Ödül AŞIK ÜLKER

Görkem Çavlı, 27 yaşında, Oxford Üniversitesi Fizik mezunu. Kariyerine akademik alanda devam etmek istemedi, “bu bana pek çekici veya gerekli gelmedi” diyor. Londra’da GCSE ve A-level öğrencilerine fizik ve matematik dersleri veriyor.

“Öğretmenin yanında, üretken olmak ve girişimcilik benim tutkularımdır” diyen Çavlı, 2014’te kurduğu ve aylık bir milyon kullanıcıya (unique visitor) ulaşan www.physicsandmathstutor.com sitesinde GCSE ve A-level öğrencilerine ders notu, sorular ve videoları ücretsiz olarak sunuyor, ayrıca öğrencilere üniversite başvurularında yardımcı oluyor, Oxford ve Cambridge Üniversiteleri’nde mülakata alınacak olanlara hazırlık dersleri veriyor.

YeniDüzen’in sorularını telefonda yanıtlayan Çavlı, bir yıl içinde adaya dönmeyi planladığını söyleyerek, “Kıbrıslı Türk erkeklerinin tamamlamak zorunda olduğu askerlik var. Dayatılan bu zorunluluğu bedelli asker olarak tamamlama şansını kullanmak için bu süre zarfında İngiltere’de çalışmam bir avantajdı” dedi.

“Kariyer olarak bakıldığında bir Avrupa ülkesindeki fırsatlar Kıbrıs’ta önümüzde olmayabilir. Önemli olan insanın ne hedeflediği ve başarıyı nasıl tanımladığı” diyen Görkem Çavlı, çözüm çabalarının sonuç vermemesinin umutlarını kırdığını ancak bunun

“artık vazgeçtik ve şu anki durumu kabulleneceğiz” demek olmadığını vurguladı.

Kapsamlı çözüme ulaşılması için çabaların her zaman devam etmesi gerektiğini kaydeden Çavlı, bu çabaların yanı sıra “bir çözüm olsun, her şey hallolur” mantığıyla beklememek gerektiğini belirtti.

Çavlı, şunları söyledi:

“Kıbrıs’ta doğup büyümüş ama yurt dışında eğitim alan gençlerin Kıbrıs’a dönmesinin bu konuda çok önemli rol oynayacağını düşünüyorum. Kıbrıs’a dönmeyi düşündüğümü söylediğimde sık sık aldığım tepki, ‘neden, Kıbrıs’ta ne var, Kıbrıs’ta iş yok’ şeklindedir. Bunlar doğru olabilir ama eğer kimse dönmezse bunların kendiliğinden değişeceği yoktur. Bizim de elimizi taşın altına koymamız gerekir. Aldığımız eğitimi, bilgi birikimimizi, enerjimizi Kıbrıs’a aktaralım ki değişim olabilsin.”

Fizik okumaya karar verdiğinde belirli bir planım olmadığını söyleyen Görkem Çavlı, “Kıbrıs’ta, Oxford Üniversitesi Fizik Bölümü’nden mezun olup öğretmenlik yaptığımı söyleyince genelde insanlar şaşırıyor. Bu sanırım bitirdiğim okul ve bölümümle alakalı insanların daha farklı beklentileri olmasından kaynaklanıyor, ama dediğim gibi ben sevdiğim ve topluma yararlı olabileceğim işi yapmak istedim. Gençlere tavsiyem de, tutku ve ilgi duydukları bir konuyu okumaktan çekinmesinler. ‘Mezun olduktan sonra ne iş yapabilirim’ sorusuyla kendilerini çok bunaltmasınlar. Mezun olduktan sonra farklı kapılar açılabilir yeter ki onlar da açık olsun. Zaten üniversite hayatıyla iş hayatı çok farklı, bu yüzden her şekilde kendilerini geliştirmeleri gerekecek” diye konuştu.

Soru: Öncelikle kendinizi kısaca tanıtır mısınız?

Çavlı: 1990 doğumluyum yani 27 yaşındayım, şu anda Londra’da yaşıyorum. 9 yıldır İngiltere’deyim. Aslen Lefkoşa doğumluyum ama babam Dışişleri Bakanlığı’nda diplomattı ve onun görevi dolayısıyla çocukluğumda İstanbul ve Ankara’da da yaşadım. Eğitim hayatım da buna paralel olarak etkilendi. İlkokulun bir kısmını Kıbrıs’ta okudum, sonra İstanbul’da devam ettim. Orta okulda ilk iki yıl BTMK’daydım, sonrasında Güney’de İngiliz Okulu’na geçtim ve liseyi orada bitirdim. Liseden sonra Oxford Üniversitesi’nde fizik okudum, mezun olduktan sonra da Londra’da King’s College’de öğretmenlik için gerekli, bir yıllık bir program olan PGCE (Postgraduate Certificate in Education) yaptım. Küçük yaşta başladığım tenis halen hayatımın önemli bir parçasıdır. 17 yaşıma kadar hem Kıbrıs’ın kuzeyinde ve güneyinde, hem de Türkiye’de çeşitli turnuvalara katılarak, o yaştan sonra da antrenör olarak bu tutkumu devam ettirdim.

