Bazı noktalarda kaldırımdaki tekerlekli sandalye ile engelli geçişleri ve bebek arabası geçişlerini tıkadığı için bazı noktalarda ise ‘şehir estetiğini bozduğu’ eleştirileri yapılırken Kent Güvenlik Sistemi Kurulu Başkanı İrfan Tansel Demir, kurulan mekanizma ve kameralarla ilgili vatandaşın merakını giderecek açıklamalarda bulundu: "Şikayetleri dikkate alıyoruz, uygunsuz kurulumlar iptal edilerek değiştiriliyor"

Fehime ALASYA

Lefkoşa ve Girne’de devreye girecek olan toplam 892 MOBESE kamerasının kurulumunda süreç ilerledi.  Direk kurulumun %55’i tamamlandı, kontrol mekanizmasının büyük bir bölümü bitti, henüz kurulmuş veya çalışır durumda olan kamera bulunmuyor ancak kameraların üzerine takılacağı direklere tepki var.

Ulaşımı aksatan veya şikayet edilen noktaların yeniden değerlendirmeye alındığını ifade eden Kent Güvenlik Sistemi Kurulu Başkanı İrfan Tansel Demir, şikayetleri dikkate aldıklarını, uygunsuz kurulumların iptal edilerek yerleriyle değiştirildiğini kaydetti.  Estetik olarak ise kötü olan yerlerde daha farklı çalışmalar yapılacağını dile getiren Demir, bazı yerlere mecbur kalındığı için bu metal direklerin kullanıldığını ifade etti.

Lefkoşa’nın birçok noktasında kurulumu yapılan bazı MOBESE direklerinin sadece yaya geçişine izin verdiği gözlemleniyor.

Bedreddin Demirel Caddesi’ndeki MOBESE direğinin kurulumu kaldırımın tam ortasına yapılırken, iki yayanın yan yana geçişine dahi engel oluyor.

Halk arasında ‘MOBESE’ olarak bilinen Kent Güvenlik Yönetim Sistemi’nin ‘canlı görüntüleme’ ve ‘araç plaka tanıma kamerası’ olarak iki çeşit olduğunu dile getiren Demir, buna göre de kurulum direklerinin ikiye ayrıldığını anlattı.

Düz-tek boy olup normal elektrik direği gibi görülen ve ‘L’ şeklinde olan iki çeşit demir direklerin kurulumunun yüzde 55 tamamlandığını dile getiren Demir, Polis Genel Müdürlüğü’ndeki (PGM) kontrol mekanizmasının ise büyük ölçüde bitmeye yakın olduğunu dile getirdi.

Umumi alanları çekecek olan görüntülerin PGM bünyesindeki kontrol mekanizmasından takip edileceğini ifade eden Demir, ‘Mahkeme emri’ olmadığı müddetçe görüntülerin hiçbir şekilde dışa verilmeyeceğini kaydetti.

 MOBESE’lere ilişkin öne çıkan bazı detaylar:

• Kameralar, Polis Genel Müdürlüğü bünyesindeki kontrol mekanizmasından takip edilecekler,
• ‘Mahkeme emri’ olmadığı müddetçe görüntüler hiçbir şekilde dışa verilmeyecek,
• Direk kurulumun %55’i tamamlandı, kontrol mekanizmasının büyük bir bölümü bitti, henüz kurulmuş veya çalışır durumda olan kamera bulunmuyor,
• Lefkoşa’da 172 tane görüntüleme ve araç plaka tanıma kamerası ile 466 da canlı görüntüleme kamerası olmak üzere toplam 638 kamera, Girne’de ise 180 tane canlı görüntüleme, 74 de görüntüleme ve araç plaka tanıma kamerası olmak üzere toplam 254 kamera olacak,
• Kamera kayıtları gerek olmadığı sürece 3 ay içinde silinecek,
• Görüntülerin dışarıya sızdırılması durumunda Kent Güvenlik Yönetimi Sistemi Yasasında 6 yıla kadar hapislik cezası yer alıyor,
• Sistemin kurulumu Türkiye’nin ASELSAN firması tarafından yürütülüyor.

Toplam 892 kamera

Lefkoşa ve Girne’de toplam 892 tane görüntüleme ve araç plaka tanıma kamerası ile canlı görüntüleme kamerası yer alacak.

Lefkoşa’da 638 adet, Girne’de ise 254 kamera olacağını ifade eden Demir, Lefkoşa’da 172 tane görüntüleme ve araç plaka tanıma kamerası, 466 tane de canlı görüntüleme kamerası olacağını anlatan Demir, Girne’de ise 180 tane canlı görüntüleme, 74 tane de görüntüleme ve araç plaka tanıma kamerası olacağını anlattı.

Söz konusu sistemin montaj çalışmalarının devam ettiğini belirten Demir, bunların ne zaman devreye gireceğine ilişkin bir net tarih bulunmadığını dile getirdi. “Altyapı çalışmaları %55 tamamlandı. Kurulumlar devam ediyor” diyen Demir, henüz kurulmuş veya çalışır kamera olmadığını kaydetti.

