Fiyatların iyileştirilmesi ve ülkedeki üretimin denetim altına alınması için Hal yasası isteyen üreticiler: “Tüketiciye ulaşan fiyatlar tarladan çıkıp mutfağa girene dek iki katı fiyat farkına ulaşıyorsa bu haksız kazançtır”

BAZI ÜRÜNLERDE FİYATLAR EŞİTLENDİ: Patatesin kilosu hem kuzey hem de güneyde 14 TL iken, muz her iki bölgede de 17 TL. Ülkede üretilen maydanoz ve marul fiyatları da adanın her iki yanında 5 TL’ye tüketiciye ulaştı.

ÜRETİCİLER HAL YASASI İSTİYOR:

Narenciye Üreticisi Fahri Darbaz: “Hal Yasası geçmezse üretici daha da yok olacak”

Seracı Seyfettin Yalçın:  “11 TL’ye üreticiden çıkan domatesin kilosu markette 19 TL, Hal Yasası şart”

Patates Üreticisi Ahmet Yalınca: “TÜK, hem üretici hem de tüketiciyi koruyan adım atmıyor”

Fehime ALASYA

Kıbrıs’ın kuzeyi ile güneyindeki bazı sebze meyve fiyatları kur farkına rağmen eşitlendi. Kuzey ve güneydeki ‘alışveriş sepetinde’ meyve-sebzedeki ücretleri karşılaştıran YENİDÜZEN, bazı ürünlerde fiyatların eşitlendiğini, bazılarında ise kur farkına rağmen neredeyse benzer rakamlara ulaşıyor olduğunu gözlemledi.

Kuzeyde alım gücü eridikçe eriyen vatandaşın temel tüketim maddeleri arasında olan salatalık, patates, muz gibi bazı ürünlere, güneydeki benzer fiyatlarla ulaştığı görüldü.

Sebze meyve reyonlardaki fiyatlar cep yakarken, üreticiler fiyatların aşağıya çekilmesi için bir an önce Hal Yasası’nın geçmesi gerektiğine vurgu yaptı.

Tüketiciye ulaşan fiyatları değerlendiren üreticiler, tarladan çıkıp mutfağa girene dek iki katı fiyat farklarının doğmasını ‘haksız kazanç’ olarak değerlendirdi.

Patates, muz, salatalık, mantarda fiyatlar aynı

Buna göre; patatesin kilosu hem kuzey hem de güneyde 14 TL iken, muz her iki bölgede de 17 TL. Ülkede üretilen maydanoz ve marul fiyatları da adanın her iki yanında 5 TL’ye tüketiciye ulaştı. İthal ürün olan mantarın kilosu da her iki bölgede 50 TL civarında fiyat buldu.

Kur farkına rağmen bazı fiyat farkları neredeyse kapanıyor

Alışveriş sepetine giren ürünler arasındaki kur farkına rağmen bazı yemekliklerde ise kuzey-güney fiyatlarının giderek kapandığı da dikkat çekti.

Salatalığın kilosu kuzeyde 25 TL iken, güneyde 30, dolmalık biber, taze bakla ve patlıcan kuzeyde 40 TL civarında iken güneyde 60, pancar kuzeyde 14, güneyde 20 TL.

Yine yerli sebzelerden olan hostes fiyatları da kuzeyde 30 TL iken, güneyde bu rakam 53 TL.

Kuzeyde pahalı, güneyde ucuz tek ürün mandalina

Alışveriş sepetine giren meyve ve sebzeler arasında kuzeyde pahalı, güneyde ucuz tek ürün ise mandalina oldu. Mandalinanın kilosu güneyde 14,68 TL iken, kuzeyde 16,50 TL olarak tüketiciye ulaştı.

Ayrellideki fiyat farkı kapandı

Yerli mevsim sebzesi olan ayrellinin bağı ise kuzeyde 40 TL iken güneyde 47 TL olarak fiyat buldu. Kuzeydeki ayrelli fiyatlarının 35 TL’ye kadar düştüğü de zaman zaman görülürken, güneyde uzun süredir 4 Euro yani 61 TL olduğu biliniyordu.

