onun yerine siz ödeme yapmayı kabul etmiş olursunuz. Hatta ilerleyen aşamalarda Banka esas borçluyu ya da sizi yasal takibe alabilir.   Kefil olduğunuz bir kredi TGA’ya düşerse yani sorunlu bir kredi haline dönüşürse bu borç bitene kadar Merkez Bankası raporlarında gecikmede krediniz var görünür. Bu durumda size ait olmayan bu gecikme nedeni ile siciliniz bozulur ve sizin kendi kredi ihtiyacınız olması durumunda bankanız olumsuz cevap verebilir.

Kefalet ne zaman başlar ve ne zaman biter?

Borç senedine kefil sıfatıyla imza attığınız zaman kefilliğiniz başlar. KKTC Sözleşmeler Yasası Madde 86’ya göre Söleşmelerde kefilin yükümlülüğü esas borçlunun yükümlülüğü ile birlikte sürer ve birlikte sona erer.

Diyelim ki  kefil olduğumuz bir sözleşmede bazı şartlar sonradan değişti. Gene sorumlu olur muyuz?

Kefilin onayı alınmadan sonradan sözleşme şartlarında değişiklik yapılırsa, değişiklikten sonraki işlemler kefili bağlamaz. Mutlaka sözleşme şartları değişirse kefilin de haberi olmalı ve muvafakatı alınmalı. Ancak kefilin, onayı alınmadan yapılan değişiklikten önce oluşan tüm borç için kefilin kefaletinin devam etmekte olduğunun da altının çizilmesi gerekir.

Diyelim ki üç kişi aynı krediye kefil olduk. Sorumluluğumuz ne kadar?

Bir kredide birden fazla kredi olsa bile her bir kefil borcun tamamından tek başına sorumludur. Yani üç kişi aynı krediye kefil olduysa 1/3 oranında sorumludur şeklinde düşünmek doğru değildir.

Kefil olmadan önce nelere dikkat etmeliyiz?

Her şeyden önce kefil olmak kendi adınıza kredi çekmeye benzer. Kefil olduğunuz borcun ödenmemesi durumunda sizin tarafınızdan ödenebilir bir borç olmalıdır. Bu borcu hem taksitli olarak hem de gerektiğinde tümünü ödeyebilecek finansal gücünüz olup olmadığını mutlaka iyi düşünün. Kime kefil olduğunuzdan emin olun, harcama ve ödeme alışkanlıklarını bilmediğiniz, bu borcu ödeyeceğinden emin olmadığınız ya da borcu ödeyecek etik değerlere sahip olmadığını düşündüğünüz kişilere kefil olmayın. Kefil olmaya karar verdiyseniz borcun ve taksitlerin ödenip ödenmediğinden emin olun ve krediyi yakın takip edin. Krediye kefil olmak yanlış bir hareket değildir. Ancak riskli olduğu için neye, kime kefil olduğunuzdan emin olmak zorundasınız. Kefil olacağınız kişiye güveniyorsanız sizi zor durumda bırakmayacağına eminseniz sizi hayal kırıklığına uğratacak bir durumla karşılaşmazsınız. Ancak kefil olmak istemediğiniz tüm durumlarda hayır demeyi de bilmeniz gerekiyor. Ayrıca neye kefil olduğunuza ilişkin tam bilgi sahibi olduğunuzdan emin olmak için imzalayacağınız her türlü borç senedi ve sözleşmeyi imzalamadan önce mutlaka okuyun ve detaylı bilgi edinin.