Hasan Karlıtaş

Nergis kibirli bir çiçek midir? Bence hayır, lakin mitolojiye göre, ona bu anlam yüklenmiştir.  Nergis, sarı beyaz çiçekleri ile hem çok alımlıdır, hem de öne eğik başı ile ender değerlerden alçakgönüllülüğün yansımasıdır...

 Kıbrıs’ta yağan yağmurlardan sonra doğa, uyanışa geçip en güzel renklerini sunmaya başladı. Doğanın uyanışa geçmesi ile birlikte, yüzünü gösteren ilk çiçeklerden biri olan nergis de,  bu hareketlenmeye ortak olup, selamını verdi…

Kıbrıs’ta yaşam sürüp de, nergisi bilmeyenimiz hemen hemen yok gibidir. Hiç tartışmasız nergis, Kıbrıs doğasının en güzel renklerinden biri olma özelliğine sahip...  

Kıbrıs’ın birçok yerinde Mergiz olarak telaffuz edilen bu alımlı çiçek, ‘Nergisli’ isimli bir köye de ismini vermiş durumda.  

Büyüleyici kokusu ile insanları etkileyen,  nergis çiçeğinin mitolojik söylencelere konu olmuş bir de hikâyesi var.

Hüzünlü bir Mitolojik aşk söylencesi

Bugün anlatacağım hikaye, nehirdeki suya bakarken kendi görüntüsüne aşık olan yakışıklı Narkissos ile sesin yankılanmasının temsilcisi EKHO’nun (Eko) birçok sanatçıya ilham olmuş hüzünlü aşk hikâyesidir.  Bu mitolojik hikâyeyi okuyup etkilenmemek mümkün değil.  Mitolojik söylencelerdeki hayal gücünü, oldum olası çok beğenmişimdir. Çünkü hepsinde, bizleri düşündüren, ince derinlikler var... Ne yazık ki, nergis mitolojisinin konusu kibirdir. Nergis kibirli bir çiçek midir? Bence hayır, mitolojiye göre, ona bu anlam yüklenmiş olsa da, nergis, sarı beyaz çiçekleri ile  hem çok alımlıdır, hem de öne eğik başı ile adeta alçakgönüllülüğün yansımasıdır...

Karşılıksız aşkın yankısı; Narkissos ve Ekho

NARCISSOS,  bir peri ile insanın, biraz da  kendini beğenmiş yakışıklı oğludur. Dünyadaki en yakışıklı erkeklerden birisi olan Narkissos’a, annesi şu tavsiyede bulunur; ‘Sen çok yakışıklısın ama kendi güzelliğini görmezsen çok daha uzun süre yaşayacaksın’. Hikâyemizin diğer kahramanı, Ekho da, oldukça güzel bir peri kızıdır. Ekho, yani yankı, herkesten uzak yaşamayı ve yalnız dolaşmayı seven bir karaktere sahipti. EKHO, zaman zaman ona aşık olanları karşılıksız bırakmakta ve bir türlü sevebileceği birini bulamamaktaydı. 

EKHO, bir gün dağlarda dolaşırken, Narcissus  ile karşılaşır ve onu görür görmez aşık olur. Ancak, kibirli delikanlı bu aşka cevap vermez ve Ekho dağlara dönerek üzüntüsünden kahrolur, aşkını dağlara anlatır, bu karşılıksız aşk adeta onu eritir, yok eder.  Bu kedere çok dayanamaz ve bedeni ölüp dağlardaki kayalara dönüşür. Geriye kayalarda yankılanan sesi kalır. Sadece bir ses, yankı (Echo) olarak kalan güzel peri kızı son nefesini vermeden önce şu cümle ağzından çıkar.

“Dilerim o da benim gibi sevsin ve sevdiğine kavuşamasın.”

Nergis çiçekleri

Bu duruma çok üzülen  Olympos Tanrıları, Narcissus’un katı yüreğine bir ceza vermek ister ve onun da yüreğine bir büyü ile aşk ateşi düşürür. Bir gün sürekli yaptığı gibi dağda avlanırken,  bir nehir kenarında durup, su içmek ister.

Ancak, su içerken, suda yansıyan kendi siluetini görür ve kendi kendine aşık olur. Daha önce fark etmediği bu güzellik karşısında adeta büyülenir. O ana kadar, kimseyi sevmediği kadar sevmiştir kendi görüntüsünü. Kendi kendine aşık olmuştur. Bu sefer gerçekten sevmiştir. Günlerce, siluetine bakarak oradan ayrılamaz. Sevdiğini elde etmek ister ancak bunu bir türlü başaramaz. Sonunda kendi görüntüsünü yakalamak için suya eğilirken dengesini kaybederek düşer ve boğulur.

 Bazı kaynaklara göre ise, yerinden kıpırdamadan kendini seyreden Narcissus bitkin ve bitap düşerek, her gün biraz daha eriyerek göl kenarına yığılıp kalır. Öleceği anda, kendi görüntüsüne ‘Kal Sağlıcakla’ der. EKHO, bu ölümü izlemektedir ve bu vedaya sesin yankısı (eko’su) şu şekilde cevap verir ‘Kal Sağlıcakla’.  

NARCİSSUS’un öldüğü yerde nergis çiçekleri yeşerir. Nergis, bu günden sonra kendini beğenmişlerin sembolü olur. Eden bulmuş mudur? Orman tanrıçaları, hemen göle yaklaşarak göle sorar, Neden ağlıyorsun? Narkissos çok mu yakışıklı bir delikanlıydı? Göl cevap verir; Narcissos için ağlıyorum ama onun yakışıklı olduğunu hiç fark etmedim ben. Narcissos için ağlıyorum, çünkü sularıma eğildiği zaman, gözlerinin derinliklerinde kendi güzelliğimin yansımasını görebiliyordum.

Nergis’ten Narsizme

Nergis çiçeğinden, Narsizim doğmuştur. Narsizm, kendini aşırı beğenme ve kendi kendini övme hali olarak tanımlanır. Eko’dan ise sesin yankısı doğmuştur. Nergis, Narsizim ve Eko söylenceden arda kalanlardır.

Nergis çiçeğinden nerelere geldik. Son olarak şuna belirtmek istiyorum; İnsan, güzelliği dışarıda arayacağına kendi içinde aramalıdır. Çünkü, kendini beğenmiş bir insanın başka  birisini, gerçekten sevmesi olanaksızdır. O yüzden, sevgi ve iç güzellik her şeyden çok daha önemlidir…

Kıbrıs’taki nergis çiçeği, ‘Floranın Korunması Emirnamesi’ ile korunma altında olup, toplanması ve satışı yasaktır. Çiçek, toprağında güzeldir…

Samimi ve daimi sevgi, her zaman rehberiniz olsun. İyi pazarlar.