Kıbrıs’ın kuzeyinde 2020 yılında işsizlikte %3,8 oranında artış oldu. Geçen yıl, %6,3 olan bu oran, %10,1’e yükseldi. Yetkililer, bu artışın Coronavirüs (Covid-19) salgını dolayısıyla yaşandığını belirtirken, yurt dışına ayrılan 20 bin üzerinde işçi bu oranın dışında kalıyor.
 

Hüseyin ÖZBARIŞCI

Devlet Planlama Örgütü İstatistik Kurumu Başkanı Türel Öksüzoğlu, 2020 hane halkı işgücüyle ilgili verileri paylaştı, işsizlik oranının 2020 yılında %3,8’lik bir artışla, %6,3’ten %10,1’e yükseldiğini açıkladı.  Ülkeden ayrılan 20 bini aşkın işçi olduğu da biliniyor.

2020 yılında 15-24 yaş grubunu içeren genç nüfusta işsizlik oranı % 29,3 olarak hesaplanırken, % 16,3 ile en yüksek işsizlik oranı İskele’de, %8,8 ile de en düşük işsizlik oranı ise Mağusa’da gerçekleşti.

YENİDÜZEN, işsizlik oranını farklı uzmanlarla konuştu. Hükümetin atması gereken adımlar olduğunu dile getiren örgütler, birlikte hareket edilmesi temennşini belirtti. Örgütler, artık özel sektörün üvey evlat görülmekten vazgeçilmesi gerektiğinin de altını çizdi.

Eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faiz Sucuoğlu ise “60’ın üzerinde sektör bu durumdan etkilendi, birlerce kişi işsiz kaldı” dedi.

Devlet Planlama Örgütü İstatistik Kurumu Başkanı Türel Öksüzoğlu:

“Bu yılki işsizlik oranı %10,1”

“Covid-19 salgını nedeniyle turizm ve yükseköğretim sektörünün durağan olmasından dolayı bu yıl büyük bir kayıp yaşandı”

Devlet Planlama Örgütü (DPÖ) İstatistik Kurumu Başkanı Türel Öksüzoğlu, BRT’de katıldığı ‘Manşet+’ programına hane halkı işgücüyle ilgili verileri paylaştı ve işsizlik oranının %6,3’ten, %10,1’e kadar çıktığını açıkladı. Öksüzoğlu, yükseköğretimin yılda 601,2 milyon dolar, turizmin de 954,5 milyon dolar geliri olduğunu aktararak, Covid-19 salgını nedeniyle turizm ve yükseköğretim sektörünün durağan olmasından dolayı bu yıl için büyük bir kaybın yaşandığını söyledi ve tüm sektörlerin bundan etkilenerek küçülmeye gittiklerine dikkat çekti.

Öksüzoğlu,  Covid-19 nedeniyle bu yıl hane halkı işgücü anketini telefonla yapmak durumunda kaldıklarını ve 4 bin 32 kişiyle anketi gerçekleştirdiklerini ifade etti.

Faiz Sucuoğlu:

“60’ın üzerinde sektör bu durumdan etkilendi, birlerce kişi işsiz kaldı”

“Pandemi dolayısıyla turizm çökmüş durumda. Yükseköğretim için de öğrenci gelmiyor. 60’ın üzerinde sektör bu durumdan etkilendi. Binlerce kişinin de işsiz kaldığı aşikâr”

Bir önceki Hükümet’in Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faiz Sucuoğlu, konu hakkında YENİDÜZEN’e açıklamalarda bulunarak, salgın dolayısıyla 60’ın üzerinde sektörün etkilendiğini, binlerce insanın da işsiz kaldığını belirtti.

Sucuoğlu şöyle devam etti:

“Pandemi dolayısıyla turizm çökmüş durumda. Yükseköğretim için de öğrenci gelmiyor. Ülkede bu durumdan 60’ın üzerinde sektör etkilenmiş durumda. Binlerce kişinin de işsiz kaldığı aşikâr… Geçtiğimiz günlerde Arasta esnafını ziyaret ettim. Dükkanların yarısı kapalı, diğer yarısı da öğleden sonra kapatıyor. Ülkenin dört bir yanında esnaf bu yönde. Tabii diğer sektörler de aynı. Benim bakanlığım döneminde bu konuyu titizlikle çalışıyorduk. Yeni hükümetin de konu için çalışmalar yapacağına inancım tamdır.”

Ekonomik Örgütler ne dedi?

Kıbrıs Türk Esnaf Ve Zanaatkârlar Odası Başkanı Mahmut Kanber:

“50 bin civarı kişinin işsiz kaldığı aşikârdır”

Kıbrıs Türk Esnaf Ve Zanaatkârlar Odası (KTEZO) Başkanı Mahmut Kanber bu yıl 10 binin üzerinde işyerinin kapandığını ve binlerce kişinin iflas ettiğini belirterek; “Bu süreçte, hesaba göre 50 bin civarında kişinin işsiz kaldığı aşikârdır” dedi. Kanber bunun en büyük sebebinin turizm ve yükseköğretimde yaşanan gelir kaybı olduğunu söyledi. Ülkede daha önceden de işsizlik sorunu olduğunun altını çizen Mahmut Kanber, salgından dolayı dünya ekonomisinde %15, ancak ülkemizde bu oranın %50’ye kadar gerilediğine dikkat çekti.

