Kıbrıs mutfağı, tarihi ve kültürel dokusuyla zenginleşen bir lezzet hazinesidir. Ada mutfağının benzersiz tatları, yüzyıllar boyunca farklı medeniyetlerin etkisiyle şekillenmiş ve adanın karakteristik lezzetleriyle buluşmuştur. Bu yazıda, Kıbrıs mutfağının eşsiz tatlarından olan Pilavuna ve Yalancı Dolmaya birlikte göz atacak, ada kültürünün sofralardaki yansımalarını keşfedeceğiz.

Pilavuna

Geleneksel, iştah açıcı bir poğaça türü olan Pilavuna, Kıbrıs adasına özgü, içine peynir koyularak yapılan bir hamur işidir. Adada yapıldığı alana bağlı olarak tarifler değişiklik gösterebilir, bu nedenle poğaçalar tuzlu, yarı tatlı veya tatlı olabilmektedir. Evdeyken genellikle kahvaltıda veya öğleden sonra bir çayın yanında yenmektedir. Bazen ‘flaounes’ olarak da adlandırılan pilavuna, Kıbrıs’ta geleneksel olarak Ortodoks Hristiyanları tarafından Paskalya Günü’nde yenmek üzere Kutsal Cuma günleri hazırlanıp Noel orucu açılırken yenen bir kutlama yiyeceğidir.

İç Harcı için:

• 1 çorba kaşığı kuru maya
• Aldığı kadar ılık su
• 1 çay kaşığı şeker
• 1 kilo peynir, rendelenmiş
• 10 adet yumurta 1 çay kaşığı tuz
• 1 bardak sade un
• 2 çay kaşığı kabartma tozu
• 1 çay kaşığı bahar (tarçın)
• 1⁄2 çay kaşığı mezdeki
• 2 çorba kaşığı kuru nane
• 1 çorba kaşığı mahlep, arzu edilirse
• 1 bardak kuru üzüm
• 10 adet taze nane yaprağı, ince doğranmış

Hamur için:

• 1 çorba kaşığı kuru maya
• Aldığı kadar ılık su
• 1 çay kaşığı şeker
• 7 bardak esmer un
• 3 bardak sade un
• 2 bardak yoğurt
• 1 çorba kaşığı tuz
• 1 bardak ayçiçek yağı
• 1 çay kaşığı bahar (tarçın)
• 1 çay kaşığı mahlep
• 1⁄2 çay kaşığı öğütülmüş mezdeki
• 1 çay kaşığı anason

Üzeri için:

• 2 yumurta sarısı, çırpılmış
• 250gr susam, ıslatılmış
• 50gr çörek otu

Hazırlanışı:

Bir bardak ılık suya mayayı ile şekeri ekliyorum ve mayayı kabarıp köpük köpük olana kadar bir süre bekletiyorum. Derin bir kaba peyniri, yumurtaları, tuzu, unu, kabartma tozunu, baharı, mezdekiyi, naneyi (arzu ederseniz siz mahlebi de ekleyebilirsiniz), kuru üzümü ve taze naneyi koyup karıştırıyorum. Kabaran mayayı karışıma ekleyerek 10 dakika karıştırarak yoğuruyorum. Hazırlanan harcı kullanmadan önce bir gece bekletiyorum. Hamurunu hazırlamak için ise bir bardak ılık suya mayayı ve şekeri ekliyip bir süre bekletiyorum. Derin bir kaba esmer unu, sade unu, yoğurdu, tuzu, ayçiçek yağı, baharı, mahlebi, mezdekiyi ve anasonu koyup karıştırıyorum. Kabaran mayayı da ekleyerek, azar azar ılık su ekleyip hamur kulak memesi kıvamına gelinceye kadar iyice yoğuruyorum. Hamurun üstünü temiz bir havluyla örtüp dinlenmesi için 15 dakika bekletiyorum. Tekrar 5 dakika yoğuruyorum ve yine hamurun üstünü kapatıp kabarması için 1 saat bekletiyorum. Hamurdan mandalin büyüklüğünde parçalar alıyorum ve hamurları oklava yardımıyla fincan tabağı büyüklüğünde, daire şeklinde ince bezeler açıyorum. Bezelerin içine hazırlanan harçdan 2-3 çorba kaşığı koyuyorum ve üçgen yada kare şeklinde tamamen kapatmadan hamurun kenarlarını katlıyorum. Üzerine fırça yardımıyla yumurta sarısını sürüp ve susam ile çörek otunu serpiyorum. Hazırlanan pilavunaları yağlanmış tepsiye yerleştirip önceden ısıttığım 200°C de fırında, 25 - 30 dakika kadar pişiriyorum.

Yalancı Dolma

Yalancı dolma, Türk mutfağının sevilen ve özgün lezzetlerinden biridir. Geleneksel dolma tariflerinin et içermesiyle bilinirken, yalancı dolma, et yerine genellikle pirinç, bulgur veya mercimek gibi iç malzemelerle hazırlanır. Bu lezzetli ve sağlıklı alternatif, özellikle vejetaryen veya vegan beslenenler için ideal bir seçenektir. Yalancı dolma, iç harcının zengin baharatlarla lezzetlendirilmesi ve dolma yapraklarıyla muhteşem bir uyum içinde sunulmasıyla sofralarda özel bir yere sahiptir. Bu yazıda,

Malzemeler

• 1½ kilo taze asma yaprağı
• 3 çorba kaşığı ayçiçek yağı
• 1 adet büyük soğan, ince doğranmış
• 4 bardak pirinç, yıkanmış ve suyu süzülmüş
• 2 adet büyük domates, ince doğranmış
• 1 çorba kaşığı domates salçası
• 2 adet limon
• 2- çorba kaşığı kuru nane veya 6 dal ince doğranmış taze
• nane
• Ağız tadına göre tuz ve karabiber
• ½ bardak zeytinyağı
• 1½ demet maydanoz, ince doğranmış

Nasıl Yapıyorum?

Asma yapraklarını 5 dakika haşlayıp süzülmeye bırakıyorum. Derin bir tavada yağımı ısıtıyorum ve soğanları 5 dakika kavuruyorum. Pirinci de ekleyerek 5 dakika daha karıştırarak kavuruyorum. Domatesleri, salçayı, limon suyunu, naneyi, tuzu, karabiberi ve zeytinyağını karışıma ilave ediyorum ve karıştırıyorum. Son olarak, maydanozu ekleyerek karıştırıyorum, ateşten alıyorum ve soğumaya bırakıyorum. Asma yapraklarını tek tek hazırlıyorum. Yaprakları düz bir şekilde, bir tabağın üzerine açıyorum. Sap kısmı bana yakın olacak şekilde kesiyorum. Yaprağın ortasına, hazırladığım harçtan bir çorba kaşığı yerleştiriyorum. Harç bitene kadar tüm yaprakları sarıyorum. Sarılan dolmaları orta boy bir tencereye sıkı sıkı yerleştirerek üstüne bir tabak koyuyorum ve dolmaları örtecek kadar kaynamış su ekliyorum. Kaynamaya başlayan dolmaları, kısık ateşte yaklaşık 30 dakika pişiriyorum. Sıcak veya soğuk olarak salata, yoğurt ile servis yapıyorum.