Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Medya Özgürlüğü Temsilcisi Harlem Desir, Cyprus Dialog projesi ile amaçlarının gazetecilikte kaliteyi arttırmak olduğunu söyledi.

Harlem Desir, Kıbrıs’ta gazeteciliğin kalitesini arttırma amacıyla Mart 2017’da başlatılan “Kıbrıs’ta Diyalog” projesi kapsamında Lefkoşa ara bölgede bulunan Dayanışma Evi’nde basın toplantısı düzenledi.

Desir ayrıca, proje kapsamında üretilen Önem Taşıyan Kelimeler-Kıbrıs’ta Gazetecilik İçin Bir Sözlüğü ve genç gazetecilerin karşı toplumdaki medya kuruluşlarında bir haftalık çalışmasını öngören değişim programı kapsamda üretilen haberlerin yer aldığı serginin açılışını yaptı.

Almanya ve Hollanda tarafından finanse edilen proje, gazetecilere hesap verebilirlik, daha iyi yönetim ve kaliteli habercilik konusunda tartışma imkânı tanıyor. Proje çerçevesinde iki taraftaki basın kuruluşlarına yönelik toplantılar düzenlendi. 

Her iki kesimde sıkça kullanılan hassas sayılabilecek sözcükleri içeren Önem Taşıyan Kelimeler-Kıbrıs’ta Gazetecilik İçin Bir Sözlük, gazetecilere yönelik bir referans olarak geliştirilmiş olup, gazetecilere kullanılacak olan bazı kelimelerin karşı tarafta nasıl algılanabileceğini içeriyor. İngilizce, Türkçe ve Yunanca olmak üzere üç dilde açıklamalar içeren sözlük, iki kesimdeki basın kuruluşlarının ciddi katkısıyla hazırlandı.

Desir, basın toplantısında, Cyprus Dialog projesi ile amaçlarının gazetecilikte kaliteyi arttırmak olduğunu, bu proje kapsamında düzenlenen değişim programının çok heyecan verici ve yeni nesil gazeteciler için çok iyi bir tecrübe olduğunu kaydetti. Desir değişim programını bu yıl ve gelecek yıl da uygulamayı düşündüklerini kaydetti.

SÖZLÜK

Önem Taşıyan Kelimeler sözlüğü ile ilgili olarak ise Desir, sözlük çalışmasından çok memnun olduklarını, kelime tercihlerinde gazetecilere yardımcı olmasını temenni ettiklerini söyledi.

Sözlüğün bazı kesimler tarafından yanlış algılandığını kaydeden Desir, sözlüğün bir taraf için hassas kabul edilen kelimeler yerine alternatifler de sunduğunu, böylece muhabirlerin daha bilinçli bir şekilde kelime tercihi yapabileceğini söyledi.

Sözlükte tarafların bazı kelimeleri neden kırıcı bulduğunun da izah edildiğini kaydeden Desir, gazeteciliğin özgür olması gerektiğini,bu nedenle sözlüğe uymanın zorunlu olmadığı bilinci ile hareket ettiklerini söyledi.

Sözlükteki bazı kelimeler için alternatif sunulmadığını zaten sözlüğün tartışmaya açık bir çalıma olduğunu kaydetti.

Bazı kesimlerin sözlük çalışmasını eleştirdiğinin farkında olduklarını belirten Desir, çalışmada niyetlerinin gazetecileri yönlendirmek olmadığını, yapılan eleştirilerin haksız olduğunu ifade etti. 

Desir, sözlüğün oluşturulmasına katkı koyan Bekir Azgın, Chirstos Christofides, Esra Aygın, Maria Siakalli ve Aidan White’a teşekkür etti.

SERGİ AÇILIŞI

Desir, sergi açılışında yaptığı konuşmada, Dialogue Cyprus projesi çerçevesinde en büyük başarının gazeteci değişim programı olduğunu belirtti.

Değişim programı çerçevesinde hazırlanan makaleleri “çok yaratıcı” olarak niteleyen Desir, programın gazetecilere “önyargılarından kurtulma” fırsatı da tanıdığını ifade etti.

Desir, serginin tmmuz sonuna kadar ziyarete açık olacağını belirtti.

TUĞCAN

Değişim Programına katılanlardan TAK muhabiri Hande Tuğcan , Alithia gazetesindeki bir haftalık tecrübesi ile ilgili olarak, değişim programının çok faydalı olduğunu, Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum gazetecilerin işbirliğinin birbirlerini daha iyi anlamaları ı açısından önemli bir çalışma olduğunu söyledi.