“Bir şekilde kamufle edilecektir”

Kameraların bazı noktalarda ‘şehir estetiğini bozduğu’ bazı noktalarda ise özellikle de kaldırımlarda tekerlekli sandalye ile engelli geçişleri ve bebek arabası geçişlerini tıkadığı için aksattığı için tepkilerini de değerlendiren Demir, şöyle devam etti:

“Bize bu yönde ulaşan şikâyetler oluyor. Bunlarla ilgili yasa tahtında itiraz kurulumuz var. Şikâyetleri dikkate alıyoruz. Uygunsuz kurulumlar iptal edilerek yerleri değiştiriliyor. Estetik olarak ise kötü olan yerlerde daha farklı çalışmalar yapılacak. Bazı yerlere de mecburen bunları kullanıyoruz. Bir şekilde kamufle edilecektir diye düşünüyorum.” dedi.

Proje ‘hibe’ ile yürütülüyor, kurulumu TC firmasından

Sistemin kurulumunun Türkiye’nin ASELSAN firması tarafından yürütüldüğünü dile getiren Demir, Maliyetine ilişkin açıklama yapmadı. Demir, konuya ilişkin “Hibe proje olduğu için bizimle ilgilisi yok, TC ASLESAN firması Kurulumu yapıyor.” dedi. 

Bilgilerin muhafaza ve kontrolü PGM’de olacak

Kameralara kaydedilecek olan bilgilerin muhafazası ve kontrolü ile ilgili de bilgi aktaran Demir, “Kamera kayıtları gerek olmadığı sürece 3 ay içinde silinecek, bu kayıtların muhafazası, gerekli izinlere tabi olarak dışa verilmesi gibi konular ise PGM tarafından yönetilecek. Özel hayatın gizliliği esasıyla korunacak dışarıdan erişim ise sadece mahkeme kararı ile olacak.

6 yıla kadar hapislik cezası var

Öte yandan görüntülerin dışarıya sızdırılması durumunda 2018 yılında oy birliği ile geçen Kent Güvenlik Yönetimi Sistemi Yasasında 6 yıla kadar hapisliği olduğu dikkat çekti.

Yasanın ‘suç ve cezalar’ kısmında yer alan dördüncü maddede “Bu Yasanın 12’nci maddesine aykırı olarak, bilişim verilerini korumayan veya güvenli şekilde saklamayan bir kişi suç işlemiş olur ve mahkumiyeti halinde yürürlükteki aylık asgari ücretin otuz katına kadar para cezasına veya altı yıla kadar hapis cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir.” İfadeleri yer aldı.

“Suçların takibi, tespiti ve caydırıcılığı açısından elzem ve önemli bir konu”

Projenin Polis Genel Müdürlüğü’nün ihtiyaçları doğrultusunda yapıldığını dile getiren Demir, “Bu sistemler tüm dünyada mevcut. Suçların takibi, tespiti ve caydırıcılığı açısından elzem ve önemli bir konudur. Bu halkın daha güvenli ortamlarda rahat olması için gereken teknolojik bir yatırımdır.” dedi.

11 Temmuz’da kurulum çalışmalarına başlanmıştı

Kent Güvenlik Yönetimi Sistemi Yasası dört tüzüğü ile birlikte 8 Ekim 2018 tarihinde oy birliği ile Meclisten geçti.

Kent Güvenlik Sistemi için 20 Ekim 2016 tarihinde KKTC ile TC arasında projenin hibesi amacıyla imzalanan protokol sonrası 8 Ocak 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiş, 8 Ekim 2018 tarihinde oy birliği ile Meclisten geçmişti. ‘Kent Güvenlik Yönetim Sistemi Yasası’ ardından, 11 Temmuz 2019 tarihi itibariyle kurulum çalışmalarına başlanmıştı.

Kurul üyeleri

Başbakanlığın Müdür düzeyinde temsilcisi, İrfan Tansel Demir Başkanlığındaki Kent Güvenlik Sistemleri Kurulu’nun 10 üyeden oluştuğu ifade edilirken, bunların şu üyelerden oluştuğu belirtiliyor:

İçişleriyle Görevli Bakanlığın Müdür düzeyinde temsilcisi Mazlum Kortaş, Ulaştırma İşleriyle Görevli Bakanlığın Müdür düzeyinde temsilcisi Eniz Elagöz, Polis Genel Müdürlüğü temsilcisi Erdal Şanlıdağ, Trafikten sorumlu Daire Müdürü Ahmet Aydın, İlgili ilçenin Polis Müdürü veya temsilcisi, İlgili İlçenin Kaymakamlık temsilcisi, İlgili Belediyenin Müdürü,  İlgili İlçenin Mahalli Baro temsilcisi ve Şehir Plancıları Odası temsilcisi olduğu kaydedildi.