Bir okurumuz bize ve Kayıplar Komitesi’ne, Mağusa’nın Ayluga bölgesinde olası bir gömü yeri gösterdi.

Yıllar önce bu bölgede bir kazı yapılmış ancak herhangi bir ize rastlanmamıştı. Okurumuzun gösterdiği bu yeni alan, boş bir arazi ve burada herhangi bir inşaat faaliyeti bulunmuyor. Kayıplar Komitesi’nin yıllar önce kazdığı alan ise, yolun nihayetindeki anayol üzerinde asbest boruların bulunduğu yerlerdi...

Sözkonusu okurumuz, bu kazıda herhangi bir ize rastlanması nedeniyle gösterilmiş ve kazılmış olan yere kuşkuyla bakmış ve kendisine emekli bir komutanın anlattıklarını anımsayarak bu yerden bize söz etmişti. Biz de Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi Araştırmalardan Sorumlu Asistan, Antropolog Okan Oktay’la birlikte Mağusa’ya giderek okurumuzla buluştuk. Okurumuz, sözkonusu emekli komutanın kendisine bu alana bazı Kıbrıslırumlar’ı gömmüş olduklarını anlattığını aktardı ve bize ve Okan Oktay’a bu yeri gösterdi.

Bu okurumuza bu duyarlılığı ve insaniyeti için çok teşekkür ediyoruz...

2009’DA NELER YAZMIŞTIK?

Ekim 2009’da yani bundan tam 12 sene önce, bu sayfalarda şöyle yazmıştık:

“***  Kayıplar Komitesi’nin Mağusa’nın Ayluga bölgesinde kazı başlatması heyecan yarattı...

“5-6 kişilik bir gruptular...”

Kayıplar Komitesi’nin geçtiğimiz günlerde Mağusa’nın Ayluga bölgesinde Mağusa Belediyesi’ne ait folklör merkezinin karşısında bazı Kıbrıslırum “kayıplar”ın arandığı kazı çalışması başlatması, bölgede büyük heyecan yarattı. Son üç gündür telefonlarımız susmak bilmedi. Okurlarımız, duyduklarını ve bildiklerini paylaşarak bu konuda sürece yardımcı olmaya çalışıyorlar. Kimi okurlarımız, gerçek olmayan “ihbar”lar yaparken, bu konuda gerek Kayıplar Komitesi yetkilisi Ahmet Erdengiz, gerekse Mağusa Belediyesi yetkilileri gerekli araştırmaları yaparak, bu “ihbar”ları araştırdı ve gerçek olmadıklarını ortaya çıkardı.

6 KİŞİLİK GRUP

Bir okurumuz bizi arayarak şu bilgileri paylaşmak istediğini söyledi:

“O dönem komutanlık yapan ve şu anda yaşlı bir kişi olan .......’nın bana bizzat anlattığına göre, Ayluka’da kazı yapılan bölgeye 6 Kıbrıslırum “kayıp” gömülü imiş. Sözkonusu emekli komutan bana “Bu Kıbrıslırumlar’ı Maraş’tan yakalamıştık ve 5-6 kişiydiler. Başlangıçta onları ne yapacağımızı bilemedik. Sonra bir asker onları tarayarak öldürdü ve Ayluga’daki spor salonunun önüne gömdük. Spor salonunun önü kazılınca bu kayıp Kıbrıslırumlar ortaya çıkacak...” demişti.

Bir başka okurumuz ise şu bilgileri verdi:

“Benim duyduğum kadarıyla bu bölgeye çeşitli mevzilerde savaşta ölmüş olan Kıbrıslırum askerler toplanarak gömülmüştü...”

Bir başka okurumuz ise bu bölgede Mağusa Belediyesi’nin ihalesini alan bir inşaat şirketinin kazı yaptığını, bazı kemikler bulunduğunu ve polisin olay yerine giderek tutanak tuttuğunu iddia etti ancak gerek Mağusa Belediye yetkilileri, gerekse Kayıplar Komitesi yetkilisi Ahmet Erdengiz ve Kayıplar Komitesi araştırma görevlileri tarafından yürütülen araştırmada, bu ihbarın doğru olmadığı, bu bölgede belediyenin kazı yapmadığı, oraya polisin gitmediği ve şu anda Ayluga’da Mağusa Belediyesi’ne ait folklör kulübü karşısında yürütülen kazının Kayıplar Komitesi’nin yürütmekte olduğu kazı olduğu ortaya çıkarıldı.

“BİR CESEDİN AYAĞI DIŞARIYA ÇIKTIYDI”

Öte yandan bir başka okurumuz ise bizi bu bölgede başka bir noktaya götürerek olası bir gömü yeri gösterdi. Kendisinin çocukken bu bölgede oynadığını, bir gün “monobadi” olarak kullandıkları ve bize gösterdiği yol üzerinde bir cesedin doğru dürüst gömülmediği için ayağının dışarıya çıktığını görünce çok korktuğunu anlattı. Sözkonusu yerde o günlerde hiçbirşey olmadığını ancak daha sonra burasının bir turizm acentesine verildiğini ve acentenin de buraya çit çektiğini söyleyen okurumuzun verdiği bilgileri, Kayıplar Komitesi yetkililerine de bildirmiş bulunuyoruz.

