Dün, Kıbrıs Üniversitesi’nde gazetecilik bölümünde Dr. Lia Spiridu’nun “Araştırmacı gazetecilik” dersine konuk olarak “araştırmacı gazetecilik” dersi almakta olan öğrencilere “kayıplar” ve toplu mezarlar konusunda son 16 yıldır YENİDÜZEN’de yürütmekte olduğumuz araştırmacı gazetecilikten örnekler verdik.

Gazeteci Maria Avramidu’nun bizi tanıtımıyla başlayan dersimiz, bir power point sunuşuyla sürdü ve öğrencilere Kıbrıs’ın her iki tarafında yürüttüğümüz “kayıplar” konusundaki araştırmacı gazetecilikten fotoğraflarla örnekler verdik, “kayıplar”ın ve toplu mezarların öykülerini, bu süreçte okurlarımızın önemli rolünü anlattık, sorularını yanıtladık.

Kıbrıs’ta çatışmalar esnasında işlenmiş çeşitli savaş suçları, toplu katliamlar, tecavüzler, ganimetçilik gibi konuların yanı sıra, aileler savaş esnasında birkaç günlüğüne kaçtıklarını sanırken, geride kalan yaşlı veya yatalak insanların yaşadıklarını aktardık…

BALKAN TRANSITIONAL JUSTICE

Eski Yugoslavya’da hala 10 binden fazla “kayıp” var…

Balkan Transitional Justice’in (Balkan Geçiş Dönemi Adaleti) bildirdiğine göre eski Yugoslavya’da hala 10 binden fazla “kayıp” var…

Balkan Transitional Justice’in internet sayfasında yayımlanan bilgilere göre 10,653 “kayıp” şahıs olmasına karşın bunların aranarak gömü yerlerinin bulunması, bölge ülkeleri arasındaki farkılıklar nedeniyle gerçekleştirilemiyor…

Milivoje Pantovic’in derlediği bilgilere göre 10 binden fazla “kayıp” şahıstan 4 bin kadarı Sırp “kayıplar”dan oluşuyor.

Sırp Kayıp Şahıslar Komisyonu Başkanı Veljko Odalovic, “Sırbistan bu sorunla kendi topraklarında yüzleşiyor ancak Hırvatistan, Bosna ve Kosova bu sorunla yüzleşmedi. Hiçbir ayırım gözetmeksizin kayıpların bulunmasını istiyoruz” diyor.

Hırvatistan’dan meslektaşlarıyla buluşmasının planlandığını ancak bunun gerçekleşmediğini anlatan Odalovic, “kayıplar”ın bulunması ve bu ölümlerden sorumlu olan Hırvatlar’ın yargılanması için Hırvatistan’da herhangi bir siyasi irade mevcut olmadığını söyledi. Odalovic, Bosna-Hersek’te de “kayıplar”ın bulunmasında sorunlar yaşandığını, bunun nedeninin de farklı kurumların, farklı etnik gruplar tarafından kontrol edilmesinin olduğunu söyledi. Kosova’ya da uluslar arası topluluğun baskı uygulaması gerektiğini belirten Odalovic şöyle dedi:

“Kayıplar sorunu çözümlenmelidir çünkü bölgede ilişkilerin normalleştirilmesinin yoludur bu. Sırbistan bu konuda elindeki bilgileri paylaşıyor, umarız diğerleri de daha çok işbirliği yapar…”

Habere göre taraflar birbirlerini suçlamaya devam ediyor… Kosova, Sırbistan güçleri tarafından öldürülerek toplu mezarlara gömülen Kosovalı Arnavutlar’ın gömü yerlerinin bulunmasında Belgrad yetkilileri işbirliği yapmıyor. 

Sırbistan Kayıp Şahıslar Koalisyonu üyesi Dragan Pjevac ise Hırvatistan’da henüz açılmamış 144 mezar bulunduğuna dikkati çekti.

