Önde gelen Kıbrıslırum aydınlardan aslen Lefkaralı olan George Kumullis, Lefkaralı Kıbrıslıtürkler’le ilgili paylaştığı bir anısında, “Lefkaralı Kıbrıslıtürkler iki kez göçmen olmuşladı… Evleri hemen yağmalanmıştı” diye yazdı.

Sosyal medyada Rumca olarak paylaştığı yorumunu ricamız üzerine İngilizce olarak bize gönderen George Kumullis şöyle yazdı:

“Bundan tam 52 yıl önce, Ocak 1964’te Lefkaralı Kıbrıslıtürkler apar topar köylerinden ayrılmışlardı… Birkaç saat içerisinde doğdukları yer olan, atalarının yüzyıllarca yaşamış olduğu yer olan köylerinden ayrılmışlardı. O günlerde bir dedikodu çıkmıştı… Eğer hemen kaçmazlarsa o akşam Sampson ve Lissarides’in silahlı adamlarının kendileri öldüreceği şeklinde bir dedikoduydu bu… Böylece Lefkara’dan kaçıp Köfünye’ye sığındılar…

Şunu bir Lefkaralı olarak itiraf etmekten utanç duyuyorum ancak ne yazık ki Kıbrıslıtürkler’e ait 100 kadar ev, kaçmalarından 48 saat sonra tümüyle yağmalanmıştı.  Köyden 450 kadar Lefkaralı kaçmıştı ve anladığım kadarıyla bunlardan 12’si “kayıp”tır…

Çoğu zaman medyada Kıbrıslırum kadınların ellerinde kayıp sevdiklerinin fotoğraflarıyla gösterildiği haberler görürüz, Kıbrıslırum kadınlar “kayıpları”nın bulunabilmesi için bilgi istemektedir. Ancak Kıbrıslırum medyasında HİÇBİR ZAMAN “kayıpları”nı arayan ve sevdikleri hakkında bilgi talep eden hiçbir Kıbrıslıtürk kadınının resmini görmüş değiliz. Bu “kayıplar” büyük olasılık öldürülmüşlerdir…”

Kumullis’in sözünü ettiği Lefkara’dan Köfünye’ye kaçış öyküsünü, rahmetli Turgut Sami Sunalp’la 2 Nisan 2008’de yapmış olduğumuz röportajda bu sayfalarda işlemiştik.

Turgut Sami Sunalp, 2 Ocak 1964’te Lefkara’dan kaçarak Köfünye’ye nasıl gittiklerini anlatmıştı. Turgut Sami Sunalp bu röportajında sorularımız üstüne, Lefkaralı Kıbrıslıtürkler henüz köyden ayrılmadan önce Köfünye’den bir ekibin Köfünye yakınlarındaki bir kiliseye baskın düzenleyerek buradaki papazları öldürmeye çalıştıklarını, bazı Kıbrıslırumlar’ı öldürdüklerini, aralarında Lefkaralı olan ama Lefkara’da yaşamayan bir de Kıbrıslıtürk’ün bulunduğunu anlatmıştı. Kıbrıslırumlar’ın bu olayı gerekçe yaparak Lefkaralı Kıbrıslıtürkler’in silahlarını toplamaya çalıştığını anlatan rahmetli Turgut Sami Sunalp, röportajımızda şöyle demişti:

SORU: Bir da şöyle bir şey anlatılır: Köyün dışında bir manastırı basarlar ve papazları döverler veya yaralarlar veya kafalarını keserler... Bir papaz hikayesi anlatılır Köfünye’yle ilgili olarak... Bu neydi?
TURGUT SAMİ SUNALP: Şimdi işte bizim köyden kaçış bedelimiz, odur... Biz o yapılan şey ki – hakikaten 63’te yapıldı o olay orada, kimse tasvip etmedi. Herhangi bir emir da yoktu...

SORU: Neydi olay? Köfünye’den mi gittiydiler?
TURGUT SAMİ SUNALP: Evet...

SORU: Naptıydılar?
TURGUT SAMİ SUNALP: Papazları gittiler öldürsünler, öldüremediler. Başka bir çocuğu yaraladılar, başka birisi öldü. Papazlar da oradan kaçtı... Yani maksat onları oradan kaçırmak ve oralarını satın almak, kendilerine bağlamaktı...

SORU: Öyle bir emir da yoktu dersiniz, yani kendi aklılarıyla yaptılar...
TURGUT SAMİ SUNALP: Hayır, öyle bir emir yoktu, kendi aklılarıyla yaptılar tabii ki...

SORU: Yani bunun üzerine Lefkara’da gerginlik çıktı...
TURGUT SAMİ SUNALP: Evet... Bizim köylü bir tanesi da içindeydi, o papazlara gidildiğinde. Ama bizim köyde kalmazdı, Geçitkale’de (Köfünye) evliydi – bunu da bize mal ettiler, “Köylünüz gitti” dediler, “Lefkaralı gitti” dediler, “Onun için artık silahlarınızı, av tüfeklerinizi, teşkilatın silahlarını vereceksiniz, biz size vereceğiz ne istersak” dediler, onu bahane ederek yani böyle yaptılar. Ve biz da mecbur kaldık, kaçtık, gittik Geçitkale’ye (Köfünye).”

Aslen Lefkaralı olan gazeteci Hasan Kahvecioğlu da 2 Ocak 1964’te köyden kaçtıklarını ve Köfünye’ye dağlardan geçerek varmalarının sekiz saat aldığını hatırlıyor. Kahvecioğlu, Köfünye’den 3-4 çobanın Lefkara-Skarino arası küçük bir kilisecikte bulunan altı papazı öldürmeye çalıştığını ve bu kilisecikte bazı Kıbrıslırumlar’ın öldürülmüş olduğunu da hatırlıyor.

Kahvecioğlu 1963 olayları patlak verince Lefkara’daki Kıbrıslırumlar’ın, Lefkaralı Kıbrıslıtürkler’e ekmek satmaktan vazgeçtiğini de hatırlıyor…