“Taşıma suyla ancak günü kurtarabilirsiniz”

Hükümetin işsizlik ve ülke ekonomisi konusunda yapması gerekenlerin olduğuna işaret eden Kanber şunları söyledi:

“İşsizlik sorunu tüm ülkenin sorunudur ve tüm sektörlerle ilgilidir. O yüzden bizlerle ortak hareket edilmelidir. Toplumun tüm kesimleri bu konuda oturup konuşmalı, tartışmalı, planlar ve projeler üretmelidir. Bu iş taşıma suyla olacak iş değil. Taşıma suyla ancak günü kurtarabilirsiniz. Önemli olan günü kurtarmak değil, geleceği şekillendirmek olmalıdır. Ülkedeki tüm çalışanların kamu-özel ayrımı yapılmadan aynı haklara sahip olması gerekiyor. Önümüzdeki süreçte bunların yapılmaması durumunda gereken adımları atmak için çalışmalarımızı yapacağız.”

Otelciler Birliği Başkanı Dimağ Çağıner:

“Çalışanların sayısı 14 binden 6 bine düştü”

Kıbrıs Türk Otelciler Birliği (KTOB) Başkanı Dimağ Çağıner, Covid-19 salgınının turizm açısından işsizliğe etkisini yorumladı. Pandemi öncesinde casinolar hariç otellerde yaklaşık 14 bin çalışanın olduğunun bilgisini veren Çağıner, bu rakamın şu anda 6 bine düştüğünü belirterek, pandeminin sektörü oldukça olumsuz yönde etkilediğini söyledi. Çağıner, şu anda faaliyet vermeyen otel sayısının 60 olduğuna da dikkat çekti.

“Turizm sektörü durma noktasında”

Kıbrıs Türk Otelciler Birliği Başkanı Çağıner, sektörde işsizliğin yanında bir temel sıkıntının daha olduğunu belirterek, kimi otelin çalışan personelinin maaşını tam ödeyemediğini de söyledi. Gelinen aşamada turizm sektörünün durma aşamasında olduğunu dile getiren Çağıner; “Turizm, sadece ilgili bakanlığın sorunu değil, devletin sorundur” şeklinde konuştu.

Dimağ Çağıner şöyle devam etti:

“Önümüzde bir salgın gerçeği var. Elbette ki, tedbirler alınacak. Bizim mücadelemiz, lafta turizmin yapılmamasıdır. Ülkemizin ekonomisi turizme bağlı ve buna göre hareket edilmeli. “Turizm, sadece ilgili bakanlığın sorunu değil, devletin sorundur. Bu bilinçle hareket edilmelidir. Hükümet, planlamada daha fazla proje üretmeli ve turizmcilerle sürekli iletişim içinde olmalıdır.”

Kıbrıs Türk Sanayi Odası Başkanı Candan Avunduk:

“Sanayiciler bu süreçte pek sıkıntı yaşamadı”

Kıbrıs Türk Sanayi Odası (KTSO) Başkanı Candan Avunduk, sanayi sektöründe pandemi sürecinde işsizlik konusunda birkaç tane sanayici dışında pek sıkıntı yaşanmadığını belirtti. Mart ayındaki kapanmayla birlikte işlerin yarım bırakıldığını aktaran Avunduk, Mayıs ayında yarım kalan işlerin devam ettiğini ifade etti. Avunduk; “Süreç içerisinde personel durdurma olmadı, çalışanlar çalışmasa bile maaşlar alındı. Şirketler bu konuda etik davrandı” dedi.

“Özel sektörün ayakta tutulması lazım”

Sanayi Odası Başkanı Avunduk, işsizlik konusunda yapması gerekenlerin olduğunun da altını çizerek, özel sektörün ayakta tutulması gerektiğini söyledi.

Avunduk şu noktalara değindi:

“Hükümet, ülkedeki işsizlik konusunda önemli kararlar almalı ve bunları uygulamaya koymalı. İlk olarak kamu kaynaklarının ve gelirlerin toplumda pay edilmesi gerekiyor. Emekçiler olduğu kadar, işverenler de düşünülmeli ve ona göre çalışma yapılmalıdır. İstihdam, yerel işgücü konularında önemli adımlar atılmalı, özel sektör de ayakta tutulmalıdır.”

Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz:

“Sigorta yatırımı yapan çalışan sayısı 80 bine kadar düştü”

Kıbrıs Türk Ticaret Odası (KTTO) Başkanı Turgay Deniz, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın daha önceden de açıkladığı rakamlar ışığında sigorta yatırımı yapan çalışan sayısının 117 bin civarından 80’e kadar düştüğünü belirterek, ülkedeki işsizliğin buradan bile açık bir şekilde belli olduğunu söyledi. Deniz; “Düşen iş kapasitelerinden dolayı işsizlik de kaçınılmadır. Tüm dünya bu konuya çare üretmeye çalışıyor. Ülkemizde de bu çalışmalar var ama pek başarılı olduğumuz sayılmaz” dedi.

“Ayrım yapılmadan tüm çalışanlara 1500 TL katkı verilmeli”

Deniz, hükümetin gelinen aşamada yapılması gerekenleri şöyle söyledi:

“Pandemi, tüm dünyada ekonomik sıkıntıları beraberinde getirdi. Bununla birlikte işsizlikte artıyor. Ülkemizde pandemi öncesinde de işsizlik söz konusuydu. Biz, Ticaret Odası olarak sürecin başından bu yana söylediğimiz bir şey var. Ülkedeki tüm çalışanlar tespit edilip, ayrım yapmadan, herkese eşit bir şekilde 1500 TL katkı verilmelidir. Herkes bunu biliyor ki, özel sektör zor durumda. İşsizlik günden güne artıyor. Özel sektöre üvey evlat muamelesi yapılmaktan artık vazgeçilmeli.”