21 Mart 2015 tarihinde, “Belge’nin Penceresi’nde” yayınlanan ve sehven Dr. Okan Dağlı’nın adının yazıldığı Kıbrıslı Rum Sotos Ktoris’in “Kıbrıs’ta Futbolun Bölünmesi” ile ilgili yazıya, Kıbrıslı Türk araştırmacı Dr. Ahmet An’dan uyarıcı bir yanıt geldi.

Dr. Ahmet An uyarıcı ve eleştirisel yazısında söyle diyordu.

Kardeşim Necmi;
Yeni Düzen’i günlük okumadığım için yazılarını da geç okuyabiliyorum. 21 Mart 2015 tarihli gazetede yapılan karışıklığı, 28 Mart’ta düzeltmeye çalıştın, ama tırnak açılıp kapanmadığı için, Sotos Ktoris’in yazısının nerede başlayıp, nerede bittiğini anlayamadım.
Ama fark etmez. Anlaşılan Okan Dağlı’da onun yazısından yararlanmış! “İşte KOP’tan kopuşumuzun kısa hikayesi” diye
Oysa esas kaynak benim “İlk Kıbrıs Türk Futbol Kulüpleri ve Çetinkaya’nın Tarihi” kitabında (2006) yaptığım ve yayımladığım araştırmadır. Kitabı sen de tanıtmıştın ve elinde olmalı. Oradan yaptığım İngilizce özeti, 2008’de ki Kiproloji Kongresinde de sunmuştum, ona da bakabilirsin.
Sotos, birkaç yıl önce benden bu konuda bilgi isteyince, ona benim İngilizce bildirime ve kitaba bakmasını söylemiştim. İşte İngilizce bildiri de burada”.
Bende, sevgili Ahmet An’ın özet olarak bana gön derdiği  “İlk Kıbrıs Türk Kulüpleri ve Çetinkaya’ nın Tarihi” isimli kitaptan, 1902 yılında başlayarak, 30 Ekim 1955 yılında Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu’nun kuruluşu ile tamamlanan öyküsünü sizlerle paylaşmak istiyorum. Teşekkürler Ahmet An.  

“İlk Kıbrıs Türk Futbol Kulüpleri, iki toplumlu maçlar, Karmalar ve Çetinkaya (1902-1955) 

