Kıbrıslı Rum yeni liderin belirlenmesi için artık sayılı günler var. Seçimin önemli isimlerden, AKEL’in desteklediği bağımsız aday, eski müzakereci Andreas Mavroyannis, “Çözüm ve barışın herkesin yararına olmasını sağlamak zorundayız” dedi.

“Benim vizyonum ve hayal ettiğim an, Olimpiyatlarda Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk sporcuların birlikte Kıbrıs takımını oluşturacakları andır” diyen Mavroyannis, bir çözümde Kıbrıslı Türklerin siyasi eşitliğini önemsediğini vurguladı.

Mavroyannis’ten samimi yanıtlar

İşte Andreas Mavroyannis’e sorularım, yanıtları...

Kıbrıslı Türklerde gerek Annan Planı Referandumu, gerekse Talat-Hristofyas ve Akıncı-Anastasiadis süreçleri sonrası Kıbrıslı Rum liderliğinin çözüm istediğine dair inanç ciddi anlamda geriledi. Siz Başkan seçilirseniz, Kıbrıslı Türkleri ya da Türkiye’yi federal zeminde çözüme nasıl ikna edeceksiniz?

Seçildiğim ilk gün Kıbrıs içine ve Kıbrıs Türk liderliğine, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği’ne, aynı zamanda Türkiye’ye net mesaj vereceğim. Müzakerelere 2017’de kesintiye uğradığı yerden Guterres çerçevesi ve varılmış yakınlaşmalar temelinde yeniden başlamaya hazır olduğum konusunda net bir mesaj göndereceğim. Aynı zamanda AB-Türkiye ilişkileri ve doğal gazla ilgili önerilerimi de sunacağım. Kıbrıslı Türk yurttaşlarımızın çoğunluğunun güvenini tekrar kazanacağız. Her gün söz ettiğim organik barış koşullarının yaratılması tam olarak şudur: Çözüm ve barışın herkesin yararına olmasını sağlamak!

Kıbrıs Cumhuriyeti’nin yeni bir Federal Kıbrıs Devleti’ne dönüşmesini gerçekten istiyor musunuz? Yoksa hayaliniz Kıbrıs Cumhuriyeti’nin devamı bir model mi?

Kıbrıs Cumhuriyeti, üzerinde anlaşacağımız çözümle BM kararlarında belirtildiği gibi iki toplumun siyasi eşitliğinin olacağı, iki bölgeli iki toplumlu federasyona dönüşmelidir. Böylece federal Cumhuriyet, BM ve AB üyesi olmaya devam edecektir. Bu konuyla ilgili olarak Sayın Talat ve Sayın Akıncı ile varılan görüş birliği söz konusudur. Aynı zamanda federal devlet güvenlik ve barış içinde birlikte yöneteceğimiz, Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıslı Türklerin ortak devleti olacaktır. Federal Kıbrıs dünyada ve AB'de yerini ve rolünü tam olarak sürdürmeye devam edecek, modern ve işler bir devlet olacaktır.

“Kıbrıslı Türklerin merkezi devlete etkin katılımı, özellikle çapraz ve ağırlıklı oyla dönüşümlü Cumhurbaşkanlığı, Bakanlar Kurulu'nda alınacak her kararda her iki toplumdan en az bir olumlu oy, uzlaşmazlıkların çözümü için mekanizma oluşturulması gibi yakınlaşmaların korunmasını önemsiyorum.”

Mavroyannis’ten çözüme dair net mesajlar

“Dönüşümlü Cumhurbaşkanlığı, etkin katılım, en az bir olumlu oy gibi mekanizmaları önemsiyorum”

Guterres belgesinin tekrar müzakere edilmesi konuşuluyor. Bu bizi yine eski sonuçsuz süreçlere götürmez mi?

