KAYIP 750 MİLYON TL… “Türk Lirası döviz krizi şoku ile eridi. Erime aşırı derecede olduğu için yaklaşık kaybımız 750 Milyon Lira. TC’den 2017 yılında 930 Milyon Lira kredi ve yardım alınırken, 2018 yılında bu yarıya düşerek 486 Milyon Lira oldu.”

Devrim DEMİR

Döviz yeniden hareketlendi, Türk Lirası’nın değer kaybı endişeleri artırdı. Uzmanlar, ‘yaşanan şoklar’ karşısında ülke ekonomisini güçlenmek için adımlar atılmasının önemine işaret etti.

Ekonomist, Kalkınma Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Besim, Türkiye ile görüşülen ekonomik protokole, “Türk Lirası’nın değer kaybı ve kurdaki artış” nedeniyle yaşanan şoklar karşısında güçlenmek, etkilerini minimize etmek adına mekanizma ve teknik desteğin eklenmesi gerektiğinin altını çizdi.

Prof. Dr. Mustafa Besim, görüşülen ekonomik protokole, dövizin artışı nedeniyle yaşanan şoklar karşısında güçlenmek, etkilerini minimize etmek adına mekanizma ve teknik desteğin eklenmesi gerektiğinin altını çizdi.

YENİDÜZEN’e açıklama yapan Besim, 2017 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nden 930 Milyon lira kredi ve yardım alınırken, bu rakamın 2018 yılında 486 Milyon liraya düşerek mali akışın terse döndüğünü anlattı.

Kıbrıs İlim Üniversitesi Öğretim görevlisi Doç.Dr. Erdal Güryay ise, dövizdeki dalgalanma ve Türk Lirası’nın değer kaybetmesindeki en büyük etkenin ABD başkanının yaptığı açıklamalar ve Türkiye’deki seçim öncesi siyasi durumun olduğunu kaydetti.

PROTOKOLE EKLENMELİ… Ekonomist, Kalkınma Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Besim, Türkiye ile görüşülen ekonomik protokole, “Türk Lirası’nın değer kaybı ve kurdaki artış” nedeniyle yaşanan şoklar karşısında güçlenmek, etkilerini minimize etmek adına mekanizma ve teknik desteğin eklenmesi gerektiğinin altını çizdi.

Prof. Dr. Besim:  “Dövizin seyri bıçak sırtı…”

Ekonomist, Kalkınma Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Besim, dövizin seyrinin bıçak sırtı olduğuna değindi.

Besim, dövizin hızlı tırmanışının bir nedeninin de Türkiye’de yaşanan siyasi gelişmeler olduğuna vurgu yaptı. Siyasetin de etkisinin çok büyük olduğuna değinen Besim, yaşanan belirsizliğin, Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomik dengesizliği ve siyasi meselelerden çok etkilenmesinin dövizdeki yükselişi etkilediğini kaydetti.

BAĞIMLILIK AZALDI, YATIRIM DURDU… “Türkiye’ye mali bağımlılık geçtiğimiz yıl, geride bıraktığımız yıllara göre daha azaldı. Geçen seneye kadar idare ettik, ancak yatırım yapamadık.”

Mali akış tersine döndü, yatırımlar durdu

Besim, “Özellikle Türkiye Cumhuriyeti ile para birliği ve Lira bölgesinde olmamız, kullandığımız Türk Lirası’nın (TL)  döviz krizi şoku ile eridi. Erime aşırı derecede olduğu için yaklaşık kaybımız 750 Milyon Lira. Türkiye Cumhuriyeti’nden 2017 yılında 930 Milyon Lira kredi ve yardım alınırken, 2018 yılında bu yarıya düşerek 486 Milyon Lira oldu. Türk Lirası’nın erimesi ise yardımların üzerinde 750 Milyon Lira. 2018 yılında yaşanan döviz krizi unutulmamalı, Türk Lirası’nın değer kaybı nedeniyle yatırım kapasitemiz zaten yoktu, kriz nedeniyle yatırımlar tamamen durdu.

Mali bağımlılık geçen sene geride bıraktığımız yıllara göre Türkiye Cumhuriyeti’ne daha azdı ve geçen seneye kadar idare ettik. Yatırım yapamadık, bu sene bu bağımlılığı devam ettirmeyeceğiz” dedi.

Besim: Kurumsal fon oluşturulmalı

Prof. Dr. Mustafa Besim, döviz şoklarına karşı güçlendirecek, minimize edecek mekanizmaların oluşturularak, dövizdeki dalgalanmalara karşı teknik desteğin de mali protokole eklenmesini beklediklerini kaydetti.

2018 yılındaki krizin unutulmaması gerektiğine de dikkati çeken Besim, protokolde mutlaka kurumsal fonun oluşması gerektiğini belirtti.

Mali desteklerin, cari bütçe sorunları için değil, alt yapı yatırımlarında kullanılmasının önemine de değinen Besim, büyük ülkelerde devletin vatandaştan aldığı enflasyon vergisinin alt yapıda kullanıldığına işaret etti.

Doç.Dr. Güryay: “Türkiye’deki siyaset Türk Lirası’nın değerini bitirdi”

Dövizdeki tırmanışın en büyük nedenlerinden birinin ABD başkanının açıklamaları ve Türkiye’nin seçim öncesi durumu olduğunu belirten Ekonomist, Kıbrıs İlim Üniversitesi Öğretim görevlisi Doç.Dr. Erdal Güryay, insanların Türk Lirası(TL) tasarrufundan vazgeçtiğini kaydetti.

Türkiye Cumhuriyeti’nin Rusya’dan füze alması açıklamalarının dövizi tetiklediğini kaydeden Güryay, “Türkiye’deki seçim öncesi belirsizlik nedeniyle insanlar döviz almaya başlayarak, Türk Lirası tasarrufundan vazgeçti. Merkez Bankası piyasaya yüklü miktarda Dolar sürerken, birçok kamu bankası seçime yönelik çok düşük fiyatlardan döviz satmaya başladı” dedi.

“Türkiye büyük bir kriz içine giriyor”

Doç. Dr. Erdal Güryay, Türkiye Cumhuriyeti’nin bütçe açığının bu yıl oldukça fazla olacağına işaret etti.

Yaşanan krizleri karşısında döviz dalgalanması yaşandığına değinen Güryay, “KKTC döviz bağımlısı. Her şeyimiz dövizle, kısa vadede şu anki dalgalanmanın etki edeceğini sanmıyorum. Uzun vade içinde Türkiye’deki seçimlerden sonra Türk Lirası’nın ciddi bir kayıp yaşayacağını tahmin ediyorum. Göstergeleri zaten ortada, Türkiye seçim nedeniyle büyük bir krizin içine giriyor ve dövizdeki artış seçim nedeniyle bastırılıyor. Dövizin tırmanışı seçimden sonra yüzünü gösterecek.”