Yapılan araştırmalarda, Kıbrıs’ta futbolun geçmişinin 1902 yılına kadar indiği görülmektedir. 20. yüz yılın başlarında dünyada futbolun popüler olmasına koşut olarak, Kıbrıs’ta futbol ilk kez 1902 yılında İngiliz Okulu’nda oynandığı görülüyor.
1908 yılında, Larnaka Amerikan Akademi’nin kurulmasıyla, bu okulda futbol oynanmaya başlıyor. Henüz, Kıbrıslı Türk veya Rum hakem olmadığından maçları İngiliz hakemler yönetiyordu.
1913-1961 yılları arasında yaşamış ve o zaman İdadi (lise) olarak anılan ‘Kıbrıs Türk Lisesi’nde spor öğretmenliği yapan merhum Yusuf Ziya’nın 1933-34 okul yıllığında yazda şöyle anlatıyor. Kıbrıslı Türklerin futbolla tanışmaları, 1902 yılında İdadi’nin İngilizce hocası Mr.Thompson tarafından okula getirilmesi ile başladığını naklediyor.
Futbolun gittikçe popüler olmasının ardından Kıbrıs’ta ilk “Kıbrıs Türk Spor Kulübü” adıyla 1907 yılında kuruluyor.
1930 yılında ise, toplumun ileri gelen kişileri tarafından “Lefkoşa Türk Spor Kulübü” hayata geçirilirken, bu kulüp daha sonra 1934 yılında sekiz kulübün yer aldığı “Kıbrıs Futbol Federasyonu’nun (KOP)” kurucu üyesi oluyor.
1943 yılında, Çetinkaya Türk Esnaf (Asnaf) Ocağı’nın kurulması toplumda büyük bir heyecana neden oluyordu.
Çetinkaya Esnaf Ocağı ile Lefkoşa Türk Spor Kulübü 1949 yılında Çetinkaya Türk Spor Birliği (ÇTSB) ismi ile kuruluyor ve 1950 yılında Lig şampiyonu, 1951 ve 1952 yıllarında Kıbrıs Kupası şampiyonu oluyor.
Bu arada, 1 Nisan 1955 yılına kadar olan devrede Kıbrıslı Türk futbolcular, Rum ve Ermeni’lerden oluşan Kıbrıs Karması’nda yer alıyordu.
Ahmet An’a göre, bu süreç, Çetinkaya’nın 22 Ekim 1955 yılında KOP’tan atılması ile sona eriyor.
Bu kısa özetten sonra, geriye bir dönüş yapalım.
1907 yılında, Kıbrıslı Türkler kendi takımlarını kurarken, 1900 yıllarının başında Kıbrıslı Rumlar kurdukları derme çatma kulüpler ile İngilizlere karşı mücadele etmeye çalışıyordu.
Ancak, bu girişimde başarılı olamayan Kıbrıslı Rumlar 1911 yılında Anorthosis, 1914 yılında kurulan ancak, 1924’de kapanan İngiliz Okulu öğrencileri tarafından POP (Podosferikos Omilos To Pankypria) isimli kulüpleri kuruyorlardı.
Daha sonra, sırasıyla Trust, APOEL (1928) ve Olimpiakos kulüpleri kuruluyordu. Kıbrıs Türk spor kulüpleri hakkındaki ilk haberler, 03 Ocak 1907 tarihinde haftalık olarak yayınlan Sunuhat isimli haftalık gazetede Mehmet Münür ile Cemal Efendi adına yayınlanan ilanda kurulması düşünülen Lefkoşa Osmanlı Futbol Birliği’ne üye olmayı isteyenlere yapılan davet olarak yer alıyor.
23 Ocak 1908 tarihli Sunuhat gazetesi haberinde Beliğ Paşa’nın, Lefkoşa Osmanlı Futbol Birliği takımı sporcularına ödül verdiğinden bahsedilirken, 06 Kasım 1908 tarihili sayısında bayram nedeni ile bir eğlence düzenlediğinden konu ediliyor.
20 Aralık 1920 tarihli Doğru Yol gazetesi, Lefkoşa Türk Futbol Kulübü’nün, ismini vermediği Mağusa Rum Kulübü ile oynadığı maça yer veriyor.
15 Şubat 1920 tarihli Söz gazetesinde ise, bazı Rum ve Türk takımlarının yaptıkları maçlar sonunda Rum BOBİ Kulübü’nün birinci, Lefkoşa Türk Futbol Kulübü’nün ikinci olduğunu yazıyor.
Birlik gazetesine göre 4 Ocak 1924 tarihli sayısında, Larnaka’da Türk ve Rum takımları arasında 30 Aralık 1923 tarihinde oynanan maçta Türk takımının 3-1 galip geldiğini, maçı Ragıp Kenan’ın yönettiğini belirtiyor.
25 Aralık 1930 tarihli Söz gazetesi, Lefkoşa Türk Spor Kulübü’nün,  APOEL ile yaptığı maçı 4-2 kaybettiğini haber yapıyordu.
Kıbrıslı Türklerin ilk dış temasının,  Lefkoşa Türk Spor Kulübü’nün Adana Karması ile Lefkoşa’da yaptığı ve 3-2 kaybettiği maç olduğunu Kaynak gazetesi yazarken, bu maçın Adana’daki rövanşında takımların 3-3 berabere kaldığından da bahsediyor. Bu maçlarda kazanılan kupalar halen Çetinkaya Kulübünde yer almaktadır..

Kıbrıslı Kulüpler toplanıyor

Tüm bu gelişmeler olurken, 1929 yılında ilk kez Kıbrıs futbol tarihinde yedi kulüp bir araya gelerek Kıbrıs Futbol Federasyonu (KOP) kurulması için ilk adımları atıyorlardı. Bunlardan beşi Rum Kulübü (AMOL, Pezoberikos, AEL,  APOEL, Trust), Lefkoşa Türk Spor Kulübü ve Ermeni Spor Birliği oluyordu.

23 Ekim 1934 KOP resmen kuruluyor
Kıbrıs’ta futbolun hızla yayılmasının ardından 23 Ekim 1934 yılında Kıbrıs Futbol Federasyonu (KOP) resmen kuruluyordu. APOEL Kulübü lokalinde yapılan toplantıda Lefkoşa Türk Spor Kulübü’nün temsilcisi eczacı Memduh Asaf, Kıbrıs Futbol Federasyonu (KOP)’un tüzük çalışmalarında yer alıyordu.
Yedi Rum takımı Anorthosis, APOEL, Olimpiakos, Trust,  AEL, Aris ve EPA ile Lefkoşa Türk Spor Kulübü’nün kurucu üye olarak yer aldığı Kıbrıs Futbol Federasyonu (KOP) sekiz kulüp ile kurulurken, 02 Aralık 1934 tarihinde resmi olarak lig ve kupa maçlarını başlattı.
Kıbrıs Futbol Federasyonu(KOP)’un başkanı sürekli olarak bir Kıbrıslı Rum olurken, yardımcısı ise bir Kıbrıslı Türk’tü. O günlerde genç bir avukat olan Rauf Raif Denktaş KOP’un Disiplin Kurulunda yıllarca yer aldı.