ÇOCUK GÖZÜMDE KIBRIS VE ANILAR -12-

 

Erdinç Gündüz

Kıbrıs Cumhuriyeti Antlaşması’nın bir gereği olarak, iki Askeri Alay gelmişti Kıbrıs’a. Türk ve Yunan Alayları... Türkler, Kıbrıs Türk Kuvvetleri Alayı’nı, Rumlar da Kıbrıs Yunan Kuvvetleri Alayı’nı büyük bir coşku ile karşılamışlardı.
Türk Alayı adaya ayak basarken, Mağusa Limanı ve hisarlarının böyle kalabalık görmediği haberleri ile çalkalanıyordu Lefkoşa. Haber hemen yayılmıştı bile. Alay Girne Kapısı önünde karşılanacaktı Lefkoşa’da. Büyük bir heyecanla Girne kapısına koşuştu Lefkoşalılar.  Ve sonunda da çok büyük bir heyecanla karşılandı Türk askerleri. Arabalardan inip Sarayönü’ne doğru yürümeye başladı bir bölümü. Zorlukla ulaştılar Sarayönü’ne. Kesilen kurbanların kanı akıyordu sokaklarda. Yürüyüş halindeki askerlere sarılıyordu insanlar.  Herkes, ama herkes, yıllardır bu anı bekliyormuş gibiydi.

TÜRK MAHALLESİ-RUM MAHALLESİ

Galiba 57-58’lerde yaşananlar nedeniyle, resmen değilse bile Lefkoşa, insanların kafalarında Türk ve Rum mahalleleri olarak bölünmüş durumdaydı. Şehir merkezi olarak kabul edilen Sarayönü ve civarı, hatta Arasta’yı çoktan terkedip gitmişti dükkan sahibi Rumlar ve Ermeniler. Uzunca bir süredir de, nasıl ki bir Türk ailesi Strovolo bölgesinde gidip oturmazsaydı, bir Rum ailesi de gelip, örneğin  Girne Kapısı civarlarında, Samanbahca’da, Çağlayan’da, Köşklüçiftlik’te ev kiralamaz, kalmaz, iş yeri açmazdı. Yıllardır buralarda oturanlar, kendileri için daha emniyetli gördükleri bölgelere taşınmışlardı. Bu taşınma hareketi de devam ediyordu hala.

***

Köşklüçiftlik’teki evimizin bulunduğu Güner Türkmen Sokak’tan, evlerini Türklere kiralayıp ilk kaçan, bir Rum ailesi oldu.  Herkes normal karşılamıştı bu taşınmayı. Onlardan sonra bir Ermeni ailesi sessizce taşındı gitti. Hiç kimse,  sorgulamak gereğini bile duymamıştı nedenini. Sonra da teker teker diğerleri kaçıp gitmeye başladı.

Ve bir gün, bizim evin karşısında durdu bir kamyon. Bir tatil günüydü herhalde. Çünkü babam da evdeydi. Garo’ların evinden eşyalar çıkarılıyor kamyona yükleniyordu. Babam,  ne olup bittiğini çok merak etmişti. Yürüdü karşıya doğru, Garo’nun babasının, Nişan efendinin yanına gitti. Ben de beraberdim.
“Hayırdır Nişan efendi neler oluyor...” diyerek sordu. Aldığı cevap şaşırtıcıydı.
“Uzun zaman var düşünüyorduk Zeki Bey” dedi adam. “Düşündük, taşındık ve böylesinin daha iyi olacağına karar verdik. Genç kızlarım var artık. Onların ırzını, namusunu korumak zorundayım. Bu nedenle daha güvenli bir mahalleye taşınıyoruz.”
Babam çok bozulmuştu bu cevaba.
“Ne demek yani Nişan Efendi? Bilmediğimiz birşey mi oldu mahallede? Birileri sizi taciz mi etti?” dedi. 
Cevap: “Zeki bey... Mahallede birşey olmadı ama Osmanlı ayak bastı artık bu adaya. Bir daha da çıkmaz. Osmanlı’nın bundan sonra ne yapacağı da hiç belli değil. Ben ailemi korumakla sorumluyum. Böylesi daha iyi olacak. Sözüm size değil kusura bakmayın.”
“Osmanlı derken, kimden söz ediyorsun?” diye sordu babam. Sordu ama onun cevabını beklemeden döndü ve yürüdü.
Çok iyi hatırlıyorum, bayağı sinirlenmişti babam. Birşey söylemek istemiş ama kendini zor tutmuştu, açıkça belliydi. Hiç bir şey söylemedi ve döndü, beni de kolumdan tutarak eve götürdü, kapıyı da sertçe kapadı.  Anneme anlattı olanları. Uzun süre de söylendi durdu. Geriye kalan ömrü boyunca da hiç hazmedemedi Nişan efendinin o gün söylediklerini.

O sırada pek de birşey anlamamıştım. Sonradan kavradım Nişan efendinin kimlerden söz ettiğini. Kıbrıs Cumhuriyeti Antlaşması çerçevesinde Türk askeri gelmişti Türkiye’den. O bunu,  ‘Osmanlı’nın gelişi olarak’ kabul etmişti. Ve güvenmiyordu. Ne ‘Osmanlı’ya, ne Kıbrıs Cumhuriyeti’ne, ne de yıllardır beraber yaşadığı Kıbrıslı Türk komşularına...

***

Bir süre sonra biz de çıktık Güner Türkmen Sokağı’ndaki o evden. Ev sahibi evini istemişti galiba.  Alelacele kiralık bir ev aramaya koyulmuştu babam. Ve sonunda, Lefkoşa’nın hisar içinde,  Abdi Çavuş Sokağı’ndaki eve taşındık.