TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Kuzey Kıbrıs'taki açıklamalarına AB, ABD ve Fransa'dan tepki gelirken, Kıbrıs Cumhuriyeti ve Fransa konuyu BM Güvenlik Konseyi'ne taşıyacağını duyurdu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Kıbrıs ziyaretindeki sözlerine Salı gününden bu yana tepki yağıyor. AB, ABD ve Fransa'dan sonra Kıbrıs Rum kesiminden de yeni bir açıklama geldi. Kıbrıs Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis, Kıbrıs sorununa ilişkin bugün Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne özel oturum çağrısı yapacaklarını söyledi.

ABD ve Fransa'dan tepki

Çarşamba günü bir açıklama da Fransa'dan yapıldı. Fransa, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı Kıbrıs için "iki devletli çözüm" sözleriyle provokasyon yapmakla suçladı. Fransa Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Fransa, koordineli olmayan ve provokasyon teşkil eden bu tek taraflı adımdan derin üzüntü duymaktadır" denildi.

Açıklamada ayrıca Erdoğan'ın açıklamasıyla ilgili olarak, "Kıbrıs sorununun adil ve kalıcı çözümü için müzakerelerin acilen yeniden başlatılması için gerekli olan güvenin yeniden tesis edilmesi çabalarına zarar veriyor" ifadeleri kullanıldı.

Fransa'dan BMGK adımı 

Bakanlık, bu ay BM Güvenlik Konseyi'ne başkanlık eden Fransa'nın konuyu Perşembe günü konseyde gündeme getireceğini belirtti. Açıklamada, "Fransa, iki toplumlu ve iki bölgeli bir federasyona dayanan, iki topluma siyasi eşitliklerinin tam garantisini sunan BM Güvenlik Konseyi tarafından onaylanan çerçeveye bağlılığını teyit ediyor" denildi.

Fransa'dan önce de ABD Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanı Ersin Tatar'ın Kapalı Maraş'ın statüsüne yönelik açıklamalarını eleştirdi.  Erdoğan‘ın Kuzey Kıbrıs ziyareti sırasında Maraş bölgesinin yüzde 3,5'inin açılacağını bildirmesi ve ardından da Kuzey Kıbrıs lideri Tatar‘ın da açılımda ikinci aşamaya geçildiğini belirtmesine ABD, "bu adım Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kararlarıyla "kesinlikle bağdaşmıyor" tepkisini gösterdi.

"Provokatif ve kabul edilemez"

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken tarafından yapılan açıklamada, "ABD, Kıbrıslı Türklerin, Türkiye tarafından desteklenen tutumunu provokatif, kabul edilemez ve krizi çözmek için yapıcı görüşmelere katılma sorumluluğuyla bağdaşmayan bir tutum olarak görüyor" ifadesini kullandı.

Blinken, Tatar ve Erdoğan'ın açıklamalarının Kapalı Maraş bölgesinin net bir şekilde Birleşmiş Milletler (BM) sorumluluğunda olduğunu kabul eden BM kararlarını ihlal ettiğine dikkat çekti. ABD Dışişleri Bakanı Blinken, "Kıbrıslı Türkler ve Türkiye'den bugün açıklanan karar ve 2020 Ekim ayından bu yana atılan adımlardan geri dönmesini talep ediyoruz" dedi.

Erdoğan'ın açıklaması

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kuzey Kıbrıs ziyareti sırasında kapalı Maraş bölgesine yönelik açıklamalarına ek olarak adada iki devletli çözüm önerisini bir kez daha tekrarladı. Erdoğan, "Cumhurbaşkanı Tatar, Cenevre’de çözüm odaklı ve gerçekçi bir öneri sundu. Bu gerçekçi ve yenilikçi teklife olan desteğimiz tamdır. Bunu her platformda ifade ediyoruz. Yeni bir müzakere süreci ancak iki devlet arasında yürütülebilir. Bunun için de öncelikle Kıbrıs Türkü'nün egemen eşitliğiyle eşit statüsü teyit edilmelidir. Çözümün anahtarı da budur" şeklinde konuştu.

Erdoğan ve Tatar'ın açıklamalarına Salı günü Yunanistan ve Kıbrıs Rum kesiminden de kınama gelmişti. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Erdoğan ve Tatar'ın Maraş ile ilgili açıklamalarından derin endişe duyduğunu belirtti. Bunun "Maraş'ın statüsünü değiştirmeye yönelik tek taraflı ve kabul edilemez bir karar olduğunu" vurgulamıştı. Açıklamada "AB, uluslararası hukuka aykırı tek taraflı eylemlerden ve yeni provokasyonlardan kaçınılması gerekliliğinin bir kez daha altını çizmektedir" ifadesine yer verilmişti.

Ankara'dan Borell'e yanıt

Türk Dışişleri Bakanlığı ise Borell'in bu açıklamalarına yanıt verdi. Yazılı yanıtta, "Borrell'in, Sayın Cumhurbaşkanımızın KKTC ziyaretinden sonra yaptığı açıklama, AB’nin Kıbrıs konusunda gerçeklerden ne kadar kopuk olduğunun yeni bir kanıtıdır" ifadesi kullanıldı.

Borell'in Kıbrıs Rum kesimi ve Yunanistan'ın "sözcülüğünü" yaptığını belirten Türk Dışişleri, "açıklama bizim için yok hükmündedir" dedi.

"Hayalet Şehir"

Kuzey Kıbrıs'ın Gazimağusa kentinin doğu kesimindeki sahil bölgesi Kapalı Maraş'ın bazı bölümleri, 46 yıllık aradan sonra geçen yıl Ekim ayında yeniden ziyaretlere açılmıştı. Türkiye'nin Kıbrıs'a düzenlediği harekattan bu yana kapalı bulunan ve "Hayalet Şehir" olarak anılan Kapalı Maraş, öncesinde Ada'nın en önemli turizm ve eğlence merkeziydi. 1974'te Türk askerlerinin ilerleyişi sırasında Maraş'ta yaşayan 15 bin Rum evlerini terk etmiş, bölge dikenli tellerle çevrilerek askeri bölge ilan edilmişti.