Hükümet, ekonomik tedbirler kapsamında, kamuda , net 5 bin TL üzerindeki maaşlardan 3 ay % 25 kesinti kararı aldı. Emekli maaşlarının da bu kesintiler kapsamında olduğu belirtildi.

"%25 kesinti yapıldıktan sonra, hiçbir maaş net 5 bin TL’nin altına düşmeyecektir" denen kararda, en yüksek maaşın ise net 8,500 TL.’yi geçmeyecek şekilde kesintinin yüzdeliğine bakılmaksızın düzenleneceği açıklandı.

Ekonomik Tedbirler, Sayıştaylık Salonu'nda düzenlenen bir basın toplantısı ile Başbakan Ersin Tatar tarafından açıklandı.

UBP-HP Hükümeti'nin kararına göre kamuda Mart  – Haziran döneminde oluşacak hayat pahalılığının, eşel mobil sistemi çerçevesinde maaşlara yansıtılması durdurulacak.

Ayrıca, ek mesai giderleri, ek ödenekler ve katkılar 1 Nisanda  yürürlüğe girecek bir Yasa Gücünde Kararname ile yeniden düzenlenecek.

Sağlık ve elzem hizmetlerde kesinti yapılmayacağı söylendi. Ancak 'elzem hizmetler'in neler olduğu açıklanmadı.

Ekonomik tedbirler paketinde özel sektöre yönelik belirsizlik dikkat çekti.

Nisan ve Mayıs ayları için İstihdamı Destekleme Fonu’ndan "işletmelerin devamlılığı ve istihdamın sürekliliği şartı" ile 1500 TL.’lik ücret desteği sağlanacağı açıklandı. Ancak, ücret desteğinin kapsamına yönelik net bir çerçeve çizilmedi, sektörler açıklanmadı. 

Bu uygulamadan, sigortalı KKTC ve "TC -KKTC arasında imzalanan çalışma hayatına yönelik ikili işgücü ve sosyal güvenlik antlaşması" gereği TC vatandaşlarının yararlanacağı belirtildi. TC yurttaşları dışındaki yabancılar ise kapsam dışında tutuldu.

Başbakan Tatar, “hangi sektörlere maaş desteği verilecek, nereye göre belirlenecek” sorusuna, “Üzerinde çalışılıyor, bu destek nisan sonu ve mayıs sonu ödenecek, bunun üzerinde de çalışılıyor, neler olacağı belirlenecek, 40-45 bin işçiyi kapsayacak görünüyor” dedi.

Elektrikte 'zamanında ödenirse' % 15 indirim

Ekonomik tedbirler kapsamında Mart, Nisan, Mayıs aylarına ait elektrik faturalarına normal ödeme dönemi içinde ödenmesi halinde %15 indirim uygulanacak.

Ekonomik tedbirler kapsamında 1.5 milyar TL kaynak yaratıldığını söyleyen Başbakan Tatar, bu süreçte devletin gelirlerinin yarı yarıyadan da fazla düştüğü savundu.

Başbakan, kapanan işyerlerinin bankalara yönelik “Faiz Farkı”nın karşılanması için 100 milyon TL bir fon oluşturulduğunu açıklandı.

10 vaka, 34 şüpheli

Başbakan Tatar, şu anda ülkede 10 vakanın tedavi gördüğünü ifade etti; Salamis’teki son yapılan hızlı testlerde ortaya çıkan 34 pozitif şüpheli testin de araştırıldığını söyledi.

“14 günün tamamlanması ile umarım süreci kontrol altına alacağız” diyen Başbakan Tatar, bu dönemin bedelinin de ekonominin durması ile ödendiğini söyledi.

Salgından kaynaklanan durumu 1960’lara benzeten Tatar, dayanışma istedi, halkın tarihi bir sınavdan geçtiğini belirtti.

Tatar, “Dünyaya bu sınavı başarıyla verdiğimizin mesajını paylaşacağız” dedi.

"3'üncü ülke işsizler...."

Başbakan Tatar, soruları da yanıtladı.

"3'üncü ülkelerden gelen işsizler ne olacak" sorusuna Başbakan Tatar, "3'üncü ülkelerden çoğu ülkelerine döndü. Dönmeyenleri de artık işveren değerlendirecek" yanıtını verdi.