“Kariyerime akademik alanda devam etmek istemedim”

Soru: Master, doktora planınız var mı? Şu anda İngiltere’de sadece öğretmenlik mi yapıyorsunuz?

Çavlı: Master, doktora planım yok. Kariyerime akademik alanda devam etmek istemedim, bu bana pek çekici veya gerekli gelmedi.  Meslek olarak öğretmenliği seçtim ve bu yolda ilerledim. PGCE sonrasında iş hayatına atıldım. Öğretmenliğin yanında, üretken olmak ve girişimcilik de benim tutkularımdır. Bunları bir araya getirerek 2014’te www.physicsandmathstutor.com sitesini kurdum. Şu anda esasen sitenin yönetimi ve gelişimiyle uğraşıyorum. Bu sitede, GCSE ve A-level öğrencilerine ders notu, sorular ve videoları ücretsiz olarak sunuyorum. Bu sınavlara giren öğrenci ve öğretmenlerinin yaygın olarak kullandığı, hakkında çok olumlu geri dönüşler aldığım bir site haline geldi. Bu da siteyi sürekli yenilemem ve geliştirmem için beni motive ediyor. Sitemin yanı sıra, GCSE ve A-level öğrencilerine fizik ve matematik dersleri vermeye devam ediyorum. Oxford Üniversitesi’nin Fizik bölümüne giriş için gerekli olan PAT (Physics Aptitude Test)’e yönelik kurslar düzenliyorum, ayrıca öğrencilere üniversite başvurularında yardımcı oluyor, Oxford ve Cambridge Üniversiteleri’nde mülakata alınacak olanlara hazırlık dersleri veriyorum.

“Gençlere tavsiyem, ilgi duydukları bir konuyu okumaktan çekinmesinler”

Soru: Fizik okumaya giderken de niyetiniz fizik öğretmeni olmak mıydı?

Çavlı: O zaman fizik öğretmeni olmak gibi bir niyetim yoktu, açıkçası belirli başka bir planım da yoktu. Ben uğraşmaktan zevk aldığım bir konuyu okumak istedim. Fizik okuduktan sonra başka birçok alanda iş bulma şansım vardı. Fizik çok sevdiğim bir alan. Ama üniversite öncesine dayanan tenis antrenörlüğü ve üniversite eğitimim sırasında verdiğim özel ders tecrübelerimden keşfettiğim; öğretmenliğin, başkalarına bilgi aktarmanın bana zevk verdiği oldu. Bu yüzden öğretmenlik yapmayı tercih ettim. Öğretmenlik bence iş tatmini en yüksek mesleklerden biri. Bir kişinin gelişimine yardımcı oluyorsunuz ve bunun geri dönüşümünü görmek, yıllar itibarıyla buna tanıklık etmek çok özel. Bunu özellikle söylüyorum, çünkü Kıbrıs’ta, Oxford Üniversitesi Fizik Bölümü’nden mezun olup öğretmenlik yaptığımı söyleyince genelde insanlar şaşırıyor. Bu sanırım bitirdiğim okul ve bölümümle alakalı daha farklı beklentileri olmasından kaynaklanıyor, ama dediğim gibi ben sevdiğim ve topluma yararlı olabileceğim işi yapmak istedim. Gençlere tavsiyem de, tutku ve ilgi duydukları bir konuyu okumaktan çekinmesinler. “Mezun olduktan sonra ne iş yapabilirim” sorusuyla kendilerini çok bunaltmasınlar. Mezun olduktan sonra farklı kapılar açılabilir yeter ki onlar da açık olsun. Zaten üniversite hayatıyla iş hayatı çok farklı, bu yüzden her şekilde kendilerini geliştirmeleri gerekecek.

Soru: Kıbrıslı bir Türk olarak İngiltere’de kalıp ders verme fikri nasıl ortaya çıktı?

Çavlı: Üniversiteyi bitirince nişanlımın devam eden yüksek lisans eğitimi nedeniyle Londra’da kalmamız gerekti. Ayrıca, hepimizin bildiği gibi Kıbrıslı Türk erkeklerinin tamamlamak zorunda olduğu askerlik var. Dayatılan bu zorunluluğu bedelli asker olarak tamamlama şansını kullanmak için de bu süre zarfında İngiltere’de çalışmam bir avantajdı.

“Bağımsız olmayı tercih ettim”

Soru: İngiltere’de verdiğiniz özel dersleri bir merkezin çatısı altında mı veriyorsunuz?

