Fehime ALASYA

Günümüzde birçok şirketin değişmez sıkıntısı olan günlük konulara değinerek çözüm önerileri sunan iş insanı Çavlan Paralik, ürün ihracatının da önemine değindi. 

Su deposu üretimi ve güneş enerji sistemleri ile 1951 yılından bu yana adada hizmet veren Kemal Paralik Metal İşleri Ltd, nam-ı diğer Paralik, yıllardır iç piyasada kaliteli hizmeti ile önü kuruluşlardan olmayı başardı.

İlerleyen zamana karşın, gelişen teknoloji ile gün be gün kendini yenileyen şirket, ailenin üçüncü nesli olan Çavlan Palarik’in direktörlüğünde, hizmet vermeye devam ediyor.

Şirketin kapılarını YENİDÜZEN okuyucularına açan Paralik, sektördeki önemli sıkıntılara değindi.

İş sektöründeki en büyük sıkıntılardan birinin de “ödemeler” olduğuna değinen Paralik, bu konuda çeşitli yaptırımlar ve caydırıcı cezalar ile çözüm bulunabilineceğinin altını çizdi, ticari mahkemelerin önemine değindi.

Piyasadaki en büyük sorunun uzun vadeli ödemeler veya yapılmayan ödemelerin olduğuna değinen Paralik, adadaki ticari mahkemelerin önemine değinerek, acilen bu konunun gündeme gelmesi gerektiğini savundu. Paralik, konuya ilişkin şu ayrıntılara değindi:

“Dövizdeki dengesizlik ve kurlar bizi çok olumsuz etkiliyor. Bir diğer etken de uzun vadeli ödemelerin artması… Tüm bu olumsuzluklar, kar payımızın düşmesine neden oluyor. Bizim kullandığımız ham madde ve diğer aksamlar peşin ödeniyor fakat biz iç piyasada en az kar ile uzun vadeli ödemlerle çalışıyoruz, bu da kar oranımızı çok ama çok düşürüyor. Tüm bunları finanse edecek gücü olan şirketler de dayanma gücü ile ayakta kalıp, öz kaynakların gücü ile hayatını idame ettirebiliyor.

“Bugünkü günde artık her alanın uzmanlık alanı dağıldı. Bir dişin dahi ayrı uzmanlık alanı var. Bugün sağ kolun başka, sol kolun başka uzmanlık alanları var fakat bizim mahkemelerimizde herkes her şeye bakıyor, davalar uzadıkça uzuyor, sonuçlanması yıllar alıyor…”

Üstelik adadaki rekabet ortamında, uzun vadeli ödemelerin Önüne ne kadar geçilebilir bilemiyorum… Bugün cep telefonunuzu ödemediğiniz durumlarda hemen kesiliyor, bu o şirketlerin güvencesidir. Biz bir güvence yaratmaya çalışırsak müşterilerimizi kaybediyoruz”

“Bu ülkede mahkemeye gitmek borçlular için bir kurtuluş”

Ticari mahkemelerin hukuk sisteminden ayrılması gerektiğine değinen Paralik, gelişmiş ülkelerde ticari mahkemelerin ayrı çalıştığına dikkat çekerek, hızlı bir işleyişinin olması için bu şart olduğunu belirtti.

Paralik, “Acilen ticari mahkemeler devreye girmeli. Kimsenin hapse girmesinden yana değilim tabi ki ama adamızda olan bu laubalilik, iş sektöründe de birçok kişinin ödemeler konusunda ciddiyetsiz ve art niyetli hareket etmesine ve bu durumu kendi lehine kullanmasına neden oluyor.