“Bu kesintileri geri ödemek üzere yapıyoruz” diyen Tatar,  “Ama ne zaman? Şimdi öngörmek mümkün değil. İnşallah çarklar yeniden çalışınca bunu öngörüsünü de yapabiliriz” şeklinde konuştu.

Başbakan Tatar'ın özellikle özele maaş desteği ve bunun hangi sektörlerle ilgili olduğu yönündeki soruya net bir yanıt vermemesi, "üzerinde çalışılıyor, bürokrat çalışacak" demesi de dikkat çekti.
 

 Tatar, banklara da çağrıda bulundu:

“Mutlaka bu kritik dönemde bankaların da merkez bankası denetiminde elini taşın altına koyması gerekiyor. Kâr olayı bitti, biz de bu işten en az zararla çıkma peşindeyiz. Maliyetleri indirin, faizleri aşağıya çekelim. Likit pozisyonlarınızı da dikkate alarak dövizinde yüzde 5 TL’de yüzde 12 faizler olabilir. Bunun Takipçisi olacağız.”

İŞTE HÜKÜMETİN AÇIKLADIĞI TEDBİRLER TAM METİN

Covid-19 tehdidiyle mücadele için yapılacak çalışmalarda kullanılmak amacıyla diğer bütçe ödeneklerinden tasarruf edilerek 30.000.000 TL (otuz milyon) kaynak sağlanacaktır. Bu amaçla Cumhurbaşkanlığı, Cumhuriyet Meclisi, Başbakanlık, Maliye Bakanlığı ile Turizm ve Spor Fonu bütçeleri altında yer alan Hane Halkına Yapılan Transferler ile Diğer Dernek, Birlik, Kurum ve Kuruluşlara ödeneklerin bakiyeleri, korona virüs salgını ile ilgili harcamalarda kullanılmak üzere iptal edilerek yedek ödeneklere geri çekilmiştir.

1. Üç aylık bir süre için tüm Kamu, Kurum ve Kuruluşları, Sosyal Sigortalar Dairesi ve Kamu kaynağı kullanan tüm kuruluşlar tarafından yapılan her türlü maaş ödemelerinde;
   1. Net 5 bin TL.’nin altındaki maaşlara hiç bir kesinti yapılmayacaktır.
   2. Net 5 bin TL üzerinde olan maaşlardan %25 kesinti yapılacaktır.
   3. %25 kesinti yapıldıktan sonra, hiçbir maaş net 5 bin TL’nin altına düşmeyecektir.
   4. En yüksek maaş ise net 8,500 TL.’yi geçmeyecek şekilde kesintinin yüzdeliğine bakılmaksızın düzenlenecektir.
   5. Örneğin; 5 bin TL. altında net maaş alan bir çalışandan kesinti yapılmazken, 6000 TL. net maaş alan birinden %16, 10 Bin TL. Maaş alan bir kamu görevlisinden %25,  Başbakan, bakanlar, milletvekilleri ve siyasi kamu görevlilerinin maaşlarından %56’ya varan kesintiler yapılmıştır.
   6. Bu süre zarfında Bakanlar Kurulu tarafından devlet kurum ve kuruluşlarında aktif, sürekli ve elzem görev yürüten personelden maaş kesintisi yapılmayacaktır.

2. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin büyükelçilik ve temsilciliklerinde mahalli personel hariç tüm personelin bulundukları ülke koşullarına göre maaşlarında ayrı özel düzenleme yapılacaktır.

3. Mart 2020 – Haziran 2020 döneminde oluşacak hayat pahalılığının, eşel mobil sistemi çerçevesinde maaşlara konsolidasyonu durdurulacaktır.

4. Tasarruf tedbirleri kapsamında; Ek mesai giderleri, ek ödenekler ve katkılar 1 Nisan 2020 tarihinde yürürlüğe girecek bir Yasa Gücünde Kararname ile yeniden düzenlenecektir.

5. Bütçeden katkı alan kamu kurumları, belediyeler ve siyasi partilerin katkı paylarından ilerleyen dönemde ödenmesi şartı ile %25 oranında kesinti yapılacaktır.

