YENİDÜZEN Lefke’de yaşamı, Belediye Başkanı’ndan esnafına, vatandaştan öğrencisine, üreticisinden turizmcisine, Lefkeliye sordu

Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya: “Son noktaya geldik, bardak taştı, bir çivi bile çakamaz hale geldik”

Fehime ALASYA

‘İlçe’ olmanın sadece ‘lafta’ kaldığından yakınan Lefkeliler, bölgede ilçe olmanın gereklerinin yerine getirilmediğini belirtti, Lefke’nin neredeyse ‘atıl bir köye’ dönüştüğü ifade edildi.

Ülkedeki yönetim zafiyetine dikkat çeken bölgeliler, Lefke’nin de bu nedenle olumsuz etkilendiğini anlattı. Lefke bölgesindeki sorunları mercek altına alan YENİDÜZEN, belediye Başkanından esnafa, vatandaştan öğrencisine, üretimden turizme birçok alanın sorunlarını dinledi.

Lefke’de belediyesinin ‘bir çivi bile çakamaz’ duruma geldiğini anlatan Belediye Başkanı Aziz Kaya, belediyelerin devlet eliyle batırıldığını ifade etti. Kaya, Lefke bölgesinin ileriye taşınması yerine geriye götürüldüğünü anlattı. 

Gelecekten umudunu kestiğini dile getiren bazı vatandaşlar ise özellikle ülke siyasetine, siyasetçiler dair güven kaybı yaşadığını dile getirdi.  

Bölgede ‘sosyal konut çalışması’ gibi projelerin yapılmasıyla özellikle gençlerin Lefke’ye kök salabileceği dile getirildi.

Bölgede her geçen gün dükkanların kapandığını anlatan vatandaşlar, bu durumu büyük bir üzüntü ile gözlemlediklerini anlatırken esnaf ve üreticiler ilgisizlikten dert yandı.

Esnaf dert küpü…

Bölgenin büyük üretici ve pazarlamacılarından olan bazı esnaf da sorunlarını anlatacak muhatap bulamamaktan yakındı. “Serbest meslek her şartlara ayak uyduruyor uydurmasına da devlet çözüm bulmazsa vatandaş ya çok pahalıya ürün alacak, ya da artık üretimi azaltacağız” diyen bölge üretici ve pazarlamacılarından Hasan Öksüz, “Muhatap bulamıyoruz, muhatap bulsak çözüm alamıyoruz, Lefkeliye sahip çıkan yok” dedi.

Bölgede turizm: “Sadece hafta sonu değil, hafta içi de ziyaretçi çekmeliyiz”

Bölgenin, sadece hafta sonları ve özel günlerde ziyaretçi çektiğini ifade eden Lefke Turizm Derneği Asbaşkanı Hasan Karlıtaş, buna karşın; Lefke’nin tarihi, kültürel değerleri ve geleneksel köyleri ile yılın her döneminde önemli bir çekim noktasına sahip olduğuna değindi.

Plansızlık ve ilgisizlikten yakınan Karlıtaş, “Ancak ne yazık ki, plansızlık ve ilgisizlik var olan sorunların her geçen gün büyümesine sebep olmaktadır” dedi.

Sokakta öğrenci görmek güç, var olanlar ise ‘pahalılıktan’ yaka silkiyor…

Lefke’nin en büyük geliri arasında ifade edilen ‘eğitimin’ pandemi sonrası büyük darbe aldığı, bölgede büyük bir öğrenci kaybı yaşandığı belirtildi. Birçok esnafın bu nedenle kepenk indirdiği dile getirilirken, sokakta öğrenciye rastlamak çok güç oldu.

Yabancı uyruklu bazı öğrencilerin bölgede yaşam sürdüğü gözlemlendi. YENİDÜZEN’e konuşan Mary Zulu ve Maya Banda isimli öğrenciler bölgedeki pahalılıktan dert yanarken, sosyal yaşam alanlarının neredeyse olmadığını belirtti.

Hem bölgedeki sosyal alan eksiklikleri hem de pahalılık nedeniyle zor günler geçirdiğini anlatan öğrenciler, ulaşımdan market alışverişine, restorandaki yiyeceklerden kasaba birçok alanda bunu hissettiklerine değindi.

Taksi ücretlerinin de yüksek olduğunu anlatan öğrenciler, hafta sonu okul bünyesinde veya yürüme mesafesindeki alanlarda sosyalleşebildiğini anlattı.

Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya:

“Son noktaya geldik, bardak taştı, bir çivi bile çakamaz hale geldik”

Lefke’nin süregelen en sıkıntılı bölgelerden biri olduğunu belirten Kaya, pandemide de büyük yara aldıklarını, bölgede birçok iş yerinin kapandığını anlattı, “Ekonomimiz daha çok üniversite üzerine kurulmuş bölgeydi, bu nedenle pandemiden çok olumsuz etkilendik” dedi.

