KORONAVİRÜS EŞİTSİZLİĞİ
"Burada koruyucu ekipmana, solunum cihazlarına ulaşmak için büyük mücadele veriyoruz. Ve anlıyoruz ki tüm ülkelerin tedarik zincirleri ve sınırları kapanmış. Hepsi, ‘Önce kendi halkımızı koruyalım, önce kendi sistemlerimizi koruyalım’ diyor. Bu, 'Geriye kalanlar kendini bir şekilde kurtarmaya çalışsın' demek."
Bu cümleler Kenyalı yazar ve aktivist Nanjala Nyabola'ya ait...
Çeşitli ülkelerden aydın insanların online gerçekleştirdiği İlerici Enternasyonal toplantısında konulan Nyabola'nın altını çizdiği kavram hiç de yabancı değil: EŞİTSİZLİK...
Dünyanın yaşadığı, yaşamaya devam ettiği ve -bu düzen böyle giderse- yaşamaya devam edeceği sorunların temeli yani...
İçinden geçtiğimiz Covid-19 hastalığı döneminde de meselenin temeline bunu koyuyor Afrikalı yazar.
Bir başka Afrika ülkesinden, Uganda'dan toplantıya katılan iklim aktivisti Vanessa Nakate de çarpıcı rakamlar ve bilgiler veriyor. Egemen kesimlerin hiç üzerinde durmadığı, hatta sürekli sümen altı ettiği ekolojik sorunların yeni tip Korona virüsü ile bağlantısını deşifre ediyor:
“Benim ülkemin halkı ya da Afrika’dan diğer insanlar, küresel karbon emisyonundan sorumlu değil. Emisyon sıralamasında en altta yer alıyorlar ama iklim krizinden en çok etkilenen de onlar.” Worldometers sitesi verilerine göre Uganda’nın küresel karbon emisyonuna katkısı yüzde 0,01 iken Çin’in yüzde 29, ABD’nin de yüzde 14’lük katkısı var!
* * *
Nereden bakarsanız bakın, dünyada her türlü sorunun altından mevcut sistem ve onun defoları çıkıyor.
Fakir ülkelerin neden fakir kaldığını analiz etmeden, klasik ve neo sömürüyü görmeden, silah tekellerinin ve enerji tröstlerinin vahşi üretim ve tüketim stratejilerini hesaba katmadan, ülke liderliklerinin bu düzendeki rol dağılımını okumadan hiçbir tespit doğru sonuca götürmez.
Olayları kendi dinamiği ve öznelliği üzerinden değil, daha nesnel, global ve sistem bakımından analize muhtaç.
İlerici Enternasyonal toplantısında yapılan Koronavirüs ağırlıklı konuşmaların satır aralarında bu çabayı görüyoruz.
* * *
Ünlü dilbilimci ve düşünür Noam Chomsky’nin 'Ya Enternasyonalizm Ya Yok Oluş' kitabıyla aynı ismi taşıyan etkinlikten bir hafta önce yayımlanan kuruluş bildirgesinde tüm dünyanın ilerici hareketlerine de dayanışma çağrısı yapıldı.
İlerici Enternasyonal'in temel ilkeleri arasında 'demokrasi, eşitlik, özgürlük, dayanışma, ekoloji, barış ve çok seslilik' yer alıyor.
Ayrıca medyanın önemine dikkat çekilerek, dünyanın her ülkesinden basın kuruluşlarına 'bize katılın' çağrısı yapıldı.
Covid-19 salgını bir yandan faşist eğilimli sağ ve popülist unsurların daha ırkçı, daha milliyetçi ve daha baskıcı arzularını kamçılarken, şimdilik bir 'entelektüel kulübü' gibi duran böylesi enternasyonlist hareketlerin oluşumunu insanlık ve dünya adına önemli bir gelişme olarak not etmek lazım.
Hatta not etmek yetmez, bir ucundan yakalayıp katkı koymak gerekli.
Yoksa mevcut sistemin bu dünyaya ve insanlığa sömürü, savaş, açlık, hastalık, yıkım ve ölümden başka verecek bir şeyi yok!..