Ben böyle bir şey demedim, bilakis tam tersini belirttim. Guterres Çerçevesi müzakerelerin devam etmesi gereken bir çerçevedir. Stratejik bir anlaşmaya ulaşmak için müzakerelere 2017'de kesintiye uğranan yerden ve varılan tüm yakınlaşmaları koruyarak, Guterres çerçevesi temelinde devam etmemiz gerektiği görüşündeyim.

Kıbrıslı Türklerin merkezi devlete etkin katılımı, özellikle çapraz ve ağırlıklı oyla dönüşümlü Cumhurbaşkanlığı, Bakanlar Kurulu'nda alınacak her kararda her iki toplumdan en az bir olumlu oy, uzlaşmazlıkların çözümü için mekanizma oluşturulması gibi yakınlaşmaların korunmasını önemsiyorum.

Kıbrıs Rum tarafı BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in altı maddesini tamamen kabul ederek 5 ve 6 Temmuz 2017’de kapsamlı önerilerini yazılı olarak sunmuştu.

Kıbrıslı Türklerin güvenini kazanmak için özlü adımlarınız olacak mı? Birkaç somut örnek, Kıbrıs’ın resmi dillerinden Türkçe, Avrupa Birliği’nde yok… Ya da hiçbir uluslararası temasta ne Kıbrıslı Türk sporcular var, ne de sanatçılar…

Kıbrıs Cumhuriyeti'nin resmi dillerinden biri olarak Türkçe, Avrupa Birliği’nin işleyişi hakkındaki anlaşmada yer alan AB kurumlarının dil statüsüne ilişkin 342. maddeye göre bir AB dili olmalıdır. Hükümet bu konuda 7 yıl öncesinden AB'ye ilgili bir talepte bulunmuştu. Bunun için üye devletlerin hükümetlerinin tümünün oybirliği gerekiyor, bu gereklilik maliyetle ilgili itirazlar nedeniyle bu bugüne kadar sağlanamadı. Umarım Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik yeni girişim bir an önce başlar ve hem dil sorununun hem de Kıbrıslı Türk sporcuların ve sanatçılarının uluslararası etkinliklere katılamama meselesini de çözerek sonuca ulaşır. Benim vizyonum, hayal ettiğim an, Olimpiyatlarda Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk sporcuların birlikte Kıbrıs takımını oluşturacakları andır.

“Benim vizyonum, hayal ettiğim an, Olimpiyatlarda Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk sporcuların birlikte Kıbrıs takımını oluşturacakları andır.”

“Diğer adaylardan farkım Kıbrıslı Türklerin siyasi eşitliğine olan bağlılığımdır”

Kuzeyde yaşayan çok sayıda insanın Kıbrıs’ta doğan çocukların çocuklarına dahi “Karma Evlilikler” nedeniyle Kıbrıs Cumhuriyeti kimliği verilmiyor. Bu sorunun binlerce kişiyi etkilediği tahmin ediliyor. Kıbrıs’a aidiyet ve barış inşası yanı sıra yurttaşlık hakkı anlamında da bu soruna nasıl bakıyorsunuz?

Bu meselenin Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşlarının hakları meselesiyle ilgili olduğu kadar, bu insanlar açısından insani bir yönü olduğu da aşikârdır. Meselenin karmaşıklığının ve Kıbrıs sorunu çözüme kavuşturulmadıkça giderek daha zorlaşacağının da farkındayım. Bu meselenin bölük pörçük bir şekilde değil, toplu olarak çözmenin en etkin yolu üzerinde anlaşmaya varılan zemin ve çerçevede çözümdür; yurdumuzun yeniden birleşmesiyle Kıbrıslı Rum-Kıbrıslı Türk, Kıbrıslıların tümünün insan hakları yeniden tesis edilebilecektir.

 Kıbrıslı Türkler tüm süreçlerde “saf dışı” mı kalıyor? Adadaki gelecek tasarımı artık Kıbrıs Cumhuriyeti ile Türkiye arasında mı?

