Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği, ilaç ihalesinin bir gün kala iptal edilmesini eleştirerek, nedeni sordu.

Birlik, sektörün ve dolaylı olarak vatandaşın ilaca erişiminde yaşadığı sıkıntılar ortadayken daha da çıkmaza sürüklemenin hiç bir mantıklı açıklamasının olmadığını belirtti.

Eczacılar Birliği’nden yapılan açıklamada, Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Dairesi tarafından düzenlenen ve 13 Kasım 2024 kapanış tarihli ilaç ihalesinin hiçbir sebep verilmeksizin Merkezi İhale Komisyonu Başkanlığı’nın resmi internet sitesinde 11 Kasım’da yayımlanan, “İhale makamının isteği üzerine iptal edilmiştir. Tüm katılımcılara duyurulur.” duyurusunun gerekçeleriyle ilgili sorular yöneltti.

İhaleye bir gün kala, ihale bedeli hali hazırda kamu tarafından bloke edilmişken, herhangi bir sebep gözetmeksizin ilgili ihalenin neden iptal edildiğini soran Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği, açıklamasında “İhale iptalinin gerekçesi tüm şeffaflığıyla ecza depolarımıza açıklanacak mı? Talep edilen ilaç miktarlarının karşılığı 400 Milyon TL civarlarındayken, neden ihale bedeli 52.380.95 TL + KDV olarak bloke edildi ve ardından ihalenin iptali gerçekleştirildi?” ifadelerine yer verdi.

 “İhale şartnamesini eksiksiz yerine getiren ecza depolarımızın zararları karşılanacak mı?”

Gerekçenin ihale şartnamesine katılan ecza depolarına yasal dayanağıyla yazılı olarak ne zaman iletileceğini soran Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği, açıklamasına şöyle devam etti:

“İhale şartnamesini eksiksiz yerine getiren ecza depolarımızın zararları karşılanacak mı? Gerekçesi açıklanmadan iptal edilen ve ilgili ihaleye katılan ecza depolarımızın, yurt dışından ilaç temini sağladıkları firmalara karşı ihaleden dolayı zedelenen güvenlerini kim ve nasıl telafi edecek? Ciddi meblağlar borçlanarak ihalelere katılmalarına ve geri ödemelerini aylar sonra almalarına rağmen, bu olay sonucunda ilaç temininde yaşanacak olan aksaklıkları hiç mi düşünmediniz? İlgili ihale iptali sonucunda ihtiyaç duyulan ilaçlar nereden ve nasıl temin edilecektir?”

Açıklama, “Resmi makamlarca yapılan açıklamalara göre, ilgili ihale ilaçları Türkiye’den hibe olarak ülkemize gelecektir. Peki şimdi soruyoruz, neden bu açıklama ihale iptali öncesi veyahut esnasında yapılmadı? Yine resmi makamlarca yapılan açıklamada, ‘Hibe ilaçlar dışında kalan ihtiyaçlar yerel ilaç depolarından temin edilecektir.” denildi ve ülkede ecza deposu sektöründe bini aşkın emekçi ve ailelerinin evlerine ekmek götürdüğüne dikkat çekildi.

İlaç ve ecza sektörüyle ilgili ‘ansızın’ alınan kararların asla planlı kararlar olamayacağına vurgu yapılan açıklamada, “Planlı alınan bir karar varsa, neden ihaleye çıktınız? Eğer planlı bir karar varsa ve sizler bunu bilerek ihaleye çıktıysanız, yönetim beceriksizliği ve yanlış uygulamalarınız sonucunda ülke ilaç sektöründe yeni bir kriz yarattığınızın farkında mısınız? Son 3 aydır her sene olduğu gibi Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği olarak, ‘Piyasada ilaç yok, önlem alın, çözüm bulun’ derken neden hibe ilaç talebini gerçek kriz zamanında yapmadınız? Neden ihalenin son günü ihaleyi iptal ederek, ihale iptal tarihinden 2 gün sonra açıklama yaptınız?” şeklindeki ifadelere yer verildi.

“Neden Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği’ne danışılmadı”

Ülkede İlaç Takip Sistemi (İTS) yokken, hibe olarak temin edilecek olan ilaçların Son Kullanım Tarihi (SKT), ihale şartnamelerindeki titizlikle mi geleceğini soran Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği, açıklamasında İhale Şartnamesi’ndeki ilgili maddeye değindi.

İlaç ihalelerinde yer alan kurallar hibeyle gelecek olan ilaçlar için geçerli değilse ve İTS olmadığından dolayı tarihi geçip imhaya gönderilmek zorunda kalınırsa, bunun sorumlusunun kimler olacağını soran Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği, açıklamasında “Hibe olarak temin edeceğiniz, yani herhangi bir bedel ödenmeden alınacak olan ilaçları İlaç ve Eczacılık Dairesi, sağlık ocağı vb. gibi yerlerden vatandaşa bu ilaçları ücretsiz vereceksiniz değil mi? Eğer ücretsiz verecekseniz bunun takibini nasıl yapacaksınız? Ücretli verecekseniz ise vatandaşa bunun izahını nasıl yapacaksınız?” sorularını yöneltti.

Açıklamada, Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği ve Sağlık Bakanlığı olarak bir ay önce böylesine krizler yaşanmaması ve doğru ilaç politikalarının uygulanması için İlaç Kriz Masası’nı hayata geçirmişken, orta ve uzun vadede ilaç tedarikinde kriz yaşatacak olan böyle bir hayati bir meselede neden Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği’ne danışılmadığı soruldu.

“İlacı artık işin uzmanına bırakın”

Sürekli yapıcı olduklarını, sağlıkta siyaset yapmadıklarının belirten neden Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği, şöyle devam etti:

“Özellikle ilaç ve ecza sektöründe ülke genelinde yaratılan algı, sektörü maddi ve manevi olarak çökerten kararlar, krizler ve olaylar devam ederken böylesine sözde planlı denilen fakat gerçekte ani kararlar koca sektörü bitirme uğraşı olarak tüm kesimler tarafından resmen ilan edilmiştir. Ecza depolarımız bugün yasal hakları çerçevesinde dilekçelerini ilgili bakanlıklara sunmuşlar ve gerekçeleri ile birlikte yasal haklarını talep etmişlerdir. Ülke ilaç politikalarında bizlerin Neden yer alması gerektiğini bir kez daha üzülerek alınan yanlış kararlar doğrultusunda görmüş olduk. İlacı artık işin uzmanına bırakın.”

Açıklamada, kriz masasını boşuna kurulmadığını, sektörün ve dolaylı olarak vatandaşın ilaca erişiminde yaşadığı sıkıntılar ortadayken daha da çıkmaza sürüklemenin hiç bir mantıklı açıklamasının olmadığı belirtildi.