“Son iki yıldan bu yana Hırvatistan’da herhangi bir kazı yapılmadı, Kosova’da ise yalnızca dört kazı yapıldı” diyen Dragan Pjevac, “Koalisyonumuz etnik ya da dini kökeni ne olursa olsun, tüm masum kurbanlara sempati duyuyor” dedi.

(BALKAN TRANSITIONAL JUSTICE’ten derleyip Türkçeleştiren: Sevgül Uludağ – 30.3.2017)

BALKAN TRANSITIONAL JUSTICE

Kosova Özel Savaş Suçları Mahkemesi, kurallar kitabını kabul etti…

Merkezi Lahey’de bulunan ve Kosova Kurtuluş Ordusu eski üyelerinin savaş esnasında ve savaş sonrasında işlemiş oldukları savaş suçlarını görüşecek olan Kosova Özel Savaş Suçları Mahkemesi, kurallar kitabını kabul etti. Böylece mahkemenin Mayıs ayında duruşmalara geçmesi bekleniyor.

Balkan Transitional Justice (Balkan Geçiş Dönemi Adaleti) internet sayfasında yazan Marija Ristic’in haberine göre yargıçların atanmasından iki ay sonra bu özel mahkeme, Prosedür ve Kanıtlara İlişkin Kurallar’ı kabul ettiler.

Prosedür ve Kanıtlara ilişkin Kurallar, “dava sürecinin adil, etkili, bütünlüklü ve güvenli olmasını, Kosova Anayasası’na ve en yüksek insan hakları standartlarına uymasını” hedefliyor. Kurallar kitabı ayrıca şahitlerin, kurbanların ve tanıklıkları ve işbirlikleri nedeniyle tehlike altında kalabilecek diğer şahısların korunmasını da içeriyor.

Mahkemenin başkanlığını Ekaterina Trendafilova yapıyor.

Mahkemede Kosova Kurtuluş Ordusu’nun üst düzey yetkililerinin yargılanarak mahkemeye çıkarılması ve Sırp güçlerle savaş esnasında ve savaş sonrasında işledikleri iddia edilen suçlar hakkında hesap vermeleri bekleniyor.

2014 yılında Avrupa Birliği Özel Araştırma Grubu tarafından hazırlanan raporda, Kosova Kurtuluş Ordusu’nun Sırplara, Romanlara ve Belgrad rejimiyle işbirliği yaptığı iddia edilen Kosovalı Arnavutlar’a karşı zulüm kampanyası yürütmelerine ilişkin suçlamalarla karşı karşıya kalacakları belirtilmişti. Ortaya konan suçlar arasında cinayetler, kaçırmalar, yasadışı tutuklamalar ve cinsel şiddet de bulunuyor.

Kosova Özel Savaş Suçları Mahkemesi’nde uluslararası yargıçlar ve savcılar görev yapacak ancak mahkeme Kosova yasaları altında yürütülecek.

Savaşın sona ermesinden bu yana geçen 18-19 yıl boyunca Kosova’da adaleti uluslararası topluluk üstlenmiş durumda ancak sonuçlar pek iç açıcı değil – savaş suçlarının ele alındığı yalnızca 20 vakada karar verilebilmiş. Kosova’da savcılığın üst makamlardaki yetkililere karşı hassas davaları ele alıp sonuçlandıramayacaklarına inanan uluslararası topluluk, bu yüzden yeni bir mahkeme kurmaya karar vermişler.

Kosova’da bu mahkeme taraflı olarak görünüyor çünkü yalnızca Kosova Kurtuluş Ordusu üyelerini yargılayacak ki bunlar ülkedeki Arnavut nüfusun çoğunluğu tarafından “kahraman” olarak görülüyor…

Kosova savaşında 13 bin kişi ölmüş, bir milyon insan yerinden edilmişti ve halen 1,666 “kayıp” şahıs var…

(BALKAN TRANSITIONAL JUSTICE’ten derleyip Türkçeleştiren: Sevgül Uludağ – 30.3.2017)