Hüseyin ÖZBARIŞCI

Geçmişte Avrupa’nın çeşitli ülkelerine ihracatı yapılan, ‘sertifikalı ürün’ narda da üretimi zora girdi… Zam furyasından her sektör gibi nasibini aldığını ifade eden nar üreticileri, yüksek maliyetler karşısında nar üretiminden kopmak zorunda kalan üreticiler olduğunu belirtti. YENİDÜZEN’e konuşan üreticiler, “Yüksek maliyetler nedeniyle ihracat yapamıyoruz, hem ihracattan, hem de sertifikalı ürün olmaktan vazgeçtik. Devlet desteği de yok. Üretmek bizim boyumuzu aştı…” dedi.

Narda hasat dönemi kısa süre içerisinde başlıyor. Güzelyurt bölgesindeki nar üreticileri YENİDÜZEN’e sezonu değerlendirdi, “umutlu” olmadıklarını söyledi.

Narda rekoltenin yıldan yıla daha da düşük seviyelere indiğini anlatan üreticiler, birçok nar üreticisinin üretmekten vazgeçmek zorunda kaldığını dile getirdi.

Rekoltenin düşük seviyelere inmesinin en büyük nedeninin üretim aşamasındaki tüm unsurlara gelen ciddi boyutlardaki zamlar olduğunu belirten üreticiler, “Bu maliyetler bizim boyumuzu aştı. Başa çıkamıyoruz, perişanları oynuyoruz” dedi.

ALNAR Nar Fabrikası’nın Yönetim Kurulu üyeleri ise yaptığı değerlendirmede, geçmişte hem ihracat konusunda, hem de sertifikalı ürün konusunda ciddi atılımlar yaptıklarını, maliyetlerin yüksek olması, devletten de destek görmemeleri sebebiyle hem sertifikalarından, hem de ihracat yapmaktan vazgeçmek zorunda kaldıklarını ifade etti. Yönetim Kurulu üyeleri bu yıl sadece ikinci sınıf nar ürününün nar suyu yapımı olarak kullanılacağı bilgisini de verdi.

Üreticiler ne dedi?

Mehmet Bozer: “1000 dönüm olan nar bahçeleri 500 dönümlere kadar geriledi”

“Bu yılki rekolte geçtiğimiz yıllara göre çok düşük. Geçtiğimiz Mart ayında yaşanan buzlanmadan ve maliyetlerin yüksek olmasından dolayı rekolte yüzde 50 seviyelerine düştü. Nar üreticilerinin özellikle girdi maliyetlerinden çok fazla canı yandı. Elektrikte yapılan zamlar sonrası sulama çok maliyetli bir iş haline geldi. Tarım Bakanlığı bunu üreticilere sübvanse edeceğini söylemiş olsa da, henüz somut bir çalışma yapılmadı ve üretici perişanlara oynuyor. Teşvikler güncellendi ama pahalılık karşısında yetersiz kaldı. Tüm bu olumsuzluklarla başa çıkılamadığından dolayı birçok üretici nar üretmekten vazgeçiyor. Eskiden 1000 dönüm civarı nar bahçesi varken, şu anda bu sayı 500 dönümlere kadar gerilemiş durumda. En önemlisi, ALNAR olarak nar üretimi için sertifikamız vardı, sertifika sayesinde ürettiğimiz nar başka ülkeler tarafından takip ediliyordu. Bunun yanında Avrupa’nın 10 ülkesine ambargo olmadan ihracat gerçekleştiriyorduk. Yüksek maliyetler ve hiçbir şekilde devlet desteği olmadığından dolayı hem sertifikamızdan hem de ihracattan vazgeçmek zorunda kaldık. Maliyetleri karşılayamadığımız için de rekolte yıldan yıla daha aşağılara gidiyor. Kıbrıs’ta bu koşullarda üretim yapmak çok zor…”

Engin Ekici: “AL-NAR sadece üreticiden aldığı ikinci sınıf ürünü işleyip nar suyu elde edecek”

“Bu sezondan çok büyük bir beklentimiz yok. Rekolte de düşük. Üreticiler, ürünlerini piyasaya sürüyor. ALNAR olarak ihracat yapamadık. ALNAR bu yıl sadece üreticiden aldığı ikinci sınıf ürünü işleyip nar suyu elde edecek. Geçen yıl da bu şekilde sezonu tamamlanmıştı. Piyasada nar suyuna talep var, o talepleri karşılamak için çalışıyoruz. ALNAR olarak geçmişte ihracat yapıyorduk ancak şu anda yapamıyoruz çünkü navlun (taşımacılık) maliyeti çok yüksek. Devlet desteği olmadığından dolayı da kendi imkânlarımızla bununla baş edemiyoruz. Diğer ülkelerden gelen nar ile de rekabet edemiyoruz.”

