Ayşe GÜLER

Siyasette bir ilk olma özelliği taşıyan, ‘Toplumsal Uzlaşı Hükümeti’ hedefiyle kurulan 4’lü Koalisyon Hükümeti’nin görev süresi 460 gün sürdü.

CTP-HP-DP-TDP Hükümeti de 5 yıllık görev süresini tamamlayamadı, böylelikle 44 yılda başa gelen 27. hükümetle ilgili siyaset perdesi kapandı.

Kıbrıs’ın kuzeyinde Kıbrıs Türk Federe Devleti’nden bugüne kadar geçen 44 yıllık sürede

39 kez de Bakanlar Kurulu kuruldu.

Siyaset tarihinde en çok görev alan parti ise 22 yıl ile Ulusal Birlik Partisi oldu.

UBP’den sonra en çok hükümette yer alan siyasi parti ise DP oldu.

Bugüne kadar tek başına iktidara gelemeyen DP de UBP ve CTP ile kurduğu koalisyonlarla 12 yıl 9 ay Hükümet’te kaldı.

CTP ise ‘teknokrat’ kabine dahil, UBP, DP ve ÖRP ile kurduğu koalisyonlarla 12 yıl 3 ay Hükümet’te yer aldı.

UBP 34 yıl, DP 12 yıl 9 ay, CTP 12 yıl
 Siyaset tarihinde en çok görev alan parti 22 yıl ile Ulusal Birlik Partisi oldu. DP, UBP ve CTP ile kurduğu koalisyonlarla 12 yıl 9 ay, CTP ise teknokrat kabine dahil, UBP, DP ve ÖRP ile kurduğu koalisyonlarla 12 yıl 3 ay Hükümet’te yer aldı.

En fazla Eroğlu…

Siyasette en fazla tek başına iktidarda kalan parti olan UBP’de ‘hükümet kurma’ rekoru da 3. Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’na ait.

UBP’de Eroğlu, 8 kez hükümet kurarken, 2 kez de eski Başbakan İrsen Küçük hükümete geldi.

UBP 34 yıl, DP 12 yıl 9 ay, CTP 12 yıl…

UBP, tek başına iktidara geldiği dönemlerle birlikte CTP ve DP ile kurulan koalisyon hükümetleri dahil olmak üzere toplam 34 yıl Hükümet’te görev aldı.

Böylelikle UBP, Kuzey Kıbrıs’ta en çok hükümet eden siyasal parti oldu.

 UBP’den sonra en çok hükümette yer alan siyasi parti DP oldu.

Bugüne kadar tek başına iktidara gelemeyen DP de UBP ve CTP ile kurduğu koalisyonlarla 12 yıl 9 ay Hükümet’te kaldı.

CTP ise 12 yıl 3 ay Hükümet’te yer aldı.

Toplumcu Kurtuluş Partisi ile sadece bir kez UBP ile kurduğu koalisyonla yer aldığı hükümette, 2 buçuk yıl görev yaptı.

TDP ise CTP ve DP ile kurulan ‘teknokrat hükümet’te 3 ay görev aldı.

ÖRP ise CTP ile kurduğu koalisyon hükümeti ile 2.5 yıl Hükümet’te yer aldı.

1975’ten 1994’e UBP hep hükümette!

Kıbrıs Türk Federe Devleti’nde 13 Temmuz 1975- 5 Temmuz 1976 tarihleri arasında görev yapan ‘Geçici UBP Bakanlar Kurulu’nun ardından, 1. Konuk Hükümeti 1976’da göreve gelmiş, bir yıl görev yapmıştı.

Temmuz 1977’de kurulan 2. Konuk Hükümeti de Nisan 1978’e kadar görev yapmış ardından yine bir UBP Hükümeti olan 1. Çağatay Hükümeti kurulmuştu. 2. Çağatay Hükümeti’nin de Mart 1982’de sona ermesinin ardından kurulan UBP-DHP-TBP koalisyon hükümeti de yaklaşık bir buçuk yıl görev yapmıştı.

13 Aralık 1983 tarihinden, 1 Ocak 1994 tarihine kadar ise 7 farklı UBP hükümeti görev yaptı. Bu tarihler arasında yaklaşık bir buçuk yıllık 2. Konuk Hükümeti’nin ardından, 1994 yılına kadar 6 farklı Eroğlu Hükümeti göreve geldi.