Tuğcan, Alithia gazetesi çalışanlarının kendisine, kendilerinden biri olarak davrandığını bunun kendisini mutlu ettiğini de kaydetti. 

KAKURİS

Güney Kıbrıs’ta yayınlanan Politis gazetesi muhabirlerinden Yorgos Kakuris, Yenidüzen gazetesinde bir hafta çalışma fırsatı bulduğunu, Değişim Programı’nın karşı tarafın görüş açılarını dinlemek ve kıyaslamak açısından önemli bir girişim olduğunu kaydetti.

Programın sürdürülmesinin faydalı olacağına inandığını belirten Kakuris, muhabirlerin gördüklerini olduğu gibi aktarmaktan çekinmemesi gerektiğini ifade etti.

Désir, gazetecilerin işbirliğinden memnun

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, AGİT, Medya Özgürlüğü Temsilcisi Harlem Désir, Kıbrıs Haber Ajansına (KHA) verdiği söyleşide, gazetecilik dünyası, Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk gazeteciler tarafından gazetecilik kalitesinin güçlenmesi için yapılan çabalardan çok etkilendiğini belirtti.
 
KHA’nın sorularını yanıtlayan Désir, “Kıbrıs Diyaloğu” programının, uluslararası alanda ve Kıbrıs’ta basın özgürlüğünde zorluklarla ilgili olarak ofisinden temsilcilerin Kıbrıs’ta gerçekleştirdikleri bir tartışmadan sonra Mart 2017’de başladığını, o tartışmadan aylar sonra ofisinin, gazeteci birlikleriyle işbirliği ve kaliteli gazeteciliğin ilerletilmesi ve karşılıklı anlayış için söz konusu programı oluşturduğunu açıkladı.
 
O zamandan beri bu programın gazetecilere bir araya gelerek, gazetecilik standartları, etik, iyi yönetişim ve öz-düzenlemelerin ilerletilmesi de dâhil, çeşitli konuları tartışmaları için bir platforma oluşturduğunu belirtti. Désir’e göre bu program, 14 genç gazetecinin(7’si Kıbrıslı Rum 7’si Kıbrıslı Türk) bir haftalığına diğer toplumdan medya kuruluşlarında çalışmasıyla doruğa ulaştı.
 
Salı günü, değişimleri sırasında çalışmalarından oluşan bir rapor sunarak sözlü olarak, medyada bazı önemli kelimeler ve ifadelerle ilgili "önerilen alternatiflerin" tanıtımını yapacaklar.
Geçen yıl Mayıs ayında Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk gazeteci birlik ve sendikaları arasından varılan Mutabakat Zaptını değerlendirmesi istenilen Harlem Désir, bunun ofisi tarafından Nisan 2017’de Ledra Palas’ta gerçekleştirilen “Kıbrıs Diyaloğu” çerçevesinde ortaya çıktığını belirtti.
 
"Zapt sendikal birlik başkanları tarafından, gazetecilerin güvenliği ve bilgiye ulaşılması konusunda işbirliği ve dayanışmalarını açıklamak amacıyla oluşturulan etkileyici bir çabaydı.
 
GAZETECİLERİN DEĞİŞİMİ

Genç Gazetecilerin değişimiyle ilgili olarak Désir, bunun, komşu toplumlardaki deneyim ve günlük hikâyelerini paylaşmak isteyen gazeteciler için değerli bir girişim, AGİT üyesi diğer bölgeler için iyi bir örnek olduğunu ifade etti.

Kendisinin geçen ekim ayında değişim programı için seçilen gazetecilerle buluşmak amacıyla Lefkoşa’ya geldiğini hatırlatan AGİT Medya Özgürlüğü Temsilcisi, “beklentileri konusunda onlarla bir mülakat yapmıştım ve Kıbrıs’a geri döndüğümde bir haftalık değişim deneyimleri konusunda düşüncelerini dinlemek için sabırsızlanıyorum. Gençler tarafından ilgi olması durumunda bu programları devam ettireceğiz” dedi.

Désir ayrıca, Viyana’daki Ofisi tarafından buna benzer bir programın Rusya ile Ukrayna arasında da düzenlendiğini dile getirdi.
Sözlükçe
Tanıtımını yapacağı sözlüklerin ne olduğu ve kimler tarafından hazırlandığı, kimlerin katıldığı ve benzeri olup olmadığı sorusuna AGİT Temsilcisi, bunun, Basın Özgürlüğü Ofisinin bir inisiyatifi olduğunu ve bu tür bir sözlüklerin oluşturulmasına ofisinin ilk kez katıldığı yanıtı verdi.