İbrahim İtimat: “Ürün dalın üzerindeyken piyasaya satıldı”

“ALNAR’ın bu yıl nar ürününü işleme gibi bir durumu yok çünkü zaten rekoltesi az olan nar, ­piyasada kalmadı. Geçen yıl bazı tüccarlar ürünü almış, biz sadece fabrikada ürünü paketlemiştik. Bu yıl şu ana kadar öyle bir durum da olmadı çünkü çoğu ürün dalın üzerindeyken piyasaya satıldı. Şu ana kadar bir tüccar tarafından resmi bir teklif gelmedi, gelirse değerlendirebiliriz. Rekoltenin düşük olmasının en önemli sebebi herkesi de etkileyen yüksek maliyetlerdir. Çok yüksek maliyetler harcayan üretici de ürününü erken ve iyi fiyata elinden çıkarmak istiyor. Çünkü nar daha çok bakım üstlenilmesi gereken bir ürün… Bu yüzden birçok üretici de nar üretiminden vazgeçti.”

Ali Seyfun: “Üretici narın kilosunu 8 TL’nin altında satarsa boşuna uğraşmış olur”

“Bu yılki rekolte benim bahçemde orta seviyelerinde… Genel anlamda rekoltenin ne olduğunu pek bilmiyorum ancak bazı üretici arkadaşlar rekoltenin geçmiş yıla göre daha düşük olduğunu söylüyor. Ben ürünümü geçen yıl iç piyasaya vermiştim, bu yıl da öyle yapmayı düşünüyorum. Şu anda nar üretiminde iki büyük sorun vardır. Birincisi, nar diğer ürünlere göre olağanüstü bakıma ihtiyaç olan bir ürün… İkincisi de, girdi maliyetlerinin yüksek olması. Özellikle elektrik, suni gübre ve ilaçların maliyetleri yüzde 300 artmış vaziyette. Dolayısıyla birçok üretici üretmekte zorlanıyor ve haklı olarak nar üretiminden kopuyor. Şu anda bizim için önemli olan narın satış fiyatının ne olacağıdır. Üretici bu ürünün kilosunu 8 TL’nin altında satarsa boşuna uğraşmış olacak.”

Abdullah Aktoprak: “Maliyetler bizim boyumuzu aşıyor”

“Nar üretiminde rekolte yıldan yıla daha da geriye gidiyor. Biz üreticiler bu maliyetler altından kalkamıyoruz. Ben nar üretimi dışında sulu ziraat ve narenciyeyle de uğraşıyorum. Emekli olduğum için bir şekilde yapabiliyorum ancak sadece tarımdan para kazanan üreticilerimizin halini düşünmek bile istemiyorum. Özellikle elektrik ve gübre fiyatları ciddi derecede arttı. Maliyetler bizim boyumuzu aşıyor. Nar sürekli bakıma ihtiyaç isteyen bir ürün... Her yıl budama yapmanız, sürekli olarak sulamanız, gübresini, ilacını eksik bırakmamanız gerek… Birçok arkadaşımız ilgilenemediği için nar üretiminden vazgeçmek zorunda kaldı. Vazgeçmeyip üretenler de perişanlara oynuyor. O yüzden eskisi gibi nar üretimi kalmadı.”

Ramadan Kandulu: “Tüm kalemlerde maliyetler yüzde 300 artmış durumda”

“Genel olarak pek bilmiyorum ancak benim bahçemdeki rekolte bu yıl biraz düşük. Rekoltenin düşük olmasında hava şartlarının etkisi olduğunu düşünüyorum. Çünkü bakım maliyetleri çok yüksek olmasına rağmen eksiksiz bir şekilde yapmaya çalıştım. Evet, ben bahçeme bakımını zorlanarak da olsa eksiksiz yapabildim ancak başka arkadaşlarımızın yapamadığını duyuyoruz. Tüm kalemlerde maliyetler yüzde 300 artmış durumda ve üretici bu maliyetlerle başa çıkamıyor. Bu şekilde devam ederse bu ülkede üretim diye bir şey kalmayacak.”