6. Reel sektörü desteklemek adına ayrılan kaynak tutarı toplamda 750 milyon TL olacaktır.

7. Bakanlar Kurulu kararı ile faaliyetleri durdurulan işyerlerine ait kamu, özel ve tüzel kişileri arasındaki kira mukavelelerinde kiracıların Nisan, Mayıs 2020 aylarına ait kira yükümlülüklerini yerine getirememeleri halinde, konut kiraları da dahil, bu kira bedellerini Haziran 2020 tarihinden itibaren başlayarak eşit taksitlerle en fazla 6 ay içerisinde ödemekle yükümlü olacaklardır.

8. Ödeme tarihi 31 Mart 2020 ile 30 Haziran 2020 tarihleri arasında olan gelir vergisi, kurumlar vergisi, katma değer vergisi, şans oyunları hizmetleri vergisi ve devletin kira alacaklarının gününde ödenmesi koşuluyla ödenen tutara yüzde 10 indirim uygulamasına gidilecektir.

9. Bitkisel ve hayvansal üretimde oluşabilecek sıkışıklıkları gidermek ve ülke ihtiyacını karşılamak amacıyla oluşturulacak projelere kredi ve hibe kullandırılmasına yönelik çalışma başlatılmış olup, 2020 yılı Mayıs ayında buna ilişkin paket açıklanacaktır.

10. Bankalardan temin edilecek kaynakla, 100.000.000 TL (yüz milyon) fon oluşturulmuştur. Bu fon, yapılacak değerlendirmeler sonucunda öncelikle KOBİ’ler olmak üzere Bakanlar Kurulu kararıyla kapatılan işyerleri ve çalışanlarının banka borçlarına üç aylık ertelemeden dolayı doğacak ilave faiz yükünün ödenmesinde kullanılacaktır.

11. Kredi kartı limitlerinin gelir belgesi aranmaksızın yüzde 25 artırılmasına imkan sağlamak üzere yasal düzenleme yapılmıştır.

12. Kredi kartı ile 26 Mart 2020 - 26 Nisan 2020 tarihleri arasında yapılan akaryakıt, gıda ve sağlık harcamalarının faizsiz olacak şekilde bir ay ötelenecektir.
13. Kredi Kartı asgari ödeme tutarı üç aylık süre için %20 yerine %1 olarak uygulanacaktır.

14. Kredi kartlarına uygulanacak Türk lirası akdi faiz oranı aylık %2,35’ten %1’ düşürülmüş ve 3 aylık dönem için gecikme faizi uygulanmaması kararlaştırılmıştır.

15. Kalkınma Bankası, istihdamın sürekliliği ve öncelikli üretim sektörlerinin desteklenmesi amacı ile düşük faizli işletme kredisi kullandırılacaktır.

16. 27 Mart 2020 tarihinden başlamak üzere, Takas Odası, haftada 3 gün olmak üzere (Pazartesi, Çarşamba, Cuma) açık olacaktır. Ancak Bakanlar Kurulu Kararı ile faaliyetleri durdurulan işletmelerin çekleri konusunda daha önce alınan karar süresi işletmeler faaliyete gireceği süre çerçevesinde uzatılacaktır.

17. Halihazırda verilmiş olan tüm parasal hükümlerle (icra, taksit, hapislik, mazbata dahil) konut ve işyerlerinin tahliyesine ilişkin hükümlerin tahsilatı 30/06/2020 tarihine değin ertelenecektir. Ancak aile davalarında verilmiş tazminat ve nafaka hükümlerinin icrası aksine bir mahkeme kararı bulunmadıkça durmayacaktır.

18. 2020 yılı Mart, Nisan, Mayıs aylarına ait elektrik faturalarının normal ödeme dönemi içinde ödenmesi halinde %15 indirim uygulanmasına gidilecektir.

19. Süt Kurumu’nun 30 Mart 2020 tarihinde süt imalatçılarından toplayacağı süt bedeli imalatçılardan alınmayacak, bu tutar Kalkınma Bankasından borçlanılarak sağlanacak, imalatçı ise bu ödemeyi 15 Nisan 2020 tarihinden itibaren düzenli olarak yapmaya devam edecektir.