ÜRETİCİLER NE DEDİ? 

Narenciye Üreticisi Fahri Darbaz:

“Hal Yasası geçmezse üretici daha da yok olacak”

Markette 6,50 TL’ye reyonlarda yer alan portakal fiyatlarını değerlendiren Narenciye Üreticisi Fahri Darbaz, üreticinin elinden ürünün 2,  en fazla 2,70 TL’ye çıktığını ifade etti. Darbaz, “Bu rakamları aracılar yiyor. İki kişi daha üreticinin sırtından besleniyor.” şeklinde konuştu.

Ülkede her kaleme zam yapıldığını anlatan Darbaz, “Bir torba libazma 800 TL oldu, elektrik parası deseniz ödenemez duruma geliyor. Su kuyularını işletemeyeceğiz.” dedi.

Giderlerin karşılanamaz duruma geldiğini anlatan Darbaz, iç piyasada üretimin artık duracağını savundu.

Darbaz, “Hal Yasası bir an önce çıkmalı. Herkesin kar marjı olmalı ama bu kadar da değil. Ezilen üretici ama para kazanan tüccar. Bu çok yanlış. Hal Yasası geçmezse üretici daha da yok olacak” yorumunda bulundu.

Seracı Seyfettin Yalçın:

“11 TL’ye üreticiden çıkan domatesin kilosu markette 19 TL, Hal Yasası şart”

Türkiye’den ithal domates geldiğini anlatan Seracı Seyfettin Yalçın, bu durumun yerli üreticinin satışlarını çok düşürdüğünü ve olumsuz etkilediğini anlattı.

11 TL’ye üreticiden çıkan domatesin kilosunun, vatandaşa 19 TL’ye ulaştığını kaydeden Yalçın, “Aradaki tüccarın kar marjı” dedi.

Hal Yasası’nın geçmesi gerektiğine değinen Yalçın, döviz üzerine olan girdilerin de aşırı yükseldiğini anlattı.

Hal Yasası’nın devreye girmesi ve giderlerin düşürülmesi halinde piyasanıon rahatlayacağını ifade eden Yalçın, “Herkes kafasına göre ekim yapıyor, piyasa ve pazarda çok dengesizlik yaratıyor.” şeklinde konuştu.  

 Patates Üreticisi Ahmet Yalınca:

“TÜK, hem üretici hem de tüketiciyi koruyan adım atmıyor”

Patatesin üreticinin elinden kilosu 7 TL’ye yakın çıktığını anlatan Patates Üreticisi Ahmet Yalınca, marketlerde 10, 11 TL’yi geçmen fiyatların ‘haksız kazanç’ olduğunu belirtti.

Yalınca, “Alım gücü çok düştü, toptan fiyatlarımızı bile çok düşürdük, biz bu kadar özveri gösterirken, fiyatların markette iki katı olması kabul edilemez.” dedi.

Giderlerin çok arttığına değinen Yalınca, yağışlardan dolayı ürün kaybı da yaşadıklarını, buna rağmen yine de piyasanın etkilenmemesi için çaba gösterdiklerinin altını çizdi.

Toprak Ürünleri Kurumu’nun üretici ve tüketiciyi koruması gerektiğine vurgu yapan Yalınca, Hal Yasası’nın geçmesinin gerektiğine vurgu yaptı. TÜK ile ilgili de eleştirilerde bulunan Yalınca, şöyle devam etti: “Hal Yasası geçerse, güneyde uygulanan sistem bizde de uygulanırsa o zaman hem üretici hem de tüketici korunur. Bizdeki Toprak Ürünleri Kurumu’nun bu dengeyi koruması gerekirdi ama korumuyor. Temel tüketim maddelerinden biridir ama TÜK, hem üretici hem de tüketiciyi koruyan adım atmıyor, atmalı.”