Maronit toplumuyla ilgili özel röportaj: Maro Emmanuel anlatıyor…

Fotini Tontikidou

***  Sizi daha yakından tanıyabilir miyiz?

Merhaba, adım Maro Emmanuel, Lefkoşalıyım. Annem ve babam ikisi de mülteci, Lefkoşa’nın Maronit ve Kıbrıslıtürk köyü olan Ayia Marina Şilluraslı’dırlar. Dolayısıyla Maronit kimliğim oraya bağlıdır. Uzun zaman İngiltere’de yaşadım, orada okudum ve çalıştım.

***  Maronitlerin Kıbrıs’ta nüfus çoğunluğu ne kadardır ve hangi köylerde yaşıyorlar/ikamet ederler?

Kıbrıs’ın Maronitleri yaklaşık 6000 kişi ve şimdi bütün Kıbrıs’ta yaygındırlar. Eskiden Girne’nin Kormacit, Karpaşa, Asomatos adlı köylerinde ve Lefkoşa’nın Ayia Marina Şilluras köyünde kalırlardı. Kormacit’te hala oturmaya devam eden Maronitler var ve Kormacit kendi dilleri olan Kıbrıs Maronit dili konuşulan tek yerdir.

***  Sizce Maronıtler’ın Kıbrıs sorunuyla ilgili düşünceleri  nedir?

Maronit toplumu her zaman Kıbrıslıtürk ve Kıbrıslırum toplumunun arasında kalan bir toplumdur. Tartışmaların dışında olduğumuz için ve Kıbrıslırum olmadığımız için, “Kıbrıs Yunanistan’ındır” diye genel olan felsefe bizi kapsayamıyordu ve bu durum bizim büyük bir oranda Kıbrıslıtürk’leri hissetmemize yardım etti, ‘Biz de Kıbrıslıyız’ dediklerinde onları daha iyi anlayabiliyorduk, hissediyorduk onları çünkü biz de aynı durumdaydık, bazen Kıbrıs kültürünün bizi dışladığını hissediyorduk. Bu nedenle Kıbrıslıtürrkler’le  daha yakına geldik. Ayia Marina karışık bir köydü yani kelimenin tüm anlamıyla karışık. Maronit ve Kıbrıslıtürk aileler vardı. Ben  Maronit diye biliniyorum ama biliyorum ki Kıbrıslıtürk yakınlarım var özellikle de anne tarafından, bir Maronitle Kıbrıslıtürk evlenmiş ve 5 çocukları olmuş, üçüne Kıbrıslıtürk ismi diğer ikisine de Kıbrıslırum ismini vermişler. Yani iki toplum iyi geçinebiliyordu.

Ayrıca belirtmek istiyorum ki Kıbrıslıtürk köylülerimizle beraber Ayia Marina için bir inisiyatif grubumuz var ve çok güzel başarılarımızda oldu. Bu bir işbirliği örneğidir.

***  Maronitlere Kuzey Kıbrıs’ta bulunan köyleri iade edilirse çözüm olmadan bu köylere dönerler mi ?

İnanıyorum ki çoğu mülteci geri dönmeyecektir. O kadar uzun zaman geçti, insanlar yaşamlarını başka yerlerde kurdular, bu bir masaldır. Ama Kormacit’e örnek olarak bakabiliriz. Orada Maronitler’in hayatı devam etti ve hala devam ediyor, bu bazılarının geri dönmesi için neden olabilir. Maronit köylerinin hangi topluma, Kıbrıslıtürk mü yoksa Kıbrıslırum toplumuna mı bağlı olacağı beni şahsen hiç ilgilendirmiyor, benim için önemli olan şey çözüm olması ve eğer bunun için Maronit köylerinin Kıbrıslıtürk toplumuna bağlı olması gerekecekse benim için hiçbir sorun yoktur. Ama bazıları Kıbrıslırumlar ile daha çok sene beraber oldukları için Maronit köylerinin Kıbrıslırum toplumuna ait olmasını daha doğru buluyorlar. O yüzden bazısı dönebilir ve bazısı dönmez.

Maronitlerin şimdiki en büyük sorunu Kıbrıslırum toplumuna asimilasyonudur ve hepsinin tek istediği şey otonomi ve haklarına sahip çıkabilmektir.

(VOICE OF THE ISLAND - Fotini Tontikidou – 18.1.2017)

Bir okurumuzun yedi yıl önce Kömürcü’de göstermiş olduğu alanda, Kayıplar Komitesi’nin yürüttüğü kazılarda ondan geride kalanlar bulunmuştu…

1963’te Mora’dan “kayıp” edilen ve gömü yeri Kömürcü’de bulunan Theodosis Vurkas, Kalohoryo’da toprağa verilecek…

Bir okurumuzun yedi yıl önce Kömürcü’de göstermiş olduğu alanda Kayıplar Komitesi tarafından yürütülen kazılarda kalıntıları bulunan 1963 “kaybı” Kıbrıslırum Theodosis Vurkas, Leymosun’a bağlı Kalohoryo’da toprağa verilecek.

1963 yılında sebze satarken Mora’ya giden ve Mora’dan “kayıp” edilen Theodosis Vurkas aslen Ayios Yuannis Pitsilyas köyündendi…

Bazı Kıbrıslıtürkler tarafından “kayıp” edildiğinde henüz 37 yaşında olan Theodosis Vurkas için 12 Şubat 2017’de saat 11’de Leymosun’a bağlı Kalohoryo köyünde cenaze töreni düzenlenecek.

Vurkas ailesinin acısını paylaşıyoruz… Kömürcü’deki alanı bize gösteren okurumuza da sonsuz teşekkürler… Bu alanda 1963 “kaybı” üç veya dört Kıbrıslırum’dan geride kalanlara ulaşılmış ve DNA kimlik testleri sonucunda şimdi ailelerine geri dönüş süreci başlatılmış bulunuyor.