94’ten Ağustos 96’ye DP-CTP…

1994’te görev başlayan DP-CTP Koalisyon Hükümeti, Hakkı Atun Başkanlığı’nda 4 değişik hükümetle Ağustos 1996’ya kadar görevde kaldı.

Bu hükümetlerin hemen ardından UBP bu kez DP ile bir koalisyon hükümetinde bir araya gelmiş, Ağustos 1996’dan 1998 yılı sonuna kadar görev yapmıştı. 1999 yılı başında ortağını değiştiren UBP, bu kez TKP ile bir koalisyona imza attı. Bu hükümet ise yaklaşık 2 buçuk yıl sürdü.

Haziran 2001’de UBP ve DP yine bir koalisyon ortaklı ile hükümeti 7. Eroğlu Hükümeti’nde paylaştı. 7. Eroğlu Hükümeti, 13 Ocak 2004’e kadar görev yaptı.

7.Eroğlu Hükümeti’nin ardından, CTP ve DP 13 Ocak 2004’dan Mehmet Ali Talat’ın başkanlığında, Cumhurbaşkanlığa seçildiği 26 Nisan 2005’e kadar hükümet ortaklığı yaptı.

Talat’ın ardından CTP ve DP, Soyer Hükümeti’yle 25 Eylül 2006’ya kadar hükümette kaldı.

14 YILDA 7 KOALİSYON!

Son 14 yıllık sürede ise birçok Koalisyon Hükümeti de denendi.

2005-2006 yıllarında; CTP-DP, 2006-2009 yıllarında CTP-ÖRP Koalisyon Hükümetleri görev alırken, 2013 Haziran ile Ağustos 2013 tarihleri arasında CTP-TDP ve DP 3’lü Koalisyon Hükümeti, 2013-2015 yıllarında ise CTP-DP Koalisyon Hükümeti görev yürüttü.

2015-2016’da ise siyasette bir ilk yaşandı, CTP-UBP Koalisyon Hükümeti ülkenin başına geçti.

Bu hükümetin görevinin sona ermesinin ardından UBP-DP Azınlık Hükümeti denendi.

En az görevde kalan hükümet: ‘Geçiş’ Hükümeti…

Söz konusu tarihler arasında en az görevde kalan Hükümet ise, CTP milletvekili Sibel Siber’in Başbakanlık yaptığı, ‘geçiş hükümeti’ oldu.

28 Temmuz 2013 seçimleri yapılana kadar CTP-BG, TDP ve DP-UG 3’lü Koalisyon Hükümeti olarak

13 Haziran 2013’te göreve başlayan hükümet, 31 Ağustos 2013 tarihinde görevi CTP-DP koalisyon hükümetine devretti.

‘Koalisyon Hükümetleri’ fazla!

Nisan 2005’teki seçimlerde CTP BG Genel Başkanı Mehmet Ali Talat’ın, Cumhurbaşkanı olması ile parti başkanlığına Ferdi Sabit Soyer seçildi.

Soyer Başbakanlığında CTP-BG-DP Koalisyon Hükümeti kuruldu.

26 Nisan 2005’te göreve başlayan Koalisyon Hükümeti 14 ay sonra, 25 Eylül 2006 tarihinde sona erdi.

Bu kez ÖRP ile koalisyon…

CTP-DP Koalisyon Hükümeti’nin sona ermesinin ardından UBP ve DP’den istifa eden milletvekillerinin oluşturduğu Özgürlük ve Reform Partisi- Cumhuriyetçi Türk Partisi ortaklığında hükümet kuruldu.

25 Eylül 2006’da göreve başlayan ve Başbakanlığı’nı Ferdi Sabit Soyer, Başbakan Yardımcılığını ise Turgay Avcı’nın yaptığı hükümette, 6 Haziran 2007’de revizyona gidildi.

Revizyona uğrayan hükümetin bakanlarında 11 Mart 2008’de bir kez daha değişiklik yapılmış, yapılan değişiklikle Koalisyon Hükümeti 4 Mayıs 2009’da sona erdi.

2009’da UBP tek başına iktidar olmuştu…

CTP-ÖRP Koalisyon Hükümeti’nin görevinin sona ermesiyle ülkede Nisan 2009’da yapılan seçimlerde UBP tek başına iktidar oldu.

UBP Genel Başkanı Derviş Eroğlu, Başbakan olarak 4 Mayıs 2009 tarihinde hükümeti kurmuştu.