“Gelişmiş ülkelerde ticari mahkemeler ayrıdır, hızlı bir işleyişinin olması için bu şart. Bizdeki hâkimler, karı koca boşuyor, trafik davalarına bakıyor, cinayet davalarına giriyor…”

Örneğin bir kişiden alacağınız var, defalarca arıyorsunuz, üzerinden çok zaman geçiyor, en sonunda sizden kurtulmak için açık açık, ödemeyeceğini söyleyerek ‘git mahkemeye ver’ diyor. Bugün mahkemeye gitseniz adamı aylarca ve hatta yıllarca arayıp sormayacağınız anlamına geliyor, bu aslında onun için bir kurtuluş, bu ülkede mahkemeye gitmek borçlular için bir kurtuluş… Mahkemeye gitseniz beş yıldan önce konu çözülmüyor… Hukuk sisteminde ticari mahkemeler ayrılmalı…

Gelişmiş ülkelerde ticari mahkemeler ayrıdır, hızlı bir işleyişinin olması için bu şart. Bizdeki hâkimler, karı koca boşuyor, trafik davalarına bakıyor, cinayet davalarına giriyor…

Bugünkü günde artık her alanın uzmanlık alanı dağıldı. Bir dişin dahi ayrı uzmanlık alanı var. Bugün sağ kolun başka sol kolun başka uzmanlık alanları var fakat bizim mahkemelerimizde herkes her şeye bakıyor, davalar uzadıkça uzuyor, sonuçlanması yıllar alıyor…

Piyasadaki çek kullanımının bir caydırıcılığı olmalı, bu konu sınırlandırılmalı. Bankalar çek defteri verirken teminat veya ipoteğini alsın, öyle versin. Belki bu sayede bu durumun biraz önüne geçebilir.” 

“İnsanlarımız çok katılımcı değil”

İhracatta şirketlerin önünün neden açılamadığı hususunda değerlendirmelerde bulunan Paralik, çözüm önerileri sundu. Girişimci, meraklı ve araştırmacı bir ruhla hareket etmek gerektiğinin altını çizdi. Paralik şöyle devam etti:

“Örneğin Sanayi odası bir etkinlik düzenliyor, buraya katılım inanın çok önemli… Ama katılmıyoruz, araştırmıyoruz ve öğrenmek için çabalamıyoruz. Biz sadece ‘ambargolar altındayız’ diyerek kendimizi geri çekiyoruz. İhraç etme konusunda da bu yüzden gelişemiyoruz.

Bakanlığın Navlun ödemesi veya ödenen vergilerden geri iade gibi konularla devlet çok ciddi bir yardımda bulunuyor. Biz sadece kulaktan duyma bilgilerle hareket ediyor, okuyup, araştırmıyoruz. Sanayi odasında ihracatı nasıl geliştirebiliriz diye eğitimler düzenleniyor fakat buraya çok az katılım oluyor. İnanın her eğitimden birçok farklı bilgi ediniyorsunuz ve bu bilgiler ışığında harekete geçiyorsunuz. Çok etkili ve yol gösterici eğitimler düzenleniyor, bilgiler veriliyor.

Örneğin Navlun ve Fuar desteklerini sorun çok az kişi biliyor. Tüm harcamalarınızın %70’ini devlet veya sanayi odası ödüyor ve buna rağmen katılımcı bulmak çok zor. Tek sıkıntı şu ki katıldığınız fuarlarda yaptığınız ödemeleri devlet size geri öderken bu biraz zaman alıyor ama yine de ödeniyor. Bazen Sanayi Odası’nın yaptığı yurt dışı organizasyonlarında çok harcama yapmadan gidilebiliniyor.

Bu tip çalışmalarda bazı sorunlar vardır elbette ama çözülemeyecek sorunlar değil. Eğer sürekli araştırır ve girişimci olursak daha da büyüyüp ihracatımızı arttırabiliriz”

“Koca bir dünya, elbet bir köşesine ulaşabiliriz”           

İhracatın da önemine değinen Paralik, “Koca bir dünya, elbet bir köşesine ulaşabiliriz düşüncesiyle birçok fuar ve yurt dışı organizasyonlarına katılıyoruz. Çalışma kapasitemizi arttırıyor,  ihracatımızı güçlendirmeye çalışıyoruz.

Elimizde olan ve haftada bir, yarım gün çalışan makinem var, ben eğer ihracatımı arttırırsam, haftada beş, üç vardiya şeklinde durmadan çalıştırabilecek kapasitem var. Bu nedenle ihracat için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz” diyerek bu konuya çok büyük önem verdiklerini anlatıyor.