“İki toplum tarafından kullanılan ve duyarlı olan bazı ifadeler için ve işlerinde gazeteciler destekleyen gönüllü bir araç sunmak amacıyla bir sözlükçe/kelime dağarcığı oluşturma çalışmaları geçen ekim ayında ofisim tarafından başlatıldı. Kullanımı tamamen isteğe bağlıdır. Belli kelimelerin kullanımını ne kısıtlar ne de gerektirir. Tam tersine bazı alternatif kelimelerin daha iyi anlaşılır olduğunu ve kaliteli gazeteciliğe katkıda bulunduğunu anlatır”.
 
Bir broşür olarak Türkçe, Yunanca ve İngilizce dilde basılacak ve gazeteciler kullanıp kullanmamaya kendileri karar verecek. Ofisim, iki toplumdan medyadan bir grup duyarlı ve deneyimli uzmandan, merkezi Londra’da bulunan Etik Gazetecilik Ağı ile işbirliği içinde, gazetecilerin çalışmalarını destekleyecek bir sözlükçe oluşturma görevi verdi”.
 
Désir, ofisinin ilk kez bir sözlük oluşturma çalışmasına katıldığını açıkladı ve “ama kaliteli gazeteciliği, medyanın özgür işleyişi ve gazeteciler arasında dayanışmayı güçlendirmek amacıyla AGİT üyesi 57 devlette daha başka programlara katılıyoruz” dedi.
 
Ofisinin salı günü Kıbrıs medyasını sözlüklerin tanıtımına davet edeceğini belirten Désir, “sözlüklerin bilgisayar ekranlarında, gazetecilerin ofislerinde, blogcular ve tüm adada tartışma ve kaliteli gazetecilikle ilgilenenler ofislerinde yer alması” dileğinde bulundu.

AGİT Temsilcisi sözlüklerin, “Kıbrıs Diyaloğu” programıyla ilgili tüm verilerin ofisinin de internet sayfasında (www.osce.org/representative-on-freedom-of-media/cyprus-dialogue) yer alacağını da sözlerine ekledi.
Başka ilgili bir soruya, “sözlükle ile ilgili bazı yoğun tepkiler olduğunu biliyoruz. Ama bu endişeler çok defa bazı yanlış bilgilerden kaynaklanmaktadır” dedi.
 
Sözlüklerin, kaliteli gazetecilik için bir araç olarak kullanımının tamamen isteğe bağlı olduğunu tekrarlayan Temsilci, "gereken veya kısıtlayan bir şey değil. Gazetecilerin haklarını ve medyanın özgür ifadesini kısıtlamayı amaçlamıyor. Her zaman kırıcı ifadelere alternatifler olduğunu iddia edilmiyor bile”.

Désir sözlerine devamla şunları belirtti: “Sözlükte sadece yeni bir yaklaşım ve yeni bir düşünce tarzı önermektedir. Gazeteciler her zaman özgürce önemli görevlerini yerine getirmelidirler.  Ofisimdeki çalışmaları izleyecek olursanız, Kıbrıs’ta ifade özgürlüğü ve medya özgürlüğü için sesimin tonunu çok defa yükselttiğimi göreceksiniz. Gelecekte de bunu yapmaya devam edeceğim”.
 
Bazı ifadelerin değiştirilmesiyle 1974 Türk işgali nedeniyle Kıbrıs’ın bölünmüş olduğu sonucu değiştirilebilir mi? sorusuna AGİT Temsilci bu çabaların tarihsel olaylarla ilgili olmadığı yanıtı verdi. “Biz sadece bazı kelimelerin çeşitli toplumlarda nasıl anlaşıldığını göstermek için uğraştık.  Bu, bize, iyi bilgilendirilmiş olmak ve günümüzü doğrudan etkileyen konularda kararlar almamızı sağlar”.

Désir, devamla, çok duyarlı konularda bile, kapsamlı diyaloglar ve konuşma özgürlüğü için bir platform sağlanmasının, Medyanın belirleyici bir rol oynadığı kamuoyundaki tartışmalara katkı sağlayacağına inandığını belirtti.

Programın geleceğe yönelik planları

 “Kıbrıs Diyaloğu” programın geleceği planlarıyla ilgili olarak Harlem Désir, kapıları açık tuttuklarını söyledi ve “geleceğe yönelik olası planları medya toplumlarıyla tartışacağız” dedi.

Désir, Kıbrıslı gazetecilerle çalışmalarının devam etmesini beklediğini ve adada medya kalitesinin daha çok artması için Kıbrıs’a yardım etmeye hazır olduğunu dile getirdi. (CNA/KHA)