Üretim alanında da büyük sıkıntılar yaşandığını kaydeden Kaya, bölgedeki güncel sıkıntıların da genel yönetim zafiyetinden kaynaklandığına vurgu yaptı.

Ülkedeki zam furyası, elektrik ücretleri ile bölgedeki üretimin artık sürdürülebilir olmadığını kaydeden Kaya, üretimdeki enerji tüketimine yönelik bir formül bulunması gerektiğinin altını çizdi.

Kaya, “Hem özelde hem de genelde ülkedeki sorunların çözümü, tedbir alınması için hiçbir muhatap yok” yorumunu yaptı.

Yerel seçimlerle ilgili de büyük bir belirsizlik yaşadıklarını, bu nedenle belediyenin işleyişinde de çeşitli sıkıntılarla karşılaştıklarını anlatan Kaya, “Son noktaya geldik, bardak taştı. Belediyeler devlet politikası yüzünden devlet eliyle batırıldı, bir çivi bile çakamaz hale geldik” şeklinde konuştu.

Lefke’deki kangrenleşmiş sorunlara da değinen Kaya, yıllardır ilçe olan Lefke’nin hala bu yönde işlevsellik kazanmadığını dile getirdi.

Kaya, gerek bölge gerekse ülke genelindeki sıkıntıların bir an önce ele alınması gerektiğinin altını çizerek, “Lefke’de yıllardır olduğumuz noktadan bir adım ileri gidemedik, geriye götürüldük” dedi.

VATANDAŞ NE DEDİ?  

Refik Saydam:

“Siyasilere, siyasete güvenimiz kalmadı. Gelecek adına ise umudumuz hiç yok”

“1970’lerde 7 bin nüfuslu bir bölge idik, 1974 sonrası her şey değişti, her geçen gün geriye gittik. Bölgeye yatırım şart. Yönetim buraya gerekli ilgiyi gösterse, bir liman yapsa, bölge direk kalkınacak. Burası sözde ilçe olarak kaldı. Siyasilere, siyasete güvenimiz kalmadı. Gelecek adına ise umudumuz hiç yok”

Mustafa Yöney:

“Geneli bozuk olan ülkede bölgenin iyi olması zaten beklenemez”

“Ülkede tam anlamıyla çalışır durumda genel bir hastane mi var da bölgemizde olsun? Geneli bozuk olan ülkede bölgenin iyi olması zaten beklenemez. Nasıl iyi olalım ki? Lefke bölgesi tarihi boyunca ihmal edildi. Ne esnafı ne vatandaşı düşünülmedi. Bölgedeki bir işletme Lefkoşa Dereboyu caddesindeki bir işletme ile aynı oranda vergi ödedi, yeni açılan işletmelere biraz ayaklanana dek hiçbir devlet desteği ve teşviki yok. Herkes iş kurmak istiyor ama ülke şartlarında başarılı olamıyor.”

Halil Fellahoğlu:

“Ülkede sosyal devlet anlayışı hiçbir yönüyle yok”

“Uzun süre bölgeden uzak kaldım, üç yıldan sonra geri bölgeme geldim, Cezaevindeydim. Bölgeye geldiğimde şok oldum, var olan birçok dükkanın kapandığını gördüm. Bu beni çok etkiledi. Gençlik bölgeden kaçıyor, onları buraya bağlayan bir sosyal konut projesi şart ama yönetimde bu hedef yok, kaldı ki yönetim yok. Böyle bir proje olması alım gücü düşen insanları bölgeye bağlar. Ülkede sosyal devlet anlayışı hiçbir yönüyle yok”

Ahmet Uzunoğlu:

“Ülkede oy uğruna her durum için göz yumuluyor, ümitsizim…”

“Mahkemeler bölgeden kalktı, bu sayede biraz iş yapan esnafın da iyice işleri durdu. Bölge bu nedenle olumsuz etkilendi. Kahvecisi, sandviççisi biraz faydasını görüyordu. Okulun yurdu kapandı, bu da büyük bir etken. Belediye kaçak inşaatlara göz yumdu, bu ülkede oy uğruna her durum için göz yumuluyor. Ülkedeki genel yönetimdeki işleyiş de böyle, oy uğruna her şey yapılıyor, kalkınma olmasını beklemiyorum, siyasete ve siyasetçiye güvenim yok.”

Niyazi Candaş (Buri):

“Bölge atıl vaziyette kaldı, adeta köy oldu”

“Mahkemelerin kapanmasıyla esnaf zora düştü, pandemiyle birlikte eğitim alanında bölgede yapılan yatırımlar da çok geriledi.  Bölge atıl vaziyette kaldı, adeta köy oldu. Eski belediye yönetimi de bölgeyi bu günlere sürükledi. Vatandaşı düşünen yok, herkes bireysel menfaat peşinde”

ESNAF NE DEDİ?