Çavlı: Hayır, kendim, bağımsız çalışıyorum. Bana sık sorulan sorulardan biri, “bağımsız çalışmaya nasıl cesaret ettin?”. Bir yerde aylık maaşla çalışmak daha garantidir. Bu aslında biraz benim karakterimle ilgili, her gün 09.00-17.00 bir işte çalışmak çok bana uygun değil. Bağımsız olmayı tercih ettim. Özel ders vermenin avantajları olan saatlerinin esnek olması, kendi patronum olmam beni cezbetti. Bu da tabi ki internet sitesini kurup geliştirmek için bana fırsat sundu. Başladığımda risk aldım ama zamanla adımı duyurdum, bir süre sonra öğrenciler beni bulmaya başladı. Bunda internet sitesinin de etkisi oldu, ikisi paralel gitti, birbirlerini desteklediler aslında.

“Bazı fırsatlar her öğrencinin elinde olmayabilir”

Soru: İnternet sitesi fikri nasıl ortaya çıktı? Siz de bu sınavları alarak Oxford Üniversitesi’ne gittiniz. O dönemde böyle birşeyin eksikliğini mi hissettiniz?

Çavlı: Sitenin o kadar geriye dayanan, kafamda planladığım bir proje olduğunu söyleyemem. O zamanlar benim okuduğum okuldan ve kişisel ilgimden gerekli materyallere ulaşma imkanım vardı. Öğretmenliğe başladıktan sonra daha çok fark ettim ki bu fırsatlar her öğrencinin elinde olmayabiliyor. Bazen okullarından yeterli desteği görmüyorlar, bazen de erişebilecekleri bilgileri nerede aramaları gerektiğini bilmiyorlar. Site ile öğrencilere bu fırsatı sunmuş oluyorum. Öğrencilerin yanı sıra birçok öğretmen de siteden yararlanıyor, sınıflarda dersler esnasında kullandıklarını biliyorum.

“Sitenin bu kadar popüler olmasını beklemiyordum”

Soru: Sitenin bu kadar çok tıklanmasını, popüler olmasını bekliyor muydunuz?

Çavlı: Açıkçası beklemiyordum. Site 2014 yılında, ilk önce daha ufak çaplı, kendi öğrencilerime ve onların çevresindekilere yönelik başlamış olsa da, bahsettiğim açıktan giderek popüler olmaya başladı, ben de yaygınlaştırmaya karar verdim. Önce fizik ve matematik ile başladım, sonrasında biyoloji, kimya, ekonomi ve coğrafya eklendi. Sunulan kaliteli içerik, özenle hazırlanmış ders notları, geçmiş yılların sınav kağıtları ve çözümlerine kolayca erişim, öğrencilerin site hakkındaki sorularıyla birebir ilgilenmem ve tüm bunların ücretsiz olması, siteyi öğrenci dostu bir platform haline getirdi ve popülaritesini artırdı.

Aylık bir milyon kullanıcı (unique visitor)...

Soru: Sitenin ziyaretçi sayısı nedir, daha çok hangi ülkelerden tıklanıyor?

Çavlı: Ziyaretçi sayısı aylık bir milyon kullanıcıya ulaşıyor (unique visitor). Yüzü aşkın ülkeden ziyaretçi var ama yoğunluk başta İngiltere olmak üzere, A-level yapılan ülkelerden. İngiltere’yi, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bangladeş takip ediyor. Kıbrıs’ın da hem kuzeyinde, hem güneyinde öğrenciler siteyi kullanıyor. Kıbrıs sıralamada dördüncü, bu da nüfusa oranla oldukça popüler olduğunu gösteriyor. Hatta geçen yaz beni şaşırtan bir olay yaşamıştım. Yeğenimin mezuniyeti için Güney’deki Lefkoşa İngiliz Okulu’na gittiğimde beni sitedeki resmimden tanıyıp selfie çektirmek isteyen öğrenciler olmuştu.

“1 yıl içinde dönme planım var”

Soru: Adaya dönmeyi düşünüyor musunuz?

Çavlı: Dönme planım var. Nişanlımın doktorası bitince dönmeyi planlıyoruz, bunun da bir yıl içinde olmasını bekliyoruz. İnternet sitesini adaya döndükten sonra da geliştirmek ve sürdürmek isterim. Ders vermeye devam etmeyi de planlıyorum. Adada eğitim alanında eksikliğini hissettiğim bir konu da, öğrencilerin üniversite başvuru sürecinde bazen yeterli bilgiye sahip olamamalarıdır. İngiltere’deki öğrencilerden gözlemlediğim şudur: gerek okullarından yeterli desteği alarak, gerekse internete girip kolaylıkla bilgilere ulaşarak bu başvuru sürecini daha fazla kendi ayakları üstünde ve kendi kararlarını vererek tamamlıyorlar. Kıbrıslı daha çok öğrencinin bu yetiye sahip olmasını isterim. Bu yüzden, bir hedefim de onları bu konuda bilgilendirmektir. Bir danışmanlık hizmeti sunmaktan çok, öğrencilerin kendilerine yetebilecekleri bir duruma gelmelerine katkı yapmak isterim.

