Doğum kontrol yöntemleri (kontraseptif yöntemler), biyoloji öğretmeninin genelde göz temasından kaçınarak ve garip bir şekilde fısıldayarak anlattığı (çoğu okulun müfredatında yok ama) enteresan bir konu değildir. Aksine hayat kurtarıcı ve plan yapıcı olabilen yöntemlerdir. İster ömür boyu bebek bezi tedarik etmekten kaçınıyor olalım, ister geleceğimizi kendi koşullarımıza göre planlıyor olalım doğum kontrol yöntemleri bizlere istediğimiz kadar yardımcı olmak için buradalar.

Birçok farklı doğum kontrol yöntemleri vardır. Ancak her doğum kontrol yöntemi tüm durumlar için uygun değildir. Hatırlamamız gereken en önemli şeylerden bir tanesi en uygun doğum kontrol yönteminin bireyin/bireylerin genel sağlığına, yaşına, cinsel ilişki sıklığına, cinsel partner sayısına, gelecekte ebeveyn olma isteğine ve belirli hastalıklara bağlı olduğudur. Bugün doğum kontrol bariyer yöntemlerinden olan prezervatifler hakkında konuşalım.

• Prezervatifler

Doğum kontrol dünyasının çok görevli süper kahramanları olan küçük ve esnek prezervatifler. Çok görevlidirler çünkü planlanmamış gebelikleri önlemenin yanında HIV de dahil olmak üzere cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı koruma sağlarlar. Ve diğer yöntemlere göre daha uygun fiyatlı olup erişilmesi daha kolaydır. Aslında prezervatifler yalnızca penise takılan ‘dış prezervatif’ türü olarak sınırlı değildir. ‘İç prezervatif’ ya da ‘femidom’ olarak adlandırılan vajen içerisinde yerleştirilen prezervatif türü de vardır. Dış prezervatifler ereksiyon halindeki penisin üzerine takılırken iç prezervatifler cinsel ilişkiden önce vajen içerisinde yerleştirilir. Prezervatifleri satın almadan veya kullanmadan önce son kullanma tarihine, herhangi bir kısmında yırtık olup olmadığına bakmamız gerekir. Son kullanma tarihi geçmiş veya yırtık olan prezervatifler kullanılmamalıdır. Prezervatifler hakkında konuşurken kayganlaştırıcıları atlamak olmaz. Prezervatiflerle birlikte kullanıldığında kayma ya da yerinden çıkma ihtimalini azaltarak hem istenmeyen hamileliklere hem de cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı korunma şansını arttırır. Ama, dikkat! Kullanılan kayganlaştırıcıların su bazlı olması gerekir çünkü, yağ bazlı ürünler prezervatiflerin yapısına zarar vererek yırtılma riskini arttırır. Yani kayganlaştırıcılar arasında vazelin asla bir seçenek değildir. Tüm bu yanlarıyla iç ve dış prezervatifler doğru kullanıldığında %95 ile %98 arasında bir koruma sağlar. Prezervatifler tıpkı hijyenik ped ürünleri gibi tek kullanımlıktır. Kullandıktan sonra direkt olarak ucunu bağlayıp çöpe atmamız gerekir. Yanlış bilgiler arasında en sık karşımıza çıkan ‘prezervatifler tek bedendir’ kanısı yanlıştır. Her ne kadar çoğu prezervatif en iyimser iddiaları bile karşılayacak kadar esnek olsa da doğru bedeni bulmak önemlidir. Açıkçası o an ne kadar ‘havalı’ olduğumuzu düşünsek de prezervatif paketini dişlerimizle açmaya çalışmak doğru bir yöntem değildir. Çünkü dişlerimizle paketi açmaya çalışırken prezervatif yırtılabilir ve yüksek nabızdan ötürü bu durumu fark etmeyebiliriz. Bu yüzden olabildiğince paketi düzgün bir şekilde açmalıyız. Aksi takdirde isteğimiz dışında uzun yıllar boyu bebek köpekbalığı şarkısını dinleyebiliriz.

Şunu da unutmayalım, tüm insanların tercih ettikleri doğum kontrol yöntemlerine erişimini sağlamak, yaşam, özgürlük ve eğitim hakkı, ifade ve seçim özgürlüğü olmak üzere çeşitli insan haklarını ilerletmeye fayda sağlar. O halde isteğimiz doğrultusunda ‘önce emniyet, sonra hareket’ mottosunu benimseyerek doğum kontrol yöntemlerini kucaklayabiliriz.

Haftaya hormonal doğum kontrol yöntemleri hakkında konuşmaya devam edelim mi?

Uzm. Nilsu Atıcı

Aile Danışmanı/Cinsel Danışman