Kıbrıs'ın geleceğini Kıbrıslılar belirlemelidir.

Seçim ikinci tura kalır mı? Tablo nedir? Eğer ikinci tura kalırsa ittifaklar nasıl şekillenecek?

Her şey ikinci turun olacağını gösteriyor. Bizim aldığımız mesajlar çok sevindirici. Adaylığımız büyük bir dinamizm kaydediyor. Bağımsız bir aday olarak adaylığım, ülkenin yönetiminde değişime, adanın yeniden birleşmesi hedefine, yolsuzluklara karşı mücadele edilmesi gerektiğine ve tabii ki emekçiler ve orta sınıf üzerine odaklanan sosyal programımıza inanan her yurttaşa hitap ediyor. İttifaklar konusuna gelince, aşırı sağcı ELAM ile herhangi bir görüşmeye veya uzlaşmaya girişmeyeceğim apaçık bellidir.

Seçimin önde gelen üç adayı için de “Anastasiadis’in evlatları” şeklinde yorumlar yapılıyor; sizin en ayırt edici farkınız nedir?

Ben Agros köyünden Diomidis ve Evgenia Mavroyannis'in evladıyım. Uzun yıllar boyunca Kıbrıs Rum topluluğunun müzakere heyetinde yer aldım ve bir dizi Cumhurbaşkanı’yla birlikte çalıştım. Hristofyas hükümetinde Avrupa Konularından Sorumlu Müsteşardım.

Hiçbir siyasi partinin üyesi olmadım ve bugün seçimlere bağımsız bir aday olarak katılıyorum. Elbette ki AKEL'in, diğer güçlerin ve şahsiyetlerin çok onurlu desteğini alıyorum. Yurttaşların sıkıntılar yaşadığı ve hayal kırıklığına uğradığı on yıllık DİSİ yönetiminin ardından yönetimde değişime yönelik toplumsal talebi dile getiren vizyonum ve programım var. Önde gelen diğer iki aday ise iktidar partisinin üst düzey yetkilileri ve Anastasiadis hükümetini devam ettirmek istediklerini beyan ediyorlar. Bu nedenle, farklılıklarımız çok net.

Özellikle Kıbrıs sorunuyla ilgili olarak, diğer iki adaydan farklı olarak, biraz önce de belirttiğim gibi, Kıbrıslı Türklerin siyasi eşitliğine ve gelecekteki federal Kıbrıs çerçevesinde tüm Kıbrıslıların tüm haklarının korunmasına yönelik taahhüdümün ve bağlılığımın kesin ve gerçekten güvenilir olduğunun altını çiziyorum. Kıbrıs sorununun çözüme kavuşturulması için içtenlikle ve sıkı bir biçimde birlikte çalıştığım arkadaşım Özdil Nami’nin ve diğer önde gelen Kıbrıslı Türk dostlarımın adaylığımı desteklediklerini ifade etmeleri beni hem duygulandırdı hem de üzerime ek sorumluluk yükledi.

Bu kadar yıl sonra her Kıbrıslı Rum göçmenin evine dönebileceğine hâlâ inanıyor musunuz?

Yerinden, evinden olmuş, göç etmek zorunda kalmış Kıbrıslı Rum-Kıbrıslı Türk, her Kıbrıslı evine dönüş veya üzerinde anlaşmaya varılan yollardan biriyle mülküne dair seçme hakkına sahip olmalıdır. Elbette geçen zaman içerisinde oluşan koşulların ve verilerin de dikkate alınması gerekir. Guterres Çerçevesi bu konuda parametreleri belirledi. Mülkiyet konusunun gerçek, özlü ve uygulanabilir çözümlerle sonuçlanması için imkanlar olduğuna inanıyorum.

“Doğal gaz işbirliği ve barış için motive edici bir güce dönüştürülmelidir”

Doğal gaz bir uzlaşı noktası olabilir mi yoksa gerilim mi? “Ortak zenginlik” ne kadar ortak ve sizin somut öneriniz nedir?