20. Bakanlar Kurulu kararı ile faaliyetleri durdurulan işletmelerin çalışanlarına, 2020 yılı Nisan ve Mayıs ayları için İstihdamı Destekleme Fonu’ndan İşletmelerin devamlılığı ve istihdamın sürekliliği şartı ile 1500 TL.’lik ücret desteği sağlanacaktır. Bu uygulamadan, Sigortalı KKTC ve TC Vatandaşları (TC -KKTC arasında imzalanan çalışma hayatına yönelik ikili işgücü ve sosyal güvenlik antlaşması gereğince) yararlanacaklardır.

21. Bakanlar Kurulu kararı ile faaliyetleri durdurulan işletmelerin çalışanlarının 2020 yılı Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ilişkin Sosyal Sigorta primleri, talep etmeleri durumunda; 2021 yılına cezasız ve faizsiz bir şekilde ertelenecek, primlerini erteleme talep etmeden ödemek isteyenlere ise %10 indirim uygulanacaktır.

22. Bakanlar Kurulu kararı ile faaliyetleri durdurulan işletmelerin çalışanlarının 2020 yılı Mart, Nisan, Mayıs aylarına ait İhtiyat Sandığı prim ve depozitleri ile yerli istihdama katkı primi yatırımları 31 Temmuz 2020 tarihine kadar gecikme zammı uygulanmadan yatırılabilecektir.

23. İhtiyat Sandığı prim ve depozitlerinin iştirakçiler tarafından daha kolay kullanımı için gerekli çalışmalar başlatılmıştır.

24. İhtiyat sandığı iştirak sahiplerinin aldıkları avans miktarlarına ait ödenmesi gereken 2020 yılı Mart, Nisan ve Mayıs dönemine ilişkin taksitler dondurulmuş, ödenmeyen taksitler borcun vade sonuna eklenmiştir.

25. 2020 yılı Mayıs ayından itibaren en az bir, en fazla on çalışanı olan işverenlerin, istihdamın ve işletmelerin sürekliliğini sağlamak amacıyla, kullanacağı kredilere Yerel İşgücü İstihdamını Destekleme Fonundan kredi faiz desteği verilecektir.

26. Sosyal Sigortalar Dairesine kayıtlı işyerlerinin 20 Mart 2020 tarihinde ödenmesi gereken Şubat 2020 dönemine ait sosyal sigorta prim borçlarının, 30 Mart 2020 tarihine kadar gecikme zamsız ödenebilmesi için düzenleme yapılmıştır.

27. İhtiyat Sandığı Dairesine kayıtlı işyerlerinin Şubat 2020 dönemine ait ihtiyat sandığı prim ve depozit ödemelerinin 15 Nisan 2020 tarihine kadar gecikme zamsız ödenebilmesi için düzenleme yapılmıştır.

28. 15, 20 ve 25 Mart 2020 tarihlerinde beyanname verme ve vergi ödeme yükümlülüğü bulunan gelir vergisi, banka sigorta işlemleri vergisi, katma değer vergisi, özel iletişim hizmetleri vergisi ve şans oyunları hizmetleri vergisi yükümlülerinin, beyan verme ve ödeme yapma yükümlülükleri herahngi bir gecikme zammı uygulanmayacak şekilde 31 Mart 2020 tarihine ertelenmiştir.

29. Bankacılık ve sigorta işlemleri vergisi yükümlüleri ile GSM şirketlerinden 2020 yılına ilişkin tahakkuk edecek kurumlar ve gelir vergisinden 3’er aylık dönemlerde kurumlar ve gelir vergisi stopajı alınacaktır.

30. Tüm sigaralarda paket başına 1 TL artış gelecek şekilde düzenleme yapılacaktır.

31. Tüm alkollü içkilerden alınan fiyat istikrar fonu oranları ve/veya miktarları artırılacak şekilde yeniden düzenlenecektir.

32. Türk Lirası faiz gelirlerinin stopaj oranı % 15’e çıkarılacaktır.

33. Emeklilik geliri elde edenlerin elde ettikleri bu gelirinin aylık asgari ücretin üzerinde olması ve başka herhangi bir gelir elde etmeleri halinde kişisel indirim ve çocuk indiriminden yararlanamayacağına ilişkin yasal düzenleme yapılacaktır.