Hafızamızın bir yerinde kalsın!

Zekai Altan

Kıbrıs ev yapımı şarap: Kıbrıs’ta üretilen siyah üzümlerden olup evlerde eski yöntemlerle yapılmaktadır.

Kıbrıs çerezleri: Kıbrıs çerezleri içerisinde yaklaşık yüzyıl öncesi Kıbrıs’taki fakirlik ve yokluktan dolayı hazırlanan çerezler aynı zamanda yemiş olarak da yenmekte idi. Hem yemiş hem de içki mezesi olarak kullanılırdı. Nohut, kuru bakla, mercimek, gannavuri, havetta ve şinno diğer adı ile çitlembit familyasında,

Sabsişa out: Sabsişa out Karpaz Yarımadasında Kaleburnu, Büyükkonuk ve yüksek yerlerde yetişen bir bitki. Tülğmbe ailesinden. Oragano olarak da bilinir. Eski dönemlerde mandra ve geniş toprak bahçe süpürülmesi için yapılırdı. Çiçeğinden de çay olarak yapılıp içiliridi. Özellikle çok eski dönemlerde alçı ile sıvanan evlerde parfüm kokusu verilmesi için alçılı suyun içerisine sabsişa çalısı batırılarak duvara sürülürdü. Ve böylece duvalard uzun bir sure sabsişa kokulu kalırdı.

Köy ekmeği günlük; Taş veya çamurdan yapılmış odun fırınlarında pişiriir. Sısamlısı, zeytinlisi, hellimlisi ve otlusu yanında sütlü ve nohutlusu da yapılırdı.

Evdim usulü yoğurtlu kadın parmağı; Çok eski Baf yöresine ait bir börek çeşididir. Hamur viçerisine kıyma, maydanıoz ve tuz kanularak yapılmaktadır. Üzerine de yoğurt. Yaklaşık 40-50 yıldır unutulan bir börektir.

Gabbar: Yaz mevsiminde bulunan bir bitkidir. Çiçeğinden, üzerindeki salatalıktan ve yaprağından sirkeye kurularak turşusu yapılır. 

Girdama turşusu; Genellikle çok az bölgede deniz kebnarında kayalık alanlarda bulunur. Çok nefis bir turşudur.

Peksemetli tahın; Çok eski bir Kıbrıs mezesidir. Fırında hazırlanmış peksemetler elle ufalandıktan sonra hazırlanmış tahın içerisine karıştıralarak hazırlanır,

Tahınlı patlıcan; Genellikle mangal ateşinde kızartılan köz patlıcanların kızarmış iç kısımları alındıktan sonra tahın, sarmısak ve tuz ile dövülüp hazırlanır, Larnaka (İskele) bölgesine ait bir mezesir. Yemek olarak yenebilir.

Süzme yoğurt; Suyu alınmış yoğurdun hazırlanmış şeklidir,

El makarnası; Çok eskilerden kalma bir hamur yemeği. Hamurun elle açılması sonrası hamur içerisine konan bir çöp ile yuvarlanarak ve inceltilerek açıldıktan sonra kurutulup yenir. Üzerine de domates salçalı kaynanmış veya kızartılmış tavuk ile servis edilerek yenir. Kıbrıs mutfağının en eski hamur yemeklerinden biridir.

Çakızdes; Kıbrıs mutfağında sirkenin yerine suya urulmuş tek turşudur. Kolyandro, sarmısak ve zeytinyağı ile birlikte servis edilir. Zeytin gibi yenir.

Hellim böreği; Hamur içerisine rendelenmiş olarak konan hellim saçta yağlı veya yağsız olarak hazırlanır,

Avgalio Böreği (Hellim Köftesi); Kıbrıs’ta unutulan bir börek çeşididir. Hellim ve kuru üzüm ile birlikte yapılır. Avgalio yani Kurtuluş bölgesine aittir.

Bumbar; Kuzu barsağından yapılan ve içerisine pirinç ve kıyma ile yapılır. Türkiye’de bumbar, kumbar ve mumbar adı ile de bilinmektedir. Kahramanmaraş ve Adana bölgelerinde,

Dribidez bittası (Delikli bitta); Baf bölgesine ait bir bittadır. Mayalı hamur kullanılır. Taşı da özeldir. Sünger gibi olur. Bal be betmez ile de yenir.

Hırsız Kebabı; Hırsız kebabı adı gibi hırsızlık sonrası hazırlanan bir kebaptı. Hayvanı çalan hırsızlar ovada uygun bir yere çukur açarak hayvanın derisi, toprak, şinya ve harup dallarını birlikte kullanarak parçalanmış hayvanı bu yöntemle pişiriyorlardı. Pişme süresi 2-4 saat arası.

Samsı tatlısı; hamur ile badem ve şerbet ile hazırlanan bir tatlı. Panayırlarda oldukça sık yenirdi.