Zekai Altan

Kıbrıs mutfağı asırlar boyunca tarihsel süreç içerisinde oluşan bir kültürdür. Bir ülkenin özgün değerlerini, yaşam standardını ve biçimini, geleneklerini, üretimini ve en önemlisi kendine özgü yaşam biçimini belirleyen bir kültürdür. Bir ülkenin kültürü yok olduğu zaman o ülkenin kimliği de yok olur. Mutfağın her lokmasında bir emek, bir yaşam ve bir üretim ile gelenekler yaşar. Hiçbir zaman bir yemek bir tariften veya diğer adı ile reçeteden ibaret değildir. Özellikle otantik ve geleneksel halk mutfağı bunun en somut göstergesidir. Eğer ki, mutfağın otantik yapısına yapılacak bir müdahale o kültürün tamamen yok olmasına neden olur. Çünkü otantik veya geleneksel mutfaklarda üretim ilişkileri temel unsurdur. Ve ülke mutfaklarında o ülkenin üretimi ile gelişmişliğini ölçebilir ve görebilirsiniz. Hiçbir zaman bir ülke mutfağı ve kültürü başka bir ülkenin mutfağı ile aynı olamaz. Ciddi benzerlikler taşıyabilir. Bu da etkileşimler ile ortaya çıkan bir sonuçtur. Kıbrıs kendine özgü bir Ada mutfak kültürüne sahiptir. Ve Ada’nın bütününde de benzer bir yapıya sahip değildir. Tam aksine aynı mutfak kültürüne sahiptir. Aynı gökyüzü ve aynı iklim koşulları ile  aynı üretim ilişkileri içerisinde ve hatta damak tadına kadar. Acılıyı hiç sevmez Ada halkı. Kıbrıs’ta Ada mutfağında ayrılan noktalar teolojik açıdan değerlendirilebilir. Bunun dışında değerlendirilmesi olası değildir. Eğer ki bu mutfak kültürünü şovenizm gibi anlayışlar ile değerlendirecek olursanız o zaman da asimilasyon ile sonuçlandırmış olursunuz. İşte bu konuda Eco/Agro Nitovikla’da Kıbrıs mutfağı ve kültürü eğitim programları yoğun bir biçimde sürdürülmektedir. Geleneği, tarihi ve kültürü ile.

KIBRIS KÜLTÜRÜ PROJESİ

Eco-Agro Nitovikla’da eco/agro turizm prensip ve ilkelerine bağlı olarak Kıbrıs kültürü, doğa ve çevre konularında sürdürülebilir işletmecilik anlayışı ile geçen yıl İlk okul öğrencilerine yönelik başlatılan projede 2700 öğrencimiz Kıbrıs Mutfağı, ekolojisi ve kültürüne yönelik eğitim aldı. En büyük katkıyı Şener Elcil ile yürütme kurulu olarak KTÖS, Turizm ve Çevre Bakanı Fikri Ataoğlu ile Mehmetçik Belediye Başkanı Cemil Sarıçizmeli verdi.   Ve ‘Kıbrıs Mutfağı ve kültürünü öğreniyorum’ eğitim programı çok yoğun bir biçimde devam ediyor. Bu programın katılımcılarının kahramanları aydın yurtsever okul müdür ve öğretmenleri ile velilerdir. Bu programın temel sloganı Şener Elcil hocamızın dediği gibi “ezberciliğ kırmak”tır.

KIBRIS MUTFAĞI

Öğrenciler yarım gün içerisinde unutulmuş Kıbrıs mutfağını uygulamalı olarak öğreniyorlar ve çevre-doğa ilişkisini kurarak farkındalığı yaratıyorlar.  Kıbrıs kimliği sembolü olarak mandilayar başa bağlandıktan sonra zeytin ağacı öyküsü ve ürünlerine kadar verilen eğitimlere ilave olarak Harnıp öyküsü ve kültürü de ayrıca uygulamalı olarak verilmektedir. Her öğrenci Kıbrıs çörek ekmeğini yaparak öğreniyorlar. Sonra da yaptıkları ekmeklerini evlerine götürüyorlar. El makarnasını çöpte yapıyorlar. Gullurugya, yapılış yöntem ve şekillerini öğrendikleri gibi kullanılan isimleri de öğreniyorlar. Dribidez veya delikli bitta. Baf yöresi mutfağı. Taş üzerinde yapıyorlar ve sonra da betmez ile tadıyorlar. Formada Kıbrıs keyiği. Unutulan çok lezzetli ve aynı zamanda da Kıbrıs kültüründe yılbaşı eğlencesi olan içerisinde madeni paranın saklandığı bir tatlımız.  Formada Kıbrıs keyiğini yapıyorlar ve sonra öğle mönüsünde tadıyorlar. Forma’da keyk içerisine konan parayı bulan çocuklarımız da kral ve kraliçe seçilerek eğitime ayrı bir renk katıyorlar.  Eski geleneklere bağlı kalarak Dibek kahvesi ve el değirmeni yani şeromillo çevirerek buğday öğüterek un çıkarıyorlar. Kıbrıs mutfağında Kıbrıs insanının üretken bir toplum ve ürettiğini tüketen bir toplum olduğunu yaşayarak ve yaparak öğreniyorlar. İslim. Hepimizin hayatında hep vardı. Ve islimin de yakılmasından kullanımına kadar ayrıca öğreniyorlar. Ve günün sonunda da Kıbrıs kültürü ve mutfağına yönelik aldıkları bu eğitim İngilizce bir belge ile taçlandırılıyor. Ayrıca tarafımdan yazılan Kıbrıs Mutfağını ve Kültürünü Öğreniyorum kitabı da özetlenerek KTÖS tarafından basılarak öğrencilerimize ücretsiz olarak dağıtılıyor. Eğitime katılan çocuklarımızın o heyecanını, coşkusunu kültürü öğrenme istek ve arzularına tanık olmak gerekir. İşte bu proje ile yüzlerce binlerce çocuğumuz bu kültürün farkına vardı ve varacaklardır. Amaç,  Kıbrıs Mutfağı ve Kültürü elçilerini yaratmak. Nitovikla Eco-agro işletmesi Kıbrıs mutfağı ve kültürünü inanarak yürütme kararlılığındadır. Bu modelin gereğini ve misyonunu sürdürmeye devam edecektir. Hedef tüm okullarımızın yılda bir gün Kıbrıs Mutfağını ve kültürünü öğrenmek için bu eğitimi almalarını sağlamak. Bu projenin bir eğitim politikasına dönüştürülmesi gerektiği için gerekli çabalar verilmektedir. Bu projenin en büyük ve en önde gelen destekçisi de KTÖS’tür. Kıbrıs mutfağı lezzetlerini ve kültürünü her türlü engele ve duyarsızlığa rağmen birlikte yaşatmak, sürdürmek ve geliştirme hedeflerini ortaya koyduk.