Hükümet, UBP Genel Başkanı Eroğlu’nun Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından 17 Mayıs 2010 tarihinde sona erdi.

UBP’de Küçük dönemi…

UBP’de 9 Mayıs 2010’da Genel Başkanlığa seçilen İrsen Küçük, hükümet kurma görevini 10 Mayıs 2010’da Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’ndan almıştı.

Küçük Başbakanlığındaki Hükümet, 17 Mayıs 2010’da göreve başlamıştı.

6 Nisan 2011’de Küçük Hükümeti’nde revizyona gidilmiş, bakanlarda değişiklik yapılmıştı.

Yapılan değişiklikle 6 Nisan 2011’de ikinci kez göreve başlayan Küçük Başbakanlığındaki hükümette, 10 Eylül 2012’de yeniden revizyona gidilmişti.

Küçük Hükümeti’nde yapılan değişiklikler bununla sınırlı kalmamıştı. Bakan değişikliği yapılan hükümette 18 Eylül 2012’de yeniden revizyona gidilmişti.

3 kez revizyona uğrayan Küçük Hükümeti, 13 Haziran 2013’te sona ermişti.

Siber başkanlığında ‘Geçiş’ Hükümeti…

İrsen Küçük hükümetinin istifasının ardından, 28 Temmuz 2013’te yapılacak erken genel seçimlerine kadar, CTP-BG milletvekili Sibel Siber Başbakanlığı’nda CTP-BG, DP-UG ve TDP’nin oluşturduğu üçlü koalisyon geçiş hükümeti kurulmuştu.

Böylelikle ülkede ilk kadın Başbakan 3’lü koalisyon hükümetinde görev yaparken,  Bakanlar Kurulu’nun tamamını da ‘teknokrat’ bakanlar oluşturmuştu.

13 Haziran 2013’te göreve başlayan Siber başkanlığındaki hükümeti; seçimlerin yapılmasının ardından, 31 Ağustos 2013’te görevini tamamlamıştı.

CTP-DP Koalisyon Hükümeti: Ağustos 2013-Temmuz 2015

28 Temmuz 2013 tarihinde yapılan genel seçimler sonucunda oyların %38.38’ini alan CTP-BG,

DP-UG ile koalisyon hükümeti kurmuştu.

CTP-BG Genel Başkanı Özkan Yorgancıoğlu ve DP-UG Genel Başkan Serdar Denktaş, Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’na 30 Ağustos 2013 tarihinde yeni Bakanlar Kurulu listesini sunmuş, 31 Ağustos 2013’te göreve başlamıştı.

CTP-BG 25. Kurultayı 14 Haziran Pazar günü yapılmış, Başbakan Özkan Yorgancıoğlu Genel Başkanlık için aday olmamıştı. Kurultay’da parti başkanlığına 2. Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat seçilmiş, Başbakan adayı olarak da Ömer Kalyoncu gösterildi.

Özkan Yorgancıoğlu, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’ya 3 Temmuz 2015 tarihinde istifasını sunmuş, 6 Temmuz tarihinde de Ömer Kalyoncu hükümet kurma görevini devraldı.

Kalyoncu, partilerle yaptığı görüşmeler sonrasında UBP ile koalisyon hükümeti kurmaya karar verdi.

Yorgancıoğlu başbakanlığındaki CTP-DP Koalisyon Hükümeti de 15 Temmuz 2015 tarihinde sona erdi.

Siyasette bir ilk, CTP-UBP Koalisyonu…

Kıbrıs Türk siyasetinde ilk kez 15 Temmuz 2015 tarihinde CTP-UBP Koalisyon Hükümeti kurulmuştu.

CTP-BG milletvekili Ömer Kalyoncu’nun Başbakanlığı’nda ‘Reform Hükümeti’ olarak hayata geçen Koalisyon Hükümeti’nde 19 Ekim 2015 tarihinde bakanlıklarda revizyona gidildi.

Koalisyon Hükümeti, UBP’nin ortaklıktan çekildiği Nisan 2016’ya kadar sürdü. Son olarak bozulan CTP-UBP hükümeti 8 ay sürdü.

UBP-DP Azınlık Hükümeti

CTP-UBP Koalisyon Hükümeti’nin ardından görevi Nisan 2016’da UBP-DP Azınlık Hükümeti devraldı.

Ocak ayında gerçekleşecek erken seçimle birlikte bu hükümetin de görevi sona erdi, 5 yıl yerine UBP-DP Azınlık Hükümeti 21 ay görev yapmış oldu.

Bir ilk daha…

Tufan Erhürman başkanlığında, 4’lü koalisyon hükümetinin görev süresi, 460 gün yani 15 ay sürdü.

2 Şubat 2018’de kurulan hükümet, 9 Mayıs 2019’da sona erdi.

DÜNDEN BUGÜNE KUZEY KIBRIS HÜKÜMETLERİ

UBP
KTFD ‘Geçici’ Bakanlar Kurulu - 13 Temmuz 1975 – 5 Temmuz 1976

UBP
1. Konuk Hükümeti (5 Temmuz 1976 – 7 Temmuz 1977)
2. Konuk Hükümeti (7 Temmuz 1977 – 21 Nisan 1978)
1. Örek Hükümeti (21 Nisan 1978-12 Aralık 1978)
1.Çağatay Hükümeti (12.12.1978-04.08.1981)
2. Çağatay Hükümeti (4 Ağustos 1981-15 Mart 1982)

UBP-DHP-TBP
3. Çağatay Hükümeti (15 Mart 1982-13 Aralık 1983)

UBP
2. Konuk Hükümeti (13 Aralık 1983-19 Temmuz 1985)
1. Eroğlu Hükümeti (19 Temmuz 1985-2 Eylül 1986)
2. Eroğlu Hükümeti (2 Eylül 1986-23 Mayıs 1988)
3. Eroğlu Hükümeti (23 Mayıs 1988-11 Mayıs 1989)
3. Eroğlu Hükümeti Değişikliği (11 Mayıs 1989-20 Haziran 1990)
4. Eroğlu Hükümeti (20 Haziran 1990-24 Mart 1992)
4. Eroğlu Hükümeti Değişikliği (24 Mart 1992-1 Ocak 1994)

DP-CTP
1. Atun Hükümeti (1 Ocak 1994-18 Ocak 1995)
1. Atun Hükümeti Değişikliği (18. Ocak 1995-22 Mayıs 1995)
2. Atun Hükümeti (22 Mayıs 1995-11 Aralık 1995)
3. Atun Hükümeti (11 Aralık 1995-16 Ağustos 1996)

UBP-DP
5. Eroğlu Hükümeti (16 Ağustos 1996-16 Eylül 1998)
5. Eroğlu Hükümeti Değişikliği (16 Eylül1998-30 Aralık 1998)

UBP-TKP
6. Eroğlu Hükümeti (30 Aralık 1998-8 Haziran 2001)

UBP-DP
7. Eroğlu Hükümeti (08 Haziran 2001-13 Ocak 2004)

CTP-DP
Talat Hükümeti (13 Ocak 2004-9 Ağustos 2004)
Talat hükümeti (9 Ağustos 2004-8 Mart 2005)
Talat hükümeti (8 Mart 2005-26 Nisan 2005)
I. Soyer Hükümeti (26 Nisan 2005 – 25 Eylül 2006 )

CTP-ÖRP
II. Soyer Hükümeti (25 Eylül 2006- 4 Nisan 2007)
II. Soyer Hükümeti Değişikliği (4 Haziran 2007- 2 Mart 2008)

UBP
8.Eroğlu Hükümeti (4 Mayıs 2009-17 Mayıs 2010)
I.Küçük Hükümeti (17 Mayıs 2010-6 Nisan 2011)
I.Küçük Hükümeti Değişikliği (6 Nisan 2011- 10 Eylül 2012)
I.Küçük Hükümeti Değişikliği (10 Eylül 2012 – 18 Eylül 2012)
I.Küçük Hükümeti Değişikliği (18 Eylül2012 – 13 Haziran 2013)

Dr.Sibel Siber Hükümeti (13 Haziran 2013-31 Ağustos 2013)

CTP-DP
Özkan Yorgancıoğlu (31 Ağustos 2013-9 Ekim 2014 )
Özkan Yorgancıoğlu Hükümeti Değişiklik (9 Ekim 2014-15 Temmuz 2015)
 

CTP-UBP
Ömer Kalyoncu Hükümeti ( 15 Temmuz 2015 – Nisan 2016 )

UBP-DP

Özgürgün-Denktaş Azınlık Hükümeti (Nisan 2016- Ocak 2018)

CTP-HP-TDP-DP

Erhürman Hükümeti (2 Şubat 2018-9 Mayıs 2019)