Soru: Brexit sonrasında İngiltere’de eğitime gitme konusunda da endişeler var. GCE sınavları Türkiye’deki bazı üniversiteler ve İngiltere’deki üniversiteler dışında başka hangi ülkelerde geçerlidir?

Çavlı: Avrupa üniversiteleri son yıllarda İngiltere’ye alternatif olarak görülmeye başladı.

Özellikle üniversite ücretlerinin artmasıyla bu durum İngiltere’deki öğrenciler arasında da geçerlilik kazanmaya başladı. Birçok Avrupa üniversitesine A-level sınavlarını yaptıktan sonra başvurmak mümkün. Bazı üniversite ve bölümlerin ek olarak giriş sınavları var, öğrencilerin bunlara da girmesi gerekecektir. Ancak bölüme özel ek giriş sınavları İngiltere üniversiteleri arasında da yaygınlaşıyor.

“Kapsamlı bir çözüm için çabalar devam etmeli”

Soru: Adanın geleceği ile ilgili düşünceniz nedir?

Çavlı: Adanın geleceği politik durumla yakından ilişkili. Bu konuda hepimizin beklentileri var. Bizim jenerasyon bir referandum süreciyle büyümüş bir jenerasyon ve bundan dolayı daha fazla umut besliyoruz. O süreçten geçmek bizim, Kıbrıs sorununun çözümünün yakın gelecekte olabileceğini hissetmemize neden oldu. Ama o sürecin çökmesi, yakın zamandaki görüşmelerin de sonuç vermemesi benim de, çevremdeki gençlerin de umutlarının kırılmasına neden oldu. Bu, “artık vazgeçtik ve şu anki durumu kabulleneceğiz” demek değildir. Tabi ki kapsamlı bir çözüme ulaşılması önemlidir ve bu konudaki çabaların her zaman devam etmesi gerekir. Ancak bunun yanı sıra Kıbrıs’ın geleceğiyle ilgili oturup düşünmemiz, günlük yaşantımızın, memnun olmadığımız düzenin, şikayetçi olduklarımızın nasıl düzelebileceğine dair kafa yormamız gerekir.

“Kimse dönmezse birşeyin değişeceği yoktur”

“Bir çözüm olsun, her şey hallolur” mantığıyla bekleyerek değil, biz de bir şeyler yaparak, bazı sorunları ufak ufak iyileştirerek değiştirmemiz gerekir. Kıbrıs’ta doğup büyümüş ama yurt dışında eğitim alan gençlerin Kıbrıs’a dönmesinin bu konuda çok önemli rol oynayacağını düşünüyorum. Kıbrıs’a dönmeyi düşündüğümü söylediğimde sık sık aldığım tepki, “neden, Kıbrıs’ta ne var, Kıbrıs’ta iş yok” şeklindedir. Bunlar doğru olabilir ama eğer kimse dönmezse bunların kendiliğinden değişeceği yoktur. Bizim de elimizi taşın altına koymamız gerekir. Aldığımız eğitimi, bilgi birikimimizi, enerjimizi Kıbrıs’a aktaralım ki değişim olabilsin.

“Olumsuz denebilecek faktörlerin yanında olumlu taraflar da var”

Soru: Adadaki duruma baktığınızda geri dönmeyi nasıl tanımlıyorsunuz?

Çavlı: Kariyer olarak bakıldığında bir Avrupa ülkesindeki fırsatlar Kıbrıs’ta önümüzde olmayabilir. Önemli olan insanın ne hedeflediği ve başarıyı nasıl tanımladığı. Örneğin, İngiltere’de büyük bir şirkette iyi bir pozisyona gelmek bu ülkede öğrenim görmüş başarılı gençler için gayet olası bir durum. Ama bu benim için hiçbir zaman çekici olmadı. Ben bir şeyler üretiyorum, öğrencilere bir şeyler sunuyorum. Bunu Kıbrıs’a dönüp orada sürdürmeyi tercih ederim. Bunun mümkün olduğunu da düşünüyorum. Kıbrıs’ta olumsuz denebilecek faktörlerin yanında günlük hayatta çok olumlu taraflar da var. Dönmek için onlar da iyi sebep bence. Mesafelerin yakın olması, havasının güzel olması, işten çıkınca denize girebilmek, ailenizi kolayca ziyaret edebilmek büyük şehirlerde yaşayan birçok insan için sadece hayaldir. Halbuki Kıbrıs’ta bunları yapabilirsiniz ve bunlar benim için çok önemlidir.