Ahmet Atlı (AKVA Ulaşım- Şoför):

“Ay sonu geldi mi hangi bankalardan borçlanacağını şaşıran bir devlet var, nasıl devlet? Devlet mi var?”

“Öğrencilerin Lefke bölgesine faydası yok, artık öğrenci görmek zor, olanların da bütçeleri zayıf. Saatlerce okul otobüsü bekliyorlar ama taksi kullanmıyorlar. Şirket akaryakıt fiyatları nedeniyle her geçen gün zarar ediyor.

Hükümet yok, devlet yok. Ay sonu geldi mi hangi bankalardan borçlanacağını şaşıran bir devlet var, nasıl devlet? Devlet mi var?”

Celal Dertsiz (Cello Kasap):

“Ezilir, eleniyoruz ama gençliğe, esnafa, üreticiye hiçbir destek yok”

“Bayramda bile çok az iş yaptık, normal günlerde işlerimiz yok denecek kadar az. Bir avuç et, 1 kişiye bile bir öğünde yetmez ama 50 TL! İnsanların alım gücü düştü. Pandemiden hemen önce dükkan açtım, bu süreçte hiçbir devlet desteği görmedik, sadece sigorta yatırımları hariç… Devlet yeni işletmelere destek vermeli, vergilerde, kiralarda yardım etmeli ki tutunabilelim.

Benim hayvanlarım var, bu alanda da destek-teşvik-ödeme derler ama hiçbir şeyi, hiçbir ödemeyi zamanında yapmazlar. Ezilir, eleniyoruz ama gençliğe hiçbir destek yok. Genç bir girişimci olarak ağıl yeri bile vermediler, kendi paramla aldım. Sosyal konut yapılsa, gençler bölgede kalsa… Hiçbir yatırım yok”

Hasan Öksüz (Hasan Altan Öksüz Pazarlama Ltd.):

“Muhatap bulamıyoruz, muhatap bulsak çözüm alamıyoruz, Lefkeliye sahip çıkan yok”

“Narenciyede en büyük sıkıntı işçi sorunumuzdur. Küresel krizden bahsediliyor ama işçiler artık çalışmak da istemiyor, psikolojik kriz var bence. İş yapamaz duruma geldik. İşçiler geliyor, ertesi gün kaçabiliyor. Sabah karanlığından akşam karanlığına dek ter döker olduk. Devletten çok beklentimiz de yok muhatap bulamıyoruz.  

Vergiler, çeşitli girdiler üretimi köstekliyor. Aşırı bir ürün oldu ama satamadık, yurt dışına gönderemedik.

Güzelyurt’ta açıklama yapılıyor, fiyat belirleniyor, konsantre ücreti belirliyor, biz sadece bunları duyuyoruz, televizyondan öğreniyoruz. Artık hangi bakana gideceğimizi bilemiyoruz, hükümet kurulma- bozulmadan her gün isimler değişiyor. Muhatap bulamıyoruz, muhatap bulsak çözüm alamıyoruz, Lefkeliye sahip çıkan yok.

Hala bölge göç veriyor, bölgede bir çalışan ben kaldım, ben de kaçmayı düşünüyorum.  Ülkede insan çalıştırmak çok zor, herkes müdür olmak istiyor. Serbest meslek her şartlara ayak uyduruyor uydurmasına da devlet çözüm bulmazsa vatandaş ya çok pahalıya ürün alacak, ya da artık üretimi azaltacağız, devlet yine zarar edecek. Ürünlerimizi kurtarma derdindeyiz.”

Lefke Turizm Derneği Asbaşkanı Hasan Karlıtaş:

“Bölgemiz, yılın her döneminde önemli bir çekim noktasına sahiptir ama…”

“6. İlçe kararı kağıt üzerinde kaldı.  Lefke ilçesi köyleri ile birlikte, çok büyük bir tarım ve turizm potansiyeline sahiptir. Ancak ne yazık ki, plansızlık ve ilgisizlik var olan sorunların her geçen gün büyümesine sebep olmaktadır.  Yıllardır çözümsüz kalan sorunlar arasında; Hastane, C.M.C maden kirliliği, mahkemenin kapalı olması, okul eğitim alanındaki sorunlar, resmî dairelerin Lefke ye taşınmaması, devlet konağı projesi, tarım planlaması olmayışı, tüm sorunların zaman planlaması yapılarak çözülmesi için Lefke masası kurulamaması ve turizm kırsal anlamda teşvik edememe sorunlarıdır. Halbuki bölgemiz, hafta sonları ve özel günlerde, çok ziyaretçi çeken, tarihi, kültürel değerleri ve geleneksel köyleri ile yılın her döneminde önemli bir çekim noktasına sahiptir. Verilen sözlerin tutulamamasından dolayı her geçen gün güven kaybı büyümektedir.  Siyasilerden " söz değil icraat bekliyoruz!"