Doğal gaz bir gerilim kaynağından Kıbrıs sorununun çözümü, işbirliği ve barış için motive edici bir güce dönüştürülmelidir. Bunun yapılabileceğinden eminim. Nitekim bu meseleyi doğru ve adil bir şekilde önemli oranda çözen Hristofyas–Talat yakınlaşmaları büyük önem arz etmektedir. Ayrıca Kıbrıs sorunuyla ilgili müzakerelere başlayarak Guterres Çerçevesi üzerinde stratejik anlaşmaya vardığımızda, doğal gazla ilgili karar mekanizmasına Kıbrıs Türk toplumu temsilcilerinin katılımının etkinleştirilmesini öneriyorum. Tabii ki en önemlisi de hem Kıbrıslı Rumlar hem de Kıbrıslı Türkler için tüm ihtiyaçlarımızı karşılamak üzere doğal gazın ülkemize getirilmesidir. Bu konuda bunca yılda ilerlenmiş olması gerekiyordu. Bunca gecikmeden sonra bu şimdi bile yapılabilir ve çözüm için bir katalizör rolü görebilir.

Ercan’a doğrudan uçuşlar ve Mağusa limanı üzerinden doğrudan ticarete karşılık Maraş’ta Birleşmiş Milletler kararlarının uygulanması hakkındaki güven yaratıcı önerileri siz nasıl görüyorsunuz? Başkan olursanız bu öneriyi ileriye taşıyacak mısınız?

Doğrudan ticaret konusu, sizin de bildiğiniz gibi, çok büyük siyasi ve uluslararası hukuk açısından zorluklar içeriyor. Bununla birlikte, Guterres çerçevesi üzerinde stratejik anlaşmaya varılırsa -ki bu Kıbrıs sorununun çözümü için geri sayımın başlaması anlamına gelecektir- o zaman bu zorlukların birçoğunun ortadan kalkacağına inanıyorum.

BM Güvenlik Konseyi’nin 789 sayılı kararı temelinde Mağusa'nın kapalı bölgesini de içerecek şekilde ara bölgenin genişletilmesi ve kapalı kentte Transitional UN Administration oluşturulmasına yönelik BM Güvenlik Konseyi kararının onaylanması önerim de bu çerçevededir.

Ve son olarak… Çözümün bulunmaması, çözümsüzlük! Sizin için tam olarak ne anlama geliyor?

Çözüme ulaşamazsak adamızın tarihinde yeni bir güvencesizlik ve macera döngüsü başlayacaktır. Bunun bedelini tüm Kıbrıslılar ve özellikle de gelecek nesiller ödeyecektir. Sadece Kıbrıs sorununun çözümü ve adamızın, halkımızın yeniden birleşmesi hepimiz için güvenlik ve barış dolu bir geleceği garanti edebilir.

Seçimler 5 Şubat’ta

Kıbrıs Cumhuriyeti seçmenleri ‘Cumhurbaşkanlığı’ seçimi için 5 Şubat’ta sandık başına gidecek. Seçimin ikinci tura kalacağına neredeyse kesin gözüyle bakılıyor. Kamuoyu araştırmalarına göre 12 Şubat tarihindeki 2’nci Tur seçimde yer alacak adaylardan biri Nikos Hristodulidis...  Hristodulidis'i zorlayabilecek rakipleri arasında istifa ettiği iktidardaki sağ parti Demokratik Seferberlik Partisi'nin (DISI) cumhurbaşkanı adayı ve genel başkanı Averof Neophytou yer alıyor. Bir diğer aday solcu AKEL partisi tarafından desteklenen bağımsız aday Andreas Mavroyannis… Kıbrıs'ın güneyinde 561 bin kayıtlı seçmen bulunuyor. Seçimlerde toplamda 14 aday yarışacak.