ERDENGİZ NE DİYOR?

Konuyla ilgili olarak dün akşam sorularımızı yanıtlayan Kayıplar Komitesi yetkilisi Ahmet Erdengiz, “Ayluga’da 1974’te çevrede bulunan bazı cesetlerin oradaki kanalizasyon çukuruna atıldığı iddiası vardır ancak kanalizasyon çukuru çok uzundur ve olası gömü yerinin tam olarak nerede olduğunu bilen yoktur. Altı kişi bir yere atıldı deniyor. Bu kanalizasyon 1974’te yeni kazılıyordu, henüz bitmediydi ve üstü açıktı. Henüz kullanıma hazır değildi... Belediye bu bölgede asfaltlama yapacağı için ve bu durum acil kazı sınıfına girdiği için Aluga’da kazı başlattık” dedi.

“ALTI METRELİK BİR ÇUKUR...”

“Aşağı Maraş’a yerleştiğimizde yeni kazılmış altı metrelik bir çukur vardı...”

Aynı tarihlerde, yine Mağusa ve Maraş’la ilgili olarak okurlarımızın paylaştığı ve bizim de Ekim 2009’da yayımladığımız diğer haberler ise şöyleydi:

“Bir okurumuz şu bilgileri paylaşmak istediğini söyledi:

“Ben 1975’te güneyden göçmen olarak gelerek Aşağı Maraş’a yerleştim. Aşağı Maraş’ta 9 Mart Caddesi ile Sakızcılar Caddesi vardır. Bu caddelerin sonu zaten kapalı Maraş’a çıkar ve kapalı Maraş bölgesine çok yakınız.  Yakınımızda Canbulat Lisesi vardır. Bizim oturduğumuz sokak, 9 Mart Caddesi’nden Sakızcılar Caddesi’ne geçen ara sokaktır. Bu sokak 1974’te Kıbrıslırumlar tarafından yeni açılmıştı ve henüz doğru dürüst asfaltlanmamıştı, yarıya kadar asfaltlanmıştı. Köşe başında altı metrelik bir çukur vardı, yeni kazılmıştı. Buraya Kıbrıslırumlar’ın gömüldüğü söylenmekte idi. Bu çukurun yanından geçmekten hep korkardım... Önce bu çukuru biraz örttüler, sonra iyice örttüler. Ama bu çukurun asfaltlanması yapılmamıştı ancak 10-15 yıl önce asfaltlanmıştı. Asfaltlandıktan sonra iki yol birbirine bağlanmıştı. Bu konuda lütfen araştırma yapınız ve o çukurda gerçekten “kayıplar”ın gömülü olup olmadığını bulunuz...”

“STİLLİ’DE KEMİKLER BULUNDUYDU...”

“Yüksek gerilim hatları çekilirken, Stilloz’da (Stilli) bir kayıp bulunduydu...”

Bir okurumuz şunları paylaşmak istediğini söyledi:

“Bir süre önce yüksek gerilim hatları çekilirken ve elektrik direkleri dikilirken, Stilloz’da (Stilli - Mutluyaka) bir “kayba” ait olduğu tahmin edilen kemikler bulunduydu. Bu “kayıp şahıs”ın üzerinde bir de anahtarlık ve anahtarlığın üzerinde de anahtar varmış. Bildiğim kadarıyla polis o günlerde bu kemikleri bulan ve Elektrik Kurumu’nda çalışan şahsı alarak oraya gitmiş ve kemikleri oradan kaldırmışlar. Bu kemiklerin Kayıplar Komitesi’ne verilip verilmediğini lütfen araştırınız.”

“NKL KORULUĞUNDA KAYIPLAR GÖMÜLÜDÜR...”

“Namık Kemal Lisesi’ndeki korulukta kayıplar gömülüdür...”

Bir okurumuz şu bilgileri paylaşmak istediğini söyledi:

“Namık Kemal Lisesi’ndeki korulukta bazı Kıbrıslırum kayıpların gömülü olduğunu söylemek isterim.

1944 yılında Türkiye, Gönendere’ye (Konedra-Knodhara) ortaokul, Mağusa’ya da lise yapmaya karar vermişti. Seçilen yer, Mağusa surlariçine yakın olan bir yerdi ama o günlerde halk nümayiş tertiplemiş ve burasının bir mezarlık olduğunu, mezarlığın içine lise inşa edilmesini istemediklerini duyurmuşlardı. Ancak halkı kimse dinlememiş ve Namık Kemal Lisesi, seçilen bölgeye yapılmıştı.

1974’te Namık Kemal Lisesi’ndeki koruluğa bazı Kıbrıslırumlar’ı gömenler, anladığım kadarıyla bunu bilinçli olarak yaptılardı. Komutanlardan birisi “Burası zaten mezarlıktır, zaten kemik var, birisi bir şey soracak olursa, mezarlıktı deriz” demişmiş. Ve böylece bazı Kıbrıslırumlar buraya gömülmüş. Bu konuda lütfen araştırma yapınız ve gerçeği ortaya çıkarınız.”

Mağusa'da Ayluga bölgesinde okurumuzun gösterdiği olası gömü yeri...

(YENİDÜZEN – Kıbrıs: Anlatılmamış Öyküler – Sevgül Uludağ -  Ekim 2009)