Stella Aciman

“Her şeyi devletten beklememek lazım” diye düşünenlerdenimdir… Devlet, okulların öğretmen maaşlarını öder, ancak okulun ihtiyaçları da vardır… Hele ki bu okul özel çocukların yetiştirildiği bir okulsa… Bu yüzden de yıl içinde okula gereken ihtiyaçlar için kolları sıvamanız, elinizi biraz da taşın altına koymanız gerekir. Yani,  ‘Devlet bize bu kadar ödüyor, ne yapalım?’ der, oturursanız o çocuklara hiçbir yardımınız dokunmaz. Ama iyi bir eğitimci ve idareciyseniz, işinizi istekle yapıyorsanız ortaya elle dokunulur, gözle görülür farklı bir okul çıkarırsınız. İşte okul müdürü Soner Öyken bu kişilerden biri. Okulunu özveriyle öyle bir hale getirmiş ki, görülmeye değer… Devlet ona yaptıklarından dolayı bir ödül vermemiş ama o ödülünü okulundaki çocukların yüzlerine yerleşmiş gülümsemelerinden her gün bolca alıyor.

Siz kimsiniz?
Ben Soner Öyken; Lefkoşa Özel Eğitim ve İş Merkezi müdürüyüm. KKTC’de bu alanda ilk eğitim alan kişiyim ve şimdi bu alanda doktoramı yapıyorum. Bitirdiğim zaman özel eğitim alanında doktoralı ilk eğitimci olacağım Kıbrıs’ta.

Bu okul kaç yılında açıldı?
1976 yılında açıldı. Kıbrıs’ın bu alanda açılmış ilk özel eğitim merkezidir.

Kaç yıllık eğitimcisiniz?
23 yıllık eğitimciyim, 1991 yılında göreve başladım. Kıbrıs’taki tüm özel eğitim okullarında ve Eğitim Bakanlığı’nda görev yaptım. 2004 yılında da müdür olarak okullardaki görevime başladım.

Okulunuzda kaç öğrenci var?
Şu anda okulumuzda kayıtlı 50 öğrencimiz var. 4-18 yaş arasındaki özel gereksinimli çocuklarımız hizmet alıyor.

Kız, erkek diye ayırırsanız hangisi fazla?
Erkek öğrencilerimiz ağırlıktadır.

YAŞAM KOLAYLAŞTIRICI EĞİTİM

Nasıl bir eğitim veriyorsunuz bu çocuklara?
Çocukların ihtiyacı olan akademik eğitimin yanı sıra onların günlük yaşantılarını kolaylaştıracak eğitimler veriyoruz. Üç tane atölyemiz var; ahşap işleri, ev ekonomisi ve mutfak atölyelerimiz var. Bu atölyelerde ileride çocukların bağımsız olarak yaşamlarını sürdürebilmelerini kolaylaştıracak etkinlikleri ve becerileri kazandırmaya çalışıyoruz. Engelli çocukların yanı sıra, işitme engelli, down sendromlu, öğrenme güçlüğü çeken, otistik ve yaygın gelişimsel bozukluğu olan çocuklarımız da var.

Öğretmenleriniz de özel mi?
Kadromuzun hepsi bu alanlarda yetişmiş özel eğitim öğretmenlerdir.

Burası bir devlet kurumu, finansı devlet mi sağlıyor?
Personel masraflarını devlet karşılıyor. Biz ekstra yapmak istediğimiz şeyleri bağışlarla, yaptığımız çeşitli etkinliklerle ve AB’nin destekleriyle yapıyoruz. Etkinliklerin çoğunu ise bulduğumuz sponsorlarla yapıyoruz.

Burası normal bir okul gibi mi çalışıyor?
Evet, normal bir okul gibi çalışıyor. Sabah 08.00-12.40 saatleri arası ve pazartesi günleri 16.00’ya kadar açık. Kış ve yaz tatilleri var, yani ilkokullar gibi... Yazları öğrencileri mümkün olduğu kadar birbirinden koparmamak için haftada bir etkinlik düzenliyoruz.

Çocukları gezilere götürüyor musunuz?
Evet, piknikler düzenliyoruz. Sinemaya gidiyoruz. Mangal partileri yapıyoruz. Bowling ve bilardo oynamaya götürüyoruz. Kendi çabalarımızla Samsun’a, Ankara’ya geziye götürdük. Çocukları olabildiğince dışarıdaki insanlarla bir araya getiriyoruz, sosyalleşmelerini sağlıyoruz.

Bakanlık yardım etmiyor mu yani?
Hayır, biz bakanlıktan destek almıyoruz. Zaten bakanlık listesine baktığınızda Ada’daki engelli okul olup sorunsuz tek okulun burası olduğunu görürsünüz.  Gerek altyapısı, gerek eğitim kadrosuyla KKTC’nin tek sorunsuz okulu burası.

SPONSORLAR SAĞOLSUN

Sponsorlarınız çok iyi o zaman…
Evet, Sosyal Komite Başkanımız Tülay Sertel Umut’un yardımlarıyla, iyi ilişkilerimiz sayesinde sponsorlarımız çok iyi. Ziyaret edenler yaptıkları yardımların doğru yerlerde kullanıldığını görüyorlar ve buradan memnun ayrılıyorlar. Mesela KKTC’de devlet okulları kahvaltı vermez ama biz veriyoruz. Yine sponsorlarımız sayesinde. Yiyecek, içecek sponsorumuz var. Yılda üç defa giyim alıyoruz. Tespitler doğrultusunda kırtasiye malzemesi alınıyor. Biz zaten Haziran ayında okul kapandığında Eylül ayına kadar Tülay Hanım’la birlikte çalışarak bütün materyallerimizi tamamlıyoruz.

Okulunuzun en büyük diyebileceğiniz bir sorunu var mı?
En büyük sorunumuz okulumuzu genişletemememiz, çünkü yerimiz yok. Mesela Turkcell bir odamızı yaşam odası olarak düzenliyor, mecburen öğretmenler odasını verdik, şimdi başka bir odayı bölecek ve öğretmenlerimize bir yer yapacağız. Üst kat olduğumuz için genişleme şansımız yok. Yani fiziki yapı olarak sıkışığız yoksa yerlerimize parke döşendi, koridorlarımız geniş,  her şey iyi.

Kaç eğitimciniz var?
12 öğretmen ve bir de ben. Yedi sınıfımız ve dört atölye öğretmenimiz var.

Veliler memnun mu?
Okuldan çok memnun veliler çünkü dediğim gibi çocukların her türlü ihtiyacı burada karşılanıyor, çeşitli etkinliklere katılıyorlar ve biz hiçbir ücret talep etmiyoruz. Aldıkları eğitim güzel. Öğretmenler alanlarında uzman.

ÇOCUĞA GÖRE EĞİTİM

Özel öğretimde çocuklara neler öğretiliyor?
Her çocuk için grup eğitimin yanında bireysel eğitim programları da yapılıyor. Çocuğun ihtiyacına göre belirleniyor. Mesela öz bakım gerekiyorsa, yani ütü yapma, diş fırçalama, elbiselerini katlama gibi günlük işler… Akademik beceri ise; kavramlar, renk, sayılar, şekiller gibi… Her çocuğun ayrı bireysel eğitim programları var. Beden eğitimi, resim gibi dersleri ise grup olarak yapıyorlar.

Özel eğitim artık üniversitelerde bölüm olarak var, değil mi?
Evet, üniversitelerde artık bu bölüm var. Son sınıf öğrencileri buraya staj yapmak için geliyorlar. Şu anda burada 70 öğrenci staj görüyor.

KKTC’de bu konuyla ilgili bir istatistik var mı?
Maalesef yok. Bu çocuklar okulda her an hastalanabilir. Tülay Hanım Madrid’de gördü bu çocuklara özgü kimlik kartlarını. Çipli bir kart, çocuk hastalandı ve hastaneye kaldırıldı mesela. Bu kartta hangi ilaca alerjisi var, antibiyotik kullanıyor mu, herhangi bir ilaç kullanıyor mu, hepsi çıkıyor. Türkiye bunu çok iyi halletti, her çocuğun bir kartı var.  Bu çocukları yurtdışında farklı rehabilitasyon merkezlerine götürme ve oradaki çocuklarla kaynaşma sağlamak istiyoruz mesela. Dolayısıyla ailelerin de moralini yükseltmek. Bu kartlarla çocuklar yurtdışında toplu taşıma araçlarından bedava faydalanıyor. Biz ise 35 engelli çocukla çıktığımız gezide otobüse para ödemek zorunda kaldık mesela.

Okulun temizlik ihtiyacını nasıl hallediyorsunuz?
İki tane personelimiz var, onlar yapıyor. Bizde tuvaletler günde üç defa temizlenir, bahçe her gün süpürülür. O iki kişi de özveriyle çalışır.

FIRSAT HERKESE LAZIM

İnsanlarımıza bir mesaj vermek ister misiniz?
İnsanların buraya gelmelerini istiyorum. Fırsat verildiği zaman bu çocukların neler yapabildiğini, özel gereksinimli insanların da bir şeyler üretebileceğini görsünler isterim. Her yılsonunda YDÜ’de sergilerimiz oluyor, gelsinler, görsünler ve anlasınlar. Bu sergilerde çocukların ürettikleri şeyler satılıyor ve okulumuza katkı sağlanıyor.  Derneklerde de vakıflarda da doğru ve yanlışlar çok fazla. İnsanların bu ayrımı yapabilmesi için buraya gelip, görmesi lazım.

Toplu taşıma aracınız var mı?
Evet var… YDÜ Bankası’nın ve Children Foundation’ın katkılarıyla üç yıl önce aldık. Çocuklarımız için bir de park yaptık okul girişine.

Çocuklar okula nasıl geliyor?
Servisle geliyorlar. İsteyen aileler kendileri de getirebiliyor. Onlara yolluk ödüyoruz.

Burası paralı bir okul mu?
Hayır, parasız… Hiç para alınmıyor. Çocuklara kalemi, silgiyi bile biz veriyoruz.