Ödül Aşık ÜLKER

Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Klinik Şefi Dr. Mustafa Akansoy son bir ay içinde, üst solunum yolu enfeksiyonlarında ve buna bağlı akciğer enfeksiyonlarında artış olduğunu, ateşli hastalara yapılan testler sonucunda korona tespit edildiğini de söyledi.

Covid açısından tehlike arz edecek vaka sayısı olmadığını kaydeden Dr. Akansoy, kapanma veya ağır kısıtlamaya gerek olmadığını belirterek, kişisel hijyen ve tedbirler yeterli olduğunu kaydetti.

Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi üyesi de olan Dr. Mustafa Akansoy, Türkiye’de ve Kıbrıs’ın güneyinde görülen eris varyantının eninde sonunda Kıbrıs’ın kuzeyine de geleceğini ifade ederek, “Bu sene ağırlıklı olarak, eris ve pirola vakalarıyla geçecek” dedi.

“Son bir ay içinde, üst solunum yolu enfeksiyonlarında artış var”

Soru: Kış geliyor, havalar soğudukça kapalı alanlarda daha çok bulunacağız. Okullar da açıldı. Şu anda üst solunum yolu hastalıklarında artış var mı? Covid vakaları var mı?

Dr. Akansoy: Son bir ay içinde, üst solunum yolu enfeksiyonlarında ve buna bağlı akciğer enfeksiyonlarında artış var. Sonbaharda bu hastalıklar artıyor çünkü insanlar kapalı ortamlarda daha çok vakit geçiriyorlar. Okullar da açıldı, bulaş daha fazla oluyor. Vaka sayısının arttığını görüyoruz ama çoğu vaka hastalığını evinde geçiriyor, çok azı hastaneye yatıyor. Vakalar içerisinde, ateşli olanlar var, burun ve geniz akıntısı, boğazda yanma, yutkunma sırasında ağrı, baş ağrıları ve kas ağrıları olan, virütik enfeksiyonlara, gripteki şikayetlere benzer semptomları olanlar var. Halk arasında paçavra denen tablo. Hayati tehlike oluşturmayan, halsizlik yapan, bir kısmında tıbbi tedavi gerektiren durumlar söz konusu. Okulların açılmasıyla, büyük ihtimalle, birkaç hafta içerisinde solunum yolu enfeksiyonlarında tırmanış olacaktır.

“Ateşli hastalara korona çıkanlar var”

Özellikle ateşli hastalara yaptırdığımız testler sonucunda, korona çıkanlar da var. Covid açısından tehlike arz edecek vaka sayısı yok. Korona virüs iyice evrilmiş durumda, gözlemlediğim kadarıyla daha az bulaşıcı oldu. Bu bilimsel bir şey değil, gözleme dayalı söylüyorum. Önümüzdeki aylarda durumu görmemiz lazım.

“Maske takmak önemli”

Soru: Hastalara öneriniz nedir?

Dr. Akansoy: Ateşli veya gribal durumu olan kişiler, evlerindeki diğer bireyleri korusunlar. Korona olmasa bile çevremizi, özellikle riskli grupları korumak gerekir. Maske takmak önemli. Bunlar bulaşıcı hastalıklarda genel sağlık tedbirleridir.

“(Eris’in) Türkiye ve Güney Kıbrıs’ta olup, bizde olmaması mümkün değil”

Soru: Omikronun alt varyantı olan eris varyantı Türkiye’de ve Kıbrıs’ın güneyinde görüldü ama kuzeyde olmadığı açıklandı. Bu kadar yakın temasta olduğumuz iki yerde varken, bizde pirola ve eris olmaması ne kadar mümkün?

Dr. Akansoy: Türkiye ve Güney Kıbrıs’ta olup, bizde olmaması mümkün değildir, eninde sonunda bize de gelir. Bu sene ağırlıklı olarak, eris ve pirola vakalarıyla geçecek gibi görünüyor. İlk izlenimlerimiz hızlı bulaştığı ama öldürücü olmadığı yönünde. Özellikle risk gruplarındaki bazı vakaların ciddi tedavi alması gerekebiliyor. Risk grupları dikkatli olmalı. Genel sağlık tedbirlerine uyanların bulaşma ihtimali düşük.

“Kapanmaya, ağır kısıtlamaya gerek yok”

Soru: Yeniden kapanma gündeme gelebilir mi?

Dr. Akansoy: Herhangi bir kapanmaya, ağır kısıtlamaya gerek yoktur. Kişisel hijyen ve tedbirler yeterli olur. Paniğe gerek yok. İş gücü kaybı ve ekonomik kayıp olabiliyor, o yüzden korunmak lazım. Hasta olanların etraflarındakileri koruması önemli.

“Hasta olanlar tedbirini alsın”

Soru: Sizin de üyesi olduğunuz Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi bazı kararlar aldı. Bunun şimdi alınmasının nedeni nedir?

Dr. Akansoy: Üst solunum yolu enfeksiyonlarında artış var. Okullar açıldı, önümüzdeki bir ay içinde ciddi bir artış olabilir, grip mevsimi de geliyor. Komitenin kararları, halka yönelik bir erken uyarıdır. Dikkatli olalım, hasta olmayalım, hasta olanlar da tedbirini alsın. Şikayeti olanlar maske taksın.

Soru: Üst solunum yolu veya covid vakalarında olası bir artışa hazır mıyız?

Dr. Akansoy: Hazırız, sıkıntı yok. Acil Durum Hastanesi başka amaçlar için kullanılıyor ama

yatak sıkıntısı çekeceğimizi düşünmüyorum.

“Grip aşısı çok önemli”

Soru: Aşıları konusunda öneriniz nedir?

Dr. Akansoy: Özellikle grip aşısı çok önemlidir. Grip aşısını 60 yaş üstünde olanlar, kronik hastalığı olanlar, kronik hastalığı olan çocuklar doktorlarına danışmak suretiyle yaptırmalıdır. Sağlık çalışanları, kalabalık yerlere çok sık girenler, çok sık seyehat edenlerin grip aşısı yapmasını öneriyoruz.

“Aşı, koruyucu sağlık tedbiri olarak önemli”

Soru: Grip aşısı devlet tarafından karşılanmıyor. Bu konudaki değerlendirmeniz nedir?

Dr. Akansoy: Devlet ağrı kesici, antibiyotik, şurup alıyor, hasta olduğunuz zaman bunları temin ediyorsunuz. Aşı yaparsak, daha az hasta oluruz ve daha az ilaç kullanırız. Dolayısıyla aşı, koruyucu sağlık tedbiri olarak önemlidir.

Tavsiyeyle veya kafamıza göre ilaç kullanma da çok yaygın. Özellikle doktora gitmeden antibiyotik kullananlar çok var. Şunu da belirtmek isterim, boğazı ağrıyan hemen doktora koşmasın. Dinlensin, hareketlerini kısıtlasın, sıcak çay içsin, gerekirse ağrı kesici alsın. Ertesi gün daha iyi değilse, o zaman doktora gitsin. Tabi ki kronik hastalığı olanlar, boğaz ağrısı yanında göğüste de sıkıntısı olanlar doktora gecikmeden başvursun.

“Sahte reçete konusunun, geçen sene yaşadığımız ilaç eksikliğine bir etkisi olup olmadığı araştırılmalı”

Soru: Dönem dönem, yoğun şekilde ilaç eksikliği yaşanıyor. Son günlerde sahte reçete konusu da gündemde. Bu konudaki değerlendirmeniz nedir?

Dr. Akansoy: Bir yılda, devlet hastanelerinde kullanılan ve eczanelerden alınan ilaç miktarı bellidir. İlaç alımında bu ortalamanın altına düşülmemesi lazım. İlaçların ömrü genelde dört yıldır. Bu yıl artan olursa, bir sonraki sene de kullanılabilir.

Sahte reçete konusuna gelince, sahte reçeteyle ilaç temin edilmesi konusunda bazı iddialar var, Kupürleri Sosyal Sigortalar Dairesi’ne gönderilen ilaçların güneye satıldığı gibi. Sahte reçete nedeniyle de ilaç sıkıntısı yaşanmış olabilir. Hastalıkların yoğun olduğu dönemlerde, kasım ayından sonraki 3-4 aylık sürede, ilaç ihtiyacı artar. Geçen sene o dönemde ilaç sıkıntısı yaşandı, bu yıl da aynı dönemde sorun olabilir. Sahte reçete konusunun, geçen sene yaşadığımız ilaç eksikliğine bir etkisi olup olmadığı araştırılmalı. 2022 yılında ödenen ilaç parası 30 milyon TL iken, 2023’ün ilk 7 ayında 90 milyon TL civarında ödeme yapıldığı söyleniyor